ដោយ ម៉ម មុនីរតន៍ RFA 2016-05-08
នៅក្នុងទិវាកាកបាទក្រហមអឌ្ឍចន្ទក្រហមលើកទី១៥៣ ឆ្នាំនេះ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល បានអំពាវនាវជាថ្មីទៀត សូមឲ្យអ្នកមានធនធានទ្រព្យសម្បត្តិ ជួយបរិច្ចាគលុយផ្ទាល់ខ្លួនដើម្បីសង្គម និងជួយជនរងគ្រោះ។ គេសង្កេតឃើញថា ក្រោយការអំពាវនាវរបស់លោក ហ៊ុន សែន ភ្លាម មានអ្នកឧកញ៉ា អង្គទូត និងអ្នកដែលប្រកបអាជីវកម្មកម្រិតមធ្យម និងខ្នាតធំ បានចូលរួមផ្ដល់លុយជាបន្តបន្ទាប់។
អ្នកសិក្សាការអភិវឌ្ឍសង្គម យល់ឃើញថា អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ (ACU) ត្រូវតែសិក្សា និងស៊ើបអង្កេតលុយទាំងនេះ ថាតើអ្នកផ្ដល់លុយទាំងនោះបានលុយមកពីណា អាចមានករណីប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយដែរយ៉ាងណា?
លុយមិនតិចជាង ១៣លានដុល្លារទេ ដែលកាកបាទក្រហមទទួលបានក្នុងឆ្នាំនេះ ក្រោយពីបញ្ចប់ពិធីខួបលើកទី១៥៣ ឆ្នាំនៃទិវាកាកបាទក្រហម និងអឌ្ឍចន្ទក្រហមពិភពលោក សម្រាប់ថ្ងៃទី៨ ឧសភា។
បើទោះបីជាបែបណា អ្នកសិក្សាការអភិវឌ្ឍសង្គមវិញ រិះគន់ថា បញ្ហាលុយដែលអ្នករកស៊ី និងឧកញ៉ាមួយចំនួនបានផ្ដល់ដល់កាកបាទក្រហមនៅពេលនេះ អាចមានមន្ទិលសង្ស័យ ថាអាចជាករណីលាងលុយកខ្វក់ក៏អាចថាបាន។ បញ្ហានេះ ស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ត្រូវបើកការស៊ើបអង្កេត ដើម្បីឲ្យប្រាកដថា ប្រភពលុយដែលបានបរិច្ចាគនេះ អាចជាលុយស្អាតស្អំ ឬយ៉ាងណា។
អ្នកសិក្សាការអភិវឌ្ឍសង្គម លោក មាស នី មានប្រសាសន៍ថា អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ដែលគ្រប់គ្រងដោយលោក ឱម យ៉ិនទៀង ត្រូវពិនិត្យលើការផ្ដល់លុយដ៏ច្រើនលើសលប់នេះ ដើម្បីធានាថា ជាលុយដែលមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ។ លោកបន្តថា ភាពស្មុគស្មាញនេះ មានបញ្ហាច្រើនណាស់ ដោយរាប់ចាប់ពីស្ថាប័នកាកបាទក្រហមនេះឡើង។ ក៏ប៉ុន្តែបញ្ហានេះនៅត្រង់ថា អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ គេសង្កេតឃើញថា កម្រធ្វើកិច្ចការក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយណាស់ លុះត្រាតែមានបណ្ដឹង ទើបអាចដំណើរការរឿងក្ដីបាន។ នេះជាមូលហេតុមួយដែលធ្វើឲ្យមានមន្ទិលសង្ស័យថា លុយដែលបានបរិច្ចាគនេះ អាចជាមធ្យោបាយលាងខ្លួនផងក៏អាចថាបានដែរ។ លោកបន្តថា «ខ្ញុំគិតថាទីមួយ សំខាន់យើងចាប់ផ្ដើមពីស្ថាប័នកាកបាទក្រហមខ្លួនឯង ថាតើស្ថាប័នកាកបាទក្រហមហ្នឹងផ្អែកទៅលើគុណតម្លៃអ្វី? បើសិនជាផ្អែកទៅលើគុណតម្លៃយុត្តិធម៌ សមធម៌ ហើយនិងការជួយសង្គ្រោះជីវិតមនុស្ស កាកបាទក្រហម មិនគិតត្រឹមតែការប្រមូលលុយយកមក ហើយយកទៅជួយដល់ជនរងគ្រោះនោះទេ ព្រោះលុយខ្លះបានយកមកជួយកាកបាទក្រហម ក៏អាចជាលុយកខ្វក់ដែរ»។
គេសង្កេតឃើញថា ក្នុងពេលពិធីត្រូវបានបិទបញ្ចប់ភ្លាម មនុស្សមួយចំនួនដែលស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាល ក៏បានផ្ដល់លុយដ៏ច្រើនក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ដ៏ច្រើន។ បញ្ជីឈ្មោះដែលគេផ្សព្វផ្សាយ បានបង្ហាញអ្នកដែលបរិច្ចាគច្រើនជាងគេ គឺម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនសាងសង់ផ្ទះពិភពថ្មី ផ្ដល់ជូនជាង ១លាន ២សែនដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ដោយឡែកនៅឆ្នាំនេះ គេសង្កេតឃើញស្ថានទូតពីរប្រចាំកម្ពុជា បានផ្ដល់លុយដល់កាកបាទក្រហមដែរ ក្នុងនោះស្ថានទូតចិន ចំនួន ១ម៉ឺនដុល្លារ។ ការបរិច្ចាគដែលមានចំនួនតិចជាងគេ គឺស្ថានទូតភូមា ដែលមានចំនួន ៥០ដុល្លារ។ តួលេខនេះ នៅមិនទាន់គិតដល់ឧកញ៉ា និងឈ្មួញរកស៊ីធំៗមួយចំនួនទៀតនៅឡើយផង។
របាយការណ៍ដែលត្រូវគេផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ បានបង្ហាញថា លុយដែលកាកបាទក្រហមទទួលបានពីការបរិច្ចាគនេះ មានចំនួនជាង ១៣លាន ៤សែនដុល្លារអាមេរិក។
ឆ្លើយតបការចោទប្រកាន់នេះ ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លោក ឱម យ៉ិនទៀង ប្រតិកម្មថា ការលើកឡើងរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍ គឺជាការរិះគន់ដែលឡប់សតិ។ លោកបន្តថា «គាត់ហ្នឹងកើតជំងឺសរសៃប្រាសាទទេដឹង ដែលគាត់ចេះតែលើកអ៊ីចឹង»។
អ្នកវិភាគសង្គមសង្កេតឃើញថា ការបរិច្ចាគលុយកាក់ និងធនធានកន្លងទៅនេះរបស់ឧកញ៉ា និងឈ្មួញខ្លះ គឺដើម្បីបានសុខ ជាពិសេសចៀសវាងការគំរាមកំហែងសម្រាប់អាជីវកម្មផ្ទាល់ខ្លួន ក៏ប៉ុន្តែពេលខ្លះ ការផ្ដល់លុយរបស់មនុស្សចំនួន អាចស្ថិតក្រោមហេតុផលដើម្បីបានបុណ្យស័ក្ដិ កិត្តិយស និងមុខតំណែងក៏អាចថាបានខ្លះដែរ។
ថ្លែងនៅក្នុងទិវាកាកបាទក្រហម និងអឌ្ឍចន្ទក្រហម នៅទីស្នាក់ការកណ្ដាលកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវជាថ្មីទៀត ដោយស្នើឲ្យអ្នកមានធនធាន ត្រូវហ៊ានបរិច្ចាគទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីជួយជនរងគ្រោះ។ លោក ហ៊ុន សែន ចាត់ទុកថា ការរួមចំណែកនៅពេលនេះ គឺជាការរួមគ្នាក្នុងការកសាងប្រទេស ស្របពេលពិភពលោកកំពុងរងការគំរាមកំហែងដោយគ្រោះរាំងស្ងួត។ លោកបន្តថា «ខ្ញុំសង្ឃឹមថាការយោគយល់ ការចូលរួមពីសំណាក់បងប្អូនសប្បុរសជន នៅតែបន្តដោះស្រាយកង្វល់ និងការលំបាករបស់ប្រជាជន។ កិច្ចការមនុស្សធម៌ ពិតជាគ្មានព្រំដែននោះទេ ហើយគ្រោះមហន្តរាយក៏គ្មានព្រំដែននោះដែរ»។
ប្រធានស្តីទីគណបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ថ្លែងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ដើម្បីឲ្យប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍជឿនលឿនទៅបាន លុះត្រាតែរដ្ឋាភិបាលបោសសម្អាតអំពើពុករលួយឲ្យបានស្អាតស្អំជាមុនសិន។ អំពើពុករលួយដែលលោក កឹម សុខា ចាត់ទុកថាកំពុងតែញាំញីនៅក្នុងសង្គមស្ទើរក្លាយទៅជាប្រព័ន្ធទៅហើយនោះ គឺសំដៅដល់ពុករលួយចាប់ពីថ្នាក់ជាតិរហូតដល់មូលដ្ឋាន។
ក្រៅពីនេះវិញ អ្នកឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍយល់ឃើញថា កំណែទម្រង់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយ សព្វថ្ងៃនេះ គឺធ្វើឡើងសើៗ និងគ្រាន់តែធ្វើឲ្យល្អមើលប៉ុណ្ណោះ៕