ដោយ អ៊ុំ រង្សី RFA 2016-06-17
ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានប្រកាសថា នៅក្នុងខេត្តចំនួន៥ កំពុងកើតមានសត្វដង្កូវមួយប្រភេទរាតត្បាត ស៊ីបំផ្លាញដំណាំស្រូវ ព្រមទាំងដំណាំចម្ការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអស់ជាច្រើនពាន់ហិកតារ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ក្រសួងកសិកម្មបានអំពាវនាវឲ្យកសិករ អាជ្ញាធរ ពិសេសមន្ទីរកសិកម្មតាមបណ្ដាខេត្ត សហការកម្ចាត់ហ្វូងដង្កូវទាំងនោះ។
មន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មបញ្ជាក់ថា មកដល់ពេលនេះ ដង្កូវហ្វូងបានបំផ្លាញដំណាំស្រូវ និងផលដំណាំនៅក្នុងខេត្តមួយចំនួនដូចជា កំពង់ចាម ព្រៃវែង ត្បូងឃ្មុំ ព្រះវិហារ និងឧត្តរមានជ័យ ប្រមាណជាង ៣ពាន់ហិកតារ។
សេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្មនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ស្ដីពីការត្រៀមអន្តរាគមន៍កម្ចាត់ដង្កូវហ្វូងលើដំណាំស្រូវដែលបានផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ប្រកាសថា បច្ចុប្បន្ន គិតចាប់ពីដើមខែមិថុនាមក ហ្វូងសត្វដង្កូវរាប់ម៉ឺនក្បាល បានរាតត្បាតស៊ីបំផ្លាញដំណាំស្រូវរបស់ប្រជាកសិករនៅខេត្តមួយចំនួន ដូចជាខេត្តកំពង់ចាម ព្រៃវែង ត្បូងឃ្មុំ ព្រះវិហារ និងខេត្តឧត្តរមានជ័យ។
សេចក្ដីជូនដំណឹងដែលចុះហត្ថលេខាដោយប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម លោក សូ ខនឫទ្ធីគុណ បានបញ្ជាក់ថា មូលហេតុដែលកើតហ្វូងសត្វដង្កូវរាប់ម៉ឺនក្បាលបានរាតត្បាតស៊ីបំផ្លាញដំណាំស្រូវដោយសារឆ្នាំនេះ លក្ខខណ្ឌធម្មជាតិនៅប្រទេសកម្ពុជា បានប្រែប្រួល រាំងស្ងួត ក្ដៅខ្លាំង និងអូសបន្លាយរយៈពេលយូរ ដែលអាចបង្កឲ្យមានភាពងាយស្រួលដល់ការកកើត និងរាលដាលនៃពួកដង្កូវហ្វូងនេះយ៉ាងឆាប់រហ័សក្រោយពីមានភ្លៀងធ្លាក់នៅដើមរដូវវស្សា។
សេចក្ដីជូនដំណឹងដដែលបានពន្យល់បន្ថែមថា នៅប្រទេសកម្ពុជា ជារៀងរាល់ឆ្នាំមានដំណាំជាច្រើនមុខដូចជាស្ពៃ សណ្ដែក ពោត តែងរងនូវការបំផ្លាញដោយដង្កូវហ្វូងនេះ។ ដោយឡែកដំណាំស្រូវក៏តែងទទួលរងនូវការបំផ្លាញច្រើននាដើមរដូវវស្សានៅឆ្នាំណាដែលជួបប្រទះគ្រោះរាំងស្ងួតខ្លាំង ព្រោះនៅពេលភ្លៀងដើមរដូវ រុក្ខជាតិទាំងឡាយចាប់ផ្ដើមដុះលូតលាស់ល្អបង្កើតបានជាជម្រក និងចំណីអាហារសមស្របធ្វើឲ្យដង្កូវមានលទ្ធភាពបង្កើតកូនបានច្រើន ហើយបន្ទាប់មកមានការរាំងស្ងួតអូសបន្លាយធ្វើឲ្យមានការបាត់បង់ដល់ពពួកសត្វមានប្រយោជន៍ផងនោះ ដង្កូវហ្វូងក៏មានលទ្ធភាពបង្កើនកូនរាលដាលបំផ្លាញដំណាំស្រូវពីស្រែមួយទៅស្រែមួយទៀតទាំងហ្វូងៗចំពោះស្រែគ្មានទឹកវាកាត់ស៊ីដល់គល់តែម្ដង ចំណែកឯស្រែមានទឹកវិញ វាកាត់ស៊ីផ្នែកខាងលើទឹកទាំងអស់។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក ឡោ រស្មី បានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមិថុនា ថា ភាគច្រើនដង្កូវហ្វូងទាំងអស់នោះស៊ីបំផ្លាញសំណាប។ ក្រោយមានបញ្ហានេះ លោកអះអាងថា ក្រសួងបានចាត់មន្ត្រីជំនាញ និងសហការជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ចុះទៅពន្យល់លម្អិតក្នុងតំបន់ដែលកើតមានបញ្ហា ព្រមទាំងចុះទៅជួយអន្តរាគមន៍បានទាន់ពេលវេលា៖ «មន្ទីរកសិកម្មបានចុះដល់ជាក់ស្ដែងនៅតំបន់នោះ ហើយបានអនុវត្តតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសជួយកសិករ ហើយមកដល់ពេលនេះ តាមព័ត៌មានដែលទទួលបានឃើញថា ទំហំប៉ះពាល់ជាង ៣ពាន់ហិកតារ ប៉ុន្តែយើងបានអនុវត្តបានទាន់ពេល»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្មរូបនេះបានណែនាំពីវិធីសាស្ត្រមួយចំនួនដល់ប្រជាកសិករដើម្បីកម្ចាត់ដង្កូវហ្វូង ក្នុងនោះស្នើឲ្យកសិករដែលជួបបញ្ហាត្រូវជីកកូនប្រឡាយតូចៗនៅជុំវិញស្រែដើម្បីឲ្យដង្កូវទាំងនោះហូរទៅតាមទឹក អាចយកមែកឈើកៀរវាចេញ ឬប្រើស្បៃមុងអូសដង្កូវទាំងនោះចេញ បូមទឹកបញ្ចូលស្រែឲ្យពេញ រួចបាចផេះលើសំណាបដើម្បីឲ្យដង្កូវងាប់៖ «កាលណាយើងជីកចង្អូរ ឬប្រឡាយអ៊ីចឹងទៅសត្វដង្កូវហ្នឹងវាអ៊ីចឹង ដង្កូវហ្នឹងវាដែលអាចឲ្យប្រមែប្រមូលវា ឬយើងអាចប្រើថ្នាំកម្ចាត់វាឲ្យងាប់ទីនោះតែម្ដង តែជាថ្នាំដែលមាននៅក្នុងសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងកសិកម្ម»។
ក្រសួងកសិកម្មបានពន្យល់ថា ដង្កូវហ្វូងទាំងនោះគឺត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាសត្វល្អិតចង្រៃចម្បងមួយប្រភេទនៅអាស៊ី។
ក្រសួងកសិកម្ម ក៏បានអំពាវនាវឲ្យកសិករ អាជ្ញាធរ ពិសេសមន្ទីរកសិកម្មតាមបណ្ដាខេត្តសហការតាមការណែនាំរបស់ក្រសួង ហើយករណីមានស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ សូមរាយការណ៍មកអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្មជាបន្ទាន់តាមលេខទូរស័ព្ទ ០១២ ៣៣៦ ៩៣៤ និង ០១២ ៣៣៥ ៩៥៦៕