ដោយ ឡេង ម៉ាលី RFA 2016-09-03
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៃសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម បានផ្អាកសវនាការប្រចាំសប្ដាហ៍របស់ខ្លួន នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១ កញ្ញា។ ចាប់ពីថ្ងៃច័ន្ទ ទី២៩ ខែសីហា សប្ដាហ៍នេះ អង្គជំនុំជម្រះបានស្ដាប់សក្ខីកម្មសាក្សី ១រូប និងដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន ២រូប ដែលជាជនរងគ្រោះនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមទាក់ទងនឹងគោលការណ៍រៀបការដោយបង្ខំ។
ជនរងគ្រោះនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ដែលកំពុងតាំងខ្លួនជាដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីប្រឆាំងជនជាប់ចោទ នួន ជា និង ខៀវ សំផន នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២ វគ្គ ២ ក្នុងសប្ដាហ៍នេះ សុទ្ធតែបានបង្ហាញការឈឺចាប់ក្នុងចិត្តរឿងដែលពួកខ្មែរក្រហមបង្ខំឱ្យរៀបការ។
អតីតយុទ្ធនារីនៅក្នុងកងទ័ពខ្មែរក្រហមមួយរូប ឈ្មោះ ផាន់ ហ៊ីម ជម្រាបអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងថា លោកស្រីមិនពេញចិត្តទេ ពេលដែលមេកងរបស់លោកស្រីនៅក្នុងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បង្ខំឱ្យលោកស្រីរៀបការ ដែលមិនមានការចូលរួមដឹងឮពីឪពុកម្ដាយ៖ «អ្នកដទៃផ្សេងទៀត ២០គូនោះ គេអាចដឹងមុនមួយខែ។ តែរូបខ្ញុំសួរពីល្ងាច ព្រលឹមឡើងឡើងរៀប។ រយៈពេលហ្នុងគាត់ហៅខ្ញុំសួរថា ឱ្យមិត្តឯងមានគ្រួសារ តើមិត្តឯងថា ម៉េចដែរ? ខ្ញុំថា ខ្ញុំអត់ទាន់យកទេគ្រួសារ។ គាត់ថា ពេលនេះបើមិត្តឯងមិនយក ក៏នៅតែអង្គការរៀបឱ្យដែរ។ មិត្តឯងមិនគោរពអង្គការវិន័យទេឬ? ខ្ញុំថា អង្គការវិន័យខ្ញុំគោរព តែចំពោះគ្រួសារខ្ញុំអត់ទាន់យកទេ។ គាត់ថា ត្រូវតែយក។ ខ្ញុំក៏មិនហ៊ានប្រកែកនឹងគេ ពេលហ្នឹងខ្ញុំក៏គោរពតាម ព្រោះតែខ្លាចគេយកយើងទៅធ្វើបាប»។
ការរៀបការនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ត្រូវបានជនរងគ្រោះជាច្រើនអះអាងថា អង្គការបក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា មិនដែលសួរសុំយោបល់ឪពុកម្ដាយកូនកំលោះក្រមុំទេ។ អង្គការតែងតែតាំងខ្លួនជាម៉ែឪយុវជនយុវនារី ហើយបង្ខំពួកគេឱ្យរៀបការទាំងមិនបានស្គាល់មុខគ្នា៖ «បុរសដែលខ្ញុំទទួលយកមកធ្វើជាស្វាមីខ្ញុំរហូតរាល់ថ្ងៃនេះ កាលពេលនោះខ្ញុំក៏អត់ដែលស្គាល់គាត់ គាត់ក៏អត់ដែលស្គាល់ខ្ញុំ»។
សាក្សីខ្លះថ្លែងថា អង្គការតែងតែប្រឆាំងនឹងគោលបំណងយុវជនយុវនារីដែលចង់ជ្រើសរើសគូស្រកររបស់ខ្លួន។ ជាទូទៅគេប្រាប់យុវជនយុវនារីឱ្យរៀបការតាមការចាត់តាំងរបស់អង្គការ ថាជាការគោរពអង្គការវិន័យបក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា។
អតីតយុទ្ធនារីមួយរូបទៀត គឺលោកស្រី ជា ឌៀប ដែលជាដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីទី៥ ថ្លែងថា លោកស្រីបានព្យាយាមប្រកែកមិនរៀបការដែរ ប៉ុន្តែមេកងរបស់អង្គការនៅតែបង្ខំ៖ «ខ្ញុំប្រកែកបានលើកទីមួយ។ លើកទីពីរ គាត់ហៅខ្ញុំសួរទៀត ខ្ញុំឆ្លើយតែពាក្យដដែលៗ។ ដល់លើកទីបី គាត់ឱ្យខ្ញុំមកមន្ទីរ គ៦ នៅផ្សារអូរឫស្សី ឱ្យមកជួបមេថ្នាក់លើទៀត។ ខ្ញុំក៏មកតាមគាត់ មេថ្នាក់លើគាត់ថា មិត្តជាកូនអង្គការ។ បើមិត្តនៅជាមួយម៉ែឪ មិត្តគោរពម៉ែឪ។ មិត្តនៅជាមួយអង្គការ មិត្តគោរពអង្គការ។ ដូច្នេះ មិត្តត្រូវធ្វើតាមអង្គការចាត់តាំង។ ដល់ខ្ញុំប្រកែកម្ដងពីរដងហើយមិនបាន លើកទីបីខ្ញុំថា ធ្វើម៉េចក៏ធ្វើទៅ ស្រេចតែចិត្តទៅ បើខ្ញុំប្រកែកមិនបានហើយ។ ខ្ញុំមិនដែលបានពិភាក្សាជាមួយម៉ែឪបងប្អូនទេ ព្រោះនៅឆ្ងាយ។ ក្នុង ១២គូហ្នឹង គ្មានការជ្រើសរើសរបស់យុទ្ធជន-នារីទេ។ អង្គការដាក់មួយណា យកមួយហ្នឹងហើយ»។
ទាំងសាក្សី និងដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីឱ្យដឹងថា ការរៀបការដោយបង្ខំ ធ្វើឱ្យគូស្រករភាគច្រើនរស់នៅមិនចុះសម្រុងនឹងគ្នា។ ហេតុនេះហើយ ទើបនៅពេលយប់ មានកងឈ្លបតែងតែលបតាមដានស្ដាប់គូស្រករអ្នករៀបការថ្មីៗ។
គូស្រកររបស់លោកស្រី ជា ដៀប ក៏ដូចគ្នាដែរ៖ «គេឱ្យនៅតែបីថ្ងៃទេ ជាមួយគ្រួសារ។ ប៉ុន្តែបីថ្ងៃហ្នឹង ឈ្លបតាមដានរាល់តែយប់។ ខ្ញុំដេកស្ដាប់ ហើយទាំងគ្រួសារទាំងខ្ញុំផ្ទាល់ខ្លាចគេដែរ នាំគ្នាសម្ងំមិនហ៊ានមាត់មិនហ៊ាននិយាយទេ។ ដល់ពេលបីថ្ងៃក៏បែកគ្នា។ ប្រហែលជាមួយអាទិត្យ ឬដប់ថ្ងៃបានខ្ញុំមកជួបគ្នាម្ដងទៀត។ គេឱ្យមកជួបគ្នា ទើបខ្ញុំព្រមប្រគល់ខ្លួនឱ្យគ្រួសារខ្ញុំ»។
គូខ្លះ ដែលរស់នៅមិនចុះសម្រុងគ្នា ត្រូវកងឈ្លបហៅទៅណែនាំកសាង ឬខ្លះទៀត ត្រូវគេយកទៅសម្លាប់។
កាលពីសប្ដាហ៍មុន សាក្សីលាក់អត្តសញ្ញាណមួយរូបថ្លែងថា ប្អូនជីដូនមួយរបស់លោកស្រីម្នាក់នៅខេត្តកំពង់ចាម ត្រូវបានកងយោធាខ្មែរក្រហមយកទៅរំលោភ ហើយសម្លាប់ ព្រោះតែគាត់ប្រកែកមិនរៀបការ។ ចំណែកលោកស្រីក៏ត្រូវបានកម្មាភិបាលធ្វើបាប ព្រោះតែលោកស្រីមិនព្រមរស់នៅចុះសម្រុងជាមួយប្ដី ដែលបានរៀបការដោយបង្ខំ៖ «ខ្ញុំមិនពេញចិត្តហើយ មនុស្សហ្នឹងចូលទៅគ្មានការលួងលោមសិនទេ។ ពេលទៅដល់របៀបដូចថា មនុស្សចង់ចាប់រំលោភបង្ខំតែម្ដង។ គេចេញមកប្រាប់ប្រធាន។ គេទៅប្ដឹងថា នាងខ្ញុំហ្នឹងអត់រួមដំណេកជាមួយ ហើយគេទៅប្ដឹងទៅ សមមិត្ត ផាន់ ហៅខ្ញុំទៅ។ គេហៅទៅយប់ហ្នឹង ហៅទៅប្រជុំក្នុងបន្ទប់មួយរាងស្ងាត់តែឯង។ វាទៅដល់សួរថា យ៉ាងម៉េចបានជាមិនព្រមយកគេអ៊ីចឹង? វាមិនបានសួរខ្ញុំអីវែងទេ។ វាប្រតាយប្រតប់ជាមួយខ្ញុំ ចាប់ខ្ញុំរំលោភនៅកន្លែងហ្នឹងឯង។ វាធ្វើបាបរាងកាយរបស់នាងខ្ញុំឡើងឆ្អែត ធ្វើឱ្យខ្ញុំតូចចិត្តទាល់តែថ្ងៃហ្នឹង។ គេនិយាយថា គេចាប់ហើយ បើនិយាយទៅអ្នកផ្សិងទៀត គេអាចបំបិទមាត់យើងចេញ គេបាញ់យើងគ្រវាត់ចោល ឬគេវាយចោល ហើយចំណែកប្ដីត្រូវតែយកវិញ។ គេចាប់រំលោភហើយ កុំឱ្យនិយាយប្រាប់នរណាឱ្យសោះ។ អ៊ីចឹងទ្រាំ សុខចិត្តយំខាំមាត់ខ្លួនឯង ខ្លាចគេវាយចោល»។
ដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណី លោកស្រី ជា ដៀប ឱ្យដឹងថា ជនជាប់ចោទ ខៀវ សំផន ជាអ្នកណែនាំកម្មាភិបាលថ្នាក់ក្រោមឱ្យរៀបការយុវជនយុវនារីនៅក្នុងជួរកងទ័ព។ លោកស្រីបន្តថា គោលបំណងដែលកម្មាភិបាលបង្ខំឱ្យយុវជនយុវនារីរៀបការនោះ គឺដើម្បីបង្កើតកូន បង្កើនកម្លាំងការពារទឹកដី។ ក៏ប៉ុន្តែលោកស្រីឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជាពួកខ្មែរក្រហមសម្លាប់កុមារ៖ «កាលពីជំនាន់ខ្មែរក្រហម ខ្ញុំរស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ខ្ញុំប្រជុំ ឬរៀនកន្លែងណាក៏ដោយ ឮតែមេដឹកនាំថា អ្នកដែលកើតមកជំនាន់ខ្មែរក្រហម សុទ្ធតែគ្មានជាប់ឥទ្ធិពលអីទាំងអស់ គ្មានជាប់និន្នាការអីទាំងអស់។ ពីដើមមកខ្ញុំអត់ឃើញ ទើបតែសម័យនេះខ្ញុំឃើញនៅជើងឯក នៅទួលស្លែង ឃើញតែក្បាលកូនក្មេងរមែង ខ្ញុំចង់សួរថា កូនទាំងអស់ហ្នឹង វាមានមូលហេតុអី បានជាសម្លាប់វាទាំងនៅក្មេងខ្ចីមិនទាន់ដឹងអីផងនោះ?»។
អតីតយុទ្ធជននៅក្នុងជូរកងទ័ពខ្មែរក្រហមមួយរូប លោក សេង សឿន ថ្លែងថា បន្ទាប់ពីធ្លាក់ខ្លួនពិការ លោកត្រូវបានគេចាត់តាំងឱ្យទៅធ្វើការនៅមន្ទីរស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្ដាល។ លោកមានតួនាទីជាអ្នកកាន់បញ្ជីគ្រប់គ្រងប្រជាជននៅក្នុងស្រុកនោះ។
លោក សេង សឿន អះអាងថា លោកត្រូវបានគណៈស្រុកស្អាង ចាត់តាំងឱ្យផ្គូផ្គងយុវជនយុវនារីនៅក្នុងចល័តដើម្បីរៀបការចំនួន ២លើក៖ «សួរប្រវត្តិរូបកងចល័តទាំងខាងប្រុសខាងស្រីហ្នឹង ខ្ញុំគ្រាន់តែជាអ្នកផ្គូផ្គងទេ តាមអាយុ និងឃុំជាមួយគ្នា ហើយជនថ្មីចាស់អីក៏ដោយឡែក។ ខ្ញុំគ្រាន់ផ្គូផ្គងតាមផែនការរបស់បង ផុន គណៈស្រុកទេ។ ឯដល់ពេលគេប្រកាសទទួលស្គាល់ឱ្យគូស្រករពីពេលនេះតទៅ អាហ្នឹងគណៈស្រុកទេ គាត់ប្រកាស។ ការរៀបចំទាំងពីរវគ្គនេះ គឺលើបង សៅ ផុន គាត់ជាគណៈស្រុក ហើយអ្នកដែលមកចូលរួម គឺគណៈឃុំ គ្រប់ឃុំក្នុងស្រុកស្អាងចូលរួមហើយទទួលយកគូដែលរៀបការហ្នឹង នៅក្នុងឃុំរបស់ខ្លួនហ្នឹងយកទៅ ព្រោះរៀបការឱ្យរួច អត់នៅក្នុងកងចល័តហ្នឹងទៀតទេ គឺទៅនៅសហករណ៍»។
លោកមានប្រសាសន៍ថា ការផ្គូផ្គងបែបនេះ យុវជនយុវនារីក្នុងកងចល័តដែលត្រូវរៀបការ មិនបានស្គាល់គ្នាមុនទេ គឺពួកគេទទួលបានដំណឹងតាមរយៈមេកងរបស់ពួកគេ នៅថ្ងៃរៀបការនោះ។ ក្រៅពីការរៀបការនៅកងចល័ត គូស្រកររៀបការខ្លះ ត្រូវបានគេយកពីខេត្តផ្សេងឆ្ងាយ មករៀបការជាមួយគ្នា។
លោក សេង សឿន ឱ្យដឹងថា នារីខ្លះ ត្រូវបានគេយកមកពីស្រែអំបិល ខេត្តកំពត ឱ្យមករៀបការជាមួយអតីតយុទ្ធជនពិការ។ លោក សេង សឿន ខ្លួនឯង ក៏មិនបានស្គាល់កូនក្រមុំដែរ ពេលលោករៀបការនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមនោះ។ ចាប់តាំងពីរសៀលថ្ងៃទី២២ ខែសីហា មក អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៃសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម ចាប់ផ្ដើមធ្វើសវនាការដេញដោលភស្តុតាងលើការចោទប្រកាន់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ និងការរំលោភសេពសន្ថវៈ នៅអំឡុងរបបកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ។ ក្នុងអង្គហេតុនេះ អង្គជំនុំជម្រះសម្រេចស្ដាប់សក្ខីកម្មដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន ៨រូប សាក្សីចំនួន ៣រូប និងអ្នកជំនាញចំនួន ២រូប។
រហូតមកដល់ពេលនេះ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានស្ដាប់សក្ខីកម្មសាក្សី និងដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន ៦រូបហើយ ទាក់ទងនឹងគោលការណ៍បក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា ដែលនាំឱ្យមានការអនុវត្តការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ និងការរំលោភសេពសន្ថវៈ។ ជនជាប់ចោទ នួន ជា និង ខៀវ សំផន កំពុងជាប់ចោទពីអង្គហេតុនេះ នៅក្នុងសំណុំរឿងលេខ ០០២ វគ្គ ២។
យោងតាមដីកាដំណោះស្រាយសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមបង្ហាញថា បក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា បានអនុវត្តគោលនយោបាយស្ដីពីការដាក់កំហិតលើការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ តាមរយៈមធ្យោបាយចាំបាច់នានា ចាប់ពីមុនឆ្នាំ១៩៧៥ រហូតដល់យ៉ាងហោចណាស់ ថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ដើម្បីសម្រេចឲ្យបាន និងការពារបដិវត្តន៍សង្គមនិយមរបស់ពួកគេ។ យោងតាមការចោទប្រកាន់នេះ នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា បុរស និងស្ត្រី ត្រូវបានគេបង្ខំឲ្យរៀបការ នៅក្នុងពិធីរួមគ្នា ដែលមានចាប់ពី២ ទៅជាង ១០០គូ ក្នុងមួយលើកៗ។ តាមការចោទប្រកាន់ដដែល គេបានតម្រូវឲ្យអ្នករៀបការទាំងនោះរួមដំណេកដោយបង្ខំ ដែលធ្វើឲ្យជនរងគ្រោះទទួលរងនូវការបំពារបំពានផ្លូវភេទតាមវិធីបង្ខំ ដោយមិនមានការព្រមព្រៀងពីជនរងគ្រោះ។
សវនាការលើភស្តុតាងក្នុងសំណុំរឿងលេខ ០០២ វគ្គ ២ មានរយៈពេល ២២៤ថ្ងៃហើយ ហើយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានស្ដាប់សក្ខីកម្មសាក្សី បានចំនួន ៩៣រូប ដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន ៥៤រូប និងអ្នកជំនាញចំនួន ៤រូប។ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់សវនាការលើអង្គហេតុរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ និងការរំលោភសេពសន្ថវៈ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនឹងធ្វើសវនាការដេញដោលលើភស្តុតាងពាក់ព័ន្ធនឹងអង្គហេតុជម្លោះប្រដាប់អាវុធរវាងប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយប្រទេសវៀតណាម ហើយចុងក្រោយបំផុត អង្គជំនុំជម្រះនឹងធ្វើសវនាការលើតួនាទីរបស់ជនជាប់ចោទ នួន ជា និង ខៀវ សំផន។ អង្គជំនុំជម្រះរំពឹងថា សវនាការលើភស្តុតាងក្នុងសំណុំរឿងលេខ ០០២ វគ្គ ២ នឹងបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០១៦ នេះ ហើយសាលក្រម នឹងអាចប្រកាសនៅចុងឆ្នាំ២០១៧ ខាងមុខ។ ដោយឡែក សវនាការស្ដីពីការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ និងការរំលោភសេពសន្ថវៈ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនឹងធ្វើជាបន្តទៀត នៅថ្ងៃច័ន្ទ ទី៥ ខែកញ្ញា៕