ដោយ ហ៊ុំ ចំរើន RFA 2016-05-17
នៅរដូវប្រាំងរាំងស្ងួតឆ្នាំ២០១៦ នេះ បានប៉ះពាល់ជាខ្លាំងដល់របរធ្វើស្រែប្រាំងរបស់ប្រជាកសិកររាប់ពាន់ហិកតារ នៅខេត្តបាត់ដំបង រងការខូចខាតដោយសារខ្វះទឹកស្រោចស្រព។ អ្នកស្រុកមួយចំនួនត្រៀមធ្វើចំណាកស្រុកទៅប្រទេសថៃ ដើម្បីទៅស្វែងរកការងារធ្វើដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារ និងសងបំណុលគេដែលបានខ្ចីយកមកធ្វើស្រែប្រាំង។ ក៏ប៉ុន្តែប្រធានមន្ទីរកសិករ និងរុក្ខាប្រមាញ់ខេត្តបាត់ដំបង អះអាងថា ដំណាំងស្រូវប្រាំងរបស់ប្រជាកសិករឆ្នាំនេះ ខូចខាតតិចតួច និងមិនប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋឡើយ។
ប្រជាកសិករមួយចំនួនលើកឡើងថា ពួកគាត់រស់នៅជួបជុំក្រុមគ្រួសារបានដោយសាររបរធ្វើស្រែប្រាំង បានប្រាក់ចំណូលយកមកផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ។ ក៏ប៉ុន្តែរបរធ្វើសូវប្រាំងរបស់ពួកគាត់ឆ្នាំនេះមិនកាក់កបដូចពេលមុខទៀតឡើយ។
កសិករម្នាក់រស់នៅភូមិប៉ោយស្វាយ ឃុំតាគ្រាម ស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបង គឺលោក ញឹម ឈិន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅពេលចុះទៅមើលស្រែរបស់គាត់ថា ក្រុមគ្រួសាររបស់លោករស់នៅជួបជុំគ្នាបាន ដោយសាររបរកសិករ ជាពិសេសគឺធ្វើស្រូវប្រាំងក្បែរផ្ទះដោយមិនបាច់ចេញទៅធ្វើការងារឆ្ងាយពីស្រុកភូមិឡើយ។
លោកអះអាងថា មូលហេតុដែលកន្លងទៅមិនបានចេញទៅធ្វើការងារឆ្ងាយពីផ្ទះដោយសារស្រូវប្រាំងរបស់គាត់ចំនួន ៣ហិកតារ បានប្រាក់ចំណូលប្រមាណ ៣ពាន់ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។ ផ្ទុយទៅវិញ របរកសិកម្មរបស់លោកឆ្នាំនេះហាក់មិនទទួលបានផលនោះទេ ពីព្រោះ រាំងស្ងួតធ្វើឲ្យស្លឹងស្រូវឡើងក្រហមរកងាប់ ដោយសារខ្វះទឹកបញ្ចូលស្រែ៖ «ពួកខ្ញុំគ្មានអីសងគេទេ មានតែលក់ស្រែសងបំណុលគេហើយ។ ទាំងគេទាំងខ្ញុំលក់ស្រែមួយហិកតារសងគេមិនគ្រប់ផង»។
បញ្ហាគ្រោះរាំងស្ងួតនេះ ពុំមែនតែកសិករម្នាក់ប៉ុណ្ណោះទេ ដែលជួបការលំបាក មានពលរដ្ឋមួយចំនួនទៀតក៏ព្រួយបារម្ភពីរបរនេះដូចគ្នា។
កសិករនៅភូមិប៉ោយស្វាយ ម្នាក់ទៀត គឺអ្នកស្រី ប៊ុន ចាន់ឌឿន ថ្លែងថា ស្រូវប្រាំងរបស់អ្នកស្រីចំនួន ៤ហិកតារ ចំណាយអស់ដើមទុនជាង ១ពាន់ដុល្លារទៅហើយ តែស្រូវរកងាប់បណ្ដើរៗ ដោយសារខ្វះទឹកបញ្ចូលស្រែ។ អ្នកស្រីកំពុងព្រួយបារម្ភក្រែងគ្មានប្រាក់សងបំណុលគេ ដែលបានខ្ចីយកមកធ្វើស្រែប្រាំង ហើយរំពឹងថា នឹងសងគេវិញនៅពេលប្រមូលផលរួច។
អ្នកស្រីអះអាងថា ប្រសិនបើស្រូវរបស់គាត់មិនទទួលបានទិន្នផលដូចឆ្នាំមុនទេ នឹងនាំគ្នាធ្វើចំណាកស្រុកទៅរកប្រាក់សងជំពាក់គេនៅពេលខាងមុខ៖ «ខ្ញុំខ្វាយខ្វល់មិនដឹងថា បានប្រាក់ពីណាយកទៅសងបំណុលគេទេ ព្រោះអីចំណាយដើមទុនធ្វើស្រែអស់ជាង ១ពាន់ដុល្លារហើយក្នុងមួយគ្រួសារ»។
ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ ប្រធានមន្ទីរកសិករ រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទខេត្តបាត់ដំបង លោក ឈឹម វជិរា មានប្រសាសន៍ថា គ្រោះរាំងស្ងួតឆ្នាំនេះ ប៉ះពាល់តិចតួចដល់ដំណាំស្រូវប្រាំងរបស់ប្រជាកសិករ គឺរងផលប៉ះពាល់ជាង ២០០ហិកតារ នៅឃុំតាគ្រាម ស្រុកបាណន់ ចំណែកឯស្រុកផ្សេងទៀត ពុំបានប៉ះពាល់នោះទេ។
លោកអះអាងថា ដំណាំស្រូវជាង ២០០ហិកតារនេះ នឹងទទួលបានទិន្នផលជាធម្មតា បន្ទាប់ពីមានភ្លៀងធ្លាក់ខ្លះនៅតាមបណ្ដាស្រុកក្នុងខេត្តបាត់ដំបង៖ «បញ្ហានេះ ដោយសារតែយើងយកទឹកទៅជួយសង្គ្រោះជីវិតមនុស្សជាមុនសិន ចំពោះពលរដ្ឋដែលខ្វះទឹកបញ្ចូលស្រែ យើងបូមទឹកជួយពួកគាត់វិញ បន្ទាប់ពីយកទឹកទៅជួយពលរដ្ឋនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យរួច»។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី សមាជិកសភាតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ខេត្តបាត់ដំបង លោក ឡុង ប៊ុត្តា មានប្រសាសន៍ថា លោកបានចុះជួបប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ២៥ឃុំក្នុងខេត្តបាត់ដំបង រកឃើញថា គ្រោះរាំងស្ងួតឆ្នាំនេះបានប៉ះពាល់ដំណាំស្រូវប្រាំងរបស់ប្រជាកសិករធ្ងន់ធ្ងរ មិនធ្លាប់ជួបប្រទះឡើយ។
លោកអះអាងថា ស្រូវប្រាំងរបស់អ្នកស្រុកខូចខាតរាប់ពាន់ហិកតារ ជាពិសេសនៅស្រុកបាណន់ ថ្មគោល និងស្រុកឯកភ្នំ ជាដើម៖ «សម្ដីរបស់លោកប្រធានមន្ទីរកសិកម្មនិយាយ គឺការភូតភរខុសពីការពិត ព្រោះអី ខ្ញុំចុះទៅជួបពលរដ្ឋធ្វើស្រែប្រាំង ឃើញពួកគាត់ជួបការលំបាកខ្វះខាតទឹកដាក់ស្រែខ្លាំងណាស់»។
អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម លោកបណ្ឌិត កែម ឡី លើកឡើងថា បញ្ហាគ្រោះរាំងស្ងួតជាកត្តាមួយជំរុញឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរធ្វើចំណាកស្រុកទៅស្វែងរកការធ្វើនៅក្រៅប្រទេស ជាពិសេសគឺប្រជាកសិករធ្វើស្រែប្រាំងតែម្ដង។
លោកពន្យល់ថា របរធ្វើស្រែប្រាំង ពលរដ្ឋពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើទឹកសម្រាប់ស្រោចស្របផលដំណាំរបស់ពួកគាត់ ហើយប្រទេសខ្មែរខ្វះប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រដើម្បីជួយប្រជាកសិករ៖ «...តាមពិតក្នុងឆ្នាំ២០១៦ រដ្ឋាភិបាលមានថវិកាជាតិជាង ៤ពាន់លានដុល្លារ បើសិនរដ្ឋាភិបាលទម្លាក់ថវិកាមួយឆ្នាំតែ ១លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុង ១ឃុំ ធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍ តាមឃុំនីមួយៗ គឺតែមួយឆ្នាំទេ ខ្ញុំធានាថា នឹងមានប្រឡាយទឹក និងត្រពាំងទឹកតាមផ្ទះពលរដ្ឋសឹងតែគ្រប់ផ្ទះសម្រាប់ធ្វើស្រែ គឺមិនខ្វះទឹកឡើយ»។
របាយការណ៍របស់មន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ខេត្តបាត់ដំបង ឲ្យដឹងថា ផ្ទៃដីធ្វើស្រែប្រាំងរបស់ប្រជាកសិករនៅក្នុងខេត្តនេះ នៅឆ្នាំ២០១៦ មាន ១៥,៨០០ហិកតារ ក្នុងចំណោម ៦ស្រុក គឺស្រុកឯកភ្នំ សង្កែ មោងឬស្សី បវេល ថ្មគោល និងស្រុកបាណន់។ ក្នុងនោះ ស្រុកបាណន់ មានផ្ទៃដីច្រើនជាងគេ គឺប្រមាណ ៥ពាន់ហិកតារ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា មន្ត្រីកសិកម្មពុំបានបញ្ជាក់ថា មានពលរដ្ឋចំនួនប៉ុន្មានគ្រួសារធ្វើស្រែប្រាំងនោះទេ៕