ដោយ ឡេង ម៉ាលី RFA 2016-08-24
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៃសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម នៅថ្ងៃទី២៤ សីហា បន្តសវនាការស្ដាប់ការថ្លែងទុក្ខសោករបស់ដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីមួយរូប ដែលរងការខូចខាតពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ ដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីរូបនេះអះអាងថា លោកឈឺចាប់ពេលដែលពួកខ្មែរក្រហមបង្ខំឲ្យរៀបការ។
ដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីឈ្មោះ ស៊ូ សុធាវី ដែលអះអាងថាខ្លួនឯងជាមនុស្សភេទទីបី ដែលស្រឡាញ់តែប្រុសដូចគ្នា ថ្លែងទុក្ខសោកប្រាប់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៃសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមថា លោកស្រីរងការឈឺចាប់ជាខ្លាំងដែលខ្មែរក្រហមធ្វើបាប និងបង្ខំឲ្យរៀបការជាមួយមនុស្សស្រីនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម៖ «»។
លោកស្រីត្រូវបានគេដាក់ក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង ហើយបង្ខំឲ្យរៀបការរួមនៅខេត្តកណ្ដាល ដែលមានអ្នករៀបការទាំងអស់ ១១៧គូ។ ក្នុងចំណោម ១១៧គូនោះ មាន ៨០គូសុទ្ធតែជាប្រជាជនថ្មី ១៧ មេសា។
លោកស្រីថ្លែងបន្តថា ក្នុងចំណោមបងប្អូនបង្កើតរបស់លោកស្រី ១៤នាក់ និងឪពុកម្ដាយ ខ្លះត្រូវបានពួកខ្មែរក្រហមយកទៅសម្លាប់ ហើយខ្លះទៀតបាត់ខ្លួនរហូត។ លោកស្រី ស៊ូ សុធាវី បញ្ជាក់ទៀតថា ការតាំងខ្លួនជាដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីនៅពេលនេះ មិនមែនសម្រាប់អ្នកទាំងនោះទេ គឺរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ភាពរងទុក្ខ និងការខូចខាតរបស់លោកស្រីខ្លួនឯងផ្ទាល់៖ «»។
ចាប់តាំងពីរសៀលថ្ងៃទី២២ សីហា មក អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៃសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម ចាប់ផ្ដើមធ្វើសវនាការដេញដោលភស្តុតាងលើការចោទប្រកាន់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ និងការរំលោភសេពសន្ថវៈនៅអំឡុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ ក្នុងអង្គហេតុនេះ អង្គជំនុំជម្រះសម្រេចស្ដាប់សក្ខីកម្មដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន ៨រូប សាក្សីចំនួន ៣រូប និងអ្នកជំនាញចំនួន ២រូប។ ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ និងការរំលោភសេពសន្ថវៈ ជាអង្គហេតុមួយទៀតដែលអង្គជំនុំជម្រះចោទប្រកាន់ជនជាប់ចោទ នួន ជា និង ខៀវ សំផន ក្នុងសំណុំរឿងលេខ០០២ វគ្គ២។
យោងតាមដីកាដំណោះស្រាយ បក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា បានអនុវត្តគោលនយោបាយស្ដីពីការដាក់កំហិតលើការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ តាមរយៈមធ្យោបាយចាំបាច់នានាចាប់ពីមុនឆ្នាំ១៩៧៥ រហូតដល់យ៉ាងហោចណាស់ថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ដើម្បីសម្រេចឲ្យបាន និងការពារបដិវត្តន៍សង្គមនិយម។ យោងតាមការចោទប្រកាន់នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា បុរស និងស្ត្រីត្រូវបានគេបង្ខំឲ្យរៀបការនៅក្នុងពិធីរួមគ្នា ដែលមានចាប់ពី ២ ទៅជាង ១០០គូក្នុងមួយលើកៗ។ តាមការចោទប្រកាន់ដដែល ចារីបានតម្រូវឲ្យអ្នករៀបការទាំងនោះរួមដំណេកដោយបង្ខំ ដែលធ្វើឲ្យជនរងគ្រោះទទួលរងនូវការបំពារបំពានផ្លូវភេទតាមវិធីបង្ខំ ដោយមិនមានការព្រមព្រៀងពីជនរងគ្រោះ។
រហូតមកដល់ពេលនេះ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង បានស្ដាប់សក្ខីកម្មសាក្សីចំនួន ៩២រូប ដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន ៥១រូប និងអ្នកជំនាញចំនួន ៤រូបហើយក្នុងរយៈពេលសវនាការចំនួន ២១៩ថ្ងៃកន្លងមកនេះ។ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់សវនាការលើអង្គហេតុរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ និងការរំលោភសេពសន្ថវៈ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង នឹងធ្វើសវនាការដេញដោលលើភស្តុតាងពាក់ព័ន្ធនឹងអង្គហេតុជម្លោះប្រដាប់អាវុធ រវាងប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយប្រទេសវៀតណាម ហើយចុងក្រោយបំផុត អង្គជំនុំជម្រះនឹងធ្វើសវនាការលើតួនាទីរបស់ជនជាប់ចោទ នួន ជា និង ខៀវ សំផន។ អង្គជំនុំជម្រះរំពឹងថា សវនាការលើភស្តុតាងក្នុងសំណុំរឿងលេខ០០២ វគ្គ២ នឹងបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០១៦ នេះ ហើយអង្គជំនុំជម្រះនឹងប្រកាសសាលក្រមនៅចុងឆ្នាំ២០១៧ ខាងមុខ។
សវនាការនៅថ្ងៃទី២៤ សីហា ត្រូវបានបញ្ចប់លឿនជាងធម្មតា ព្រោះដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីដែលគ្រោងឡើងមកថ្លែងទុក្ខសោក មានជំងឺមិនអាចមកបាន។ មុនពេលបិទសវនាការ ប្រធានអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង លោកចៅក្រម យ៉ា សុខន ប្រកាសថា អង្គជំនុំជម្រះនឹងបន្តសវនាការនៅថ្ងៃទី២៥ សីហា បន្តទៀត ដោយស្ដាប់ដើមបណ្ដឹងថ្មីមួយរូបទៀត៕