ដោយ សូត សុខប្រាថ្នា RFA 2016-05-24
ក្មេងៗគ្រប់អាយុចូលរៀន និងក្មេងជំទង់ជាច្រើនរស់នៅលើផ្ទៃទឹកបឹងទន្លេសាប ក្នុងស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ សម្រេចចិត្តបោះបង់ការសិក្សាជាបន្តបន្ទាប់។ ពួកគេបញ្ជាក់ថា ដោយសារតែក្រុមគ្រួសារមានជីវភាពខ្វះខាត ម្យ៉ាងដោយសារតែគ្រូបង្រៀនមិនបានបង្រៀនដិតដល់ផង ទើបនាំឱ្យពួកគេសម្រេចចិត្តបោះបង់ការសិក្សាចោលតែម្ដង។
អាណាព្យាបាល និងប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំពាមបាង ស្នើឱ្យមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរបស់សិស្សានុសិស្ស ដែលកំពុងត្រូវការសេវាបង្រៀនពួកគេ។ ការលើកឡើងនេះ ពីព្រោះគ្រូបង្រៀនដែលមាននៅតាមសាលាក្នុងភូមិខ្លះមិនបានបង្រៀនដិតដល់ឡើយ រហូតធ្វើឱ្យក្មេងគ្រប់អាយុមិនបានចូលរៀន និងសិស្សខ្លះសម្រេចចិត្តបោះបង់ការសិក្សាតែម្ដង។
ប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំពាមបាង លោក នង សុខ មានក្តីបារម្ភចំពោះវាសនាកូនក្មេងនៅក្នុងភូមិ ពីព្រោះលោកសង្កេតឃើញថា ចំនួនក្មេងបោះបង់ការសិក្សា គឺច្រើនជាងចំនួនក្មេងដែលបានចូលរៀន។ បន្ថែមពីនេះ លោកសម្រេចចិត្តបញ្ជូនកូនទៅរៀននៅឯខេត្តសៀមរាប ពីព្រោះលោកមិនសូវសង្ឃឹមចំពោះការបង្រៀននៅក្នុងភូមិទេ៖ «អ្នកដែលរៀនតិចណាស់បងអើយ! បើថាអត់អីចេះ បើថា មានបងប្អូនទៅចេះតែបញ្ជូនទៅណេះទៅណោះ»។
ឃុំពាមបាង មានភូមិចំនួន ៥ និងមានប្រជាជនសរុប ៦៨៧គ្រួសារ ហើយពលរដ្ឋប្រមាណ ៩០ភាគរយ គឺរស់ពឹងផ្អែកទៅលើមុខរបរនេសាទ។ បន្ថែមពីនេះ នៅទូទាំងឃុំមានសាលារៀនបឋមសិក្សាមួយឈ្មោះ សាលាបឋមសិក្សាពាមបាង ក្រៅពីនោះ គឺជាសាលាឆ្លងកាត់តាមភូមិចំនួន២ សម្រាប់សិស្សតូចៗនៅក្នុងភូមិអាចចូលរៀនបាន រួមមានសាលារៀនក្នុងភូមិដូនស្ដើង និងភូមិពៅវើយ។
កុមារារស់នៅភូមិដូនស្តើង ឈ្មោះ ផល ម៉ាប់ មានអាយុ ១២ឆ្នាំ រៀបរាប់ថា ខ្លួនធ្លាប់បានចូលរៀនម្ដង ក្រោយមកក៏ឈប់រៀនរហូត។ កុមារារូបនេះបន្តថា មូលហេតុខ្លួនផ្អាកការសិក្សា ដោយសារតែជីវភាពខ្វះខាត និងត្រូវការពេលវេលាជួយដាក់មងម្ដាយដើម្បីបានត្រីផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ។ កុមារាដដែលចង់ទៅរៀនដូចគេដូចឯងណាស់ ព្រោះគោលបំណងថ្ងៃអានាគតចង់ធ្វើជាគ្រូបង្រៀន ប៉ុន្តែក្ដីប្រាថ្នានេះ ខ្លួនមិនសូវមានសង្ឃឹមឡើយ៖ «ចង់ដែលតា ប៉ុន្តែមិនដឹងរៀនបានត្រឹមថ្នាក់ទីប៉ុន្មាន»។
ចំណែកយុវជនមួយរូបទៀត លោក រឿន គា អាយុ ១៩ឆ្នាំ រៀនថ្នាក់ទី២ ឱ្យដឹងថា មូលហេតុសំខាន់ដែលធ្វើឱ្យក្មេងៗ មិនបានរៀនសូត្រជាប់លាប់ គឺដោយសារតែគ្រូនៅទីនោះបង្រៀនមិនបានគ្រប់គ្រាន់ តែងតែឈប់សម្រាកច្រើនពេក ហើយផ្លាស់ប្ដូរគ្រូជាញឹកញាប់។ បញ្ហានេះធ្វើឱ្យសិស្សជាច្រើនសម្រេចចិត្តឈប់រៀនតែម្ដង ដោយមិនមានសង្ឃឹមចំពោះការបង្រៀនបែបនេះ៖ «គ្រូឡើងចុះៗ បើថា បង្ហាត់បួនដប់ថ្ងៃអ៊ីចឹងទៅ ឡើងទៅលើប្រហែលជាកន្លះខែអ៊ីចឹងទៅ»។
នៅក្នុងឃុំនេះ មានតែសាលាបឋមសិក្សាទេ ហើយមិនមានគ្រូបង្រៀនគ្រប់គ្រាន់ដែរ។ ចំណែកសិស្សដែលមានលទ្ធភាពរៀនចប់ សាលាបឋមសិក្សាក្នុងឃុំ ពួកគេត្រូវឡើងមករៀនបន្តនៅវិទ្យាល័យក្នុងទីរួមស្រុកស្ទោង ដែលមានចម្ងាយជាង ៥០គីឡូម៉ែត្រពីឃុំពាមបាង។ គ្រូបង្រៀននៅតំបន់នោះ ខ្លះផ្លាស់ប្ដូរជាគ្រូញឹកញាប់ គឺបណ្ដាមកពីកន្លែងបង្រៀននៅឆ្ងាយដាច់ស្រយាលពីទីប្រជុំជន។
មេឃុំពាមបាង លោក ផាន់ ផាន មានប្រសាសន៍ថា ផលប៉ះពាល់គឺពិតជាមានចំពោះក្មេងៗដែលមិនបានចូលរៀន និងបោះបង់ចោលការសិក្សាទាំងនោះ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះ មិនមែនជាចំណែកគ្រូទាំងស្រុងទេ ពីព្រោះមានក្រុមគ្រួសារខ្លះមិនបានជំរុញកូនៗ ឱ្យទៅរៀនឡើយ បែរជាអូសទាញឱ្យកូនឈប់រៀនទៅវិញ។ លោកសង្ឃឹមថា ក្មេងទាំងអស់នឹងបានចូលរៀនគ្រប់គ្នា ប្រសិនបើរាជរដ្ឋាភិបាលសម្រេចប្រគល់ដី ឱ្យពួកគាត់បានរស់នៅលើដីគោក ជាផ្លូវការ ព្រមទាំងមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រឹមត្រូវនោះ។
របាយការណ៍ឃុំ ឆ្នាំ២០១៦ បង្ហាញថា ចំនួនប្រជាពលរដ្ឋសរុបនៅក្នុងឃុំពាមបាង គឺមាន ៣.៣៩៧នាក់ ហើយមនុស្សមានអាយុក្រោម ១៨ មានចំនួន ២.៤០១នាក់។
នាយកសាលាបឋមសិក្សាពាមបាង លោក ប៉ែន សុផុន ឱ្យដឹងថា មិនមែនបញ្ហាគ្រូបង្រៀននោះទេដែលធ្វើឱ្យសិស្សបោះបង់ការសិក្សា ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនោះពុំសូវមានការយល់ដឹង ហើយចេះតែអូសទាញកូនឱ្យឈប់រៀន ដើម្បីយកពេលមកនេសាទត្រីជាមួយឪពុកម្ដាយ។ លោកថា គ្រូបង្រៀននៅតំបន់នោះ ជួបបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន ពីព្រោះជាតំបន់ដាច់ស្រយាល ហើយអាណាព្យាបាលសិស្សមិនសូវសហការជាមួយគ្រូថែមទៀត៖ «បើនិយាយឱ្យចំទៅថ្នាក់ទីមួយទីពីរមិនសូវជាមានការបោះបង់ទេ ប៉ុន្តែបើថ្នាក់ទីបី ឬទីបួន ទីប្រាំ អីគឺដាច់ខាតឪពុកម្ដាយដកកូនតែម្ដង»។
លោកបញ្ជាក់ថា សាលានៅទូទាំងឃុំមានសិស្សសរុបជាង ២០០នាក់ ហើយសិស្សរៀនចប់ថ្នាក់ទី៦ មានមិនដល់ ១០នាក់ផង។ បញ្ហានេះ លោកបារម្ភចំពោះវាសនារបស់ពួកគេនៅពេលអនាគត។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡា លោក រស់ សាលីន មានប្រសាសន៍ថា ជាគោលការណ៍ក្រសួងតែងលើកទឹកចិត្តដល់គ្រូបង្រៀននៅតាមតំបន់ដាច់ស្រយាល ដោយមានទាំងប្រាក់លើកទឹកចិត្តផ្ដល់ជូនពួកគាត់ធ្វើយ៉ាងណាជំរុញការចូលរៀនរបស់ក្មេងៗ ឱ្យបានកាន់តែច្រើននៅថ្នាក់បឋមសិក្សា និងបន្តទៅអនុវិទ្យាល័យទៀតផង។
លោកថា ការលើកទឹកចិត្តគ្រូបង្រៀន រួមមានផ្ដល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភបន្ថែមលើប្រាក់ខែ ព្រមទាំងចុះធ្វើអធិការកិច្ចតាមសាលាដាច់ស្រយាលទាំងនោះ។ ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងលើកទឹកចិត្តសិស្សានុសិស្សតាមរយៈផ្តល់អាហារូបករណ៍ដល់សិស្សក្រីក្រ និងសិស្សឆ្នើមជាដើម។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើមានករណីសិស្សបោះបង់ចោលការសិក្សា និងបញ្ហាគ្រូបង្រៀនដូចការលើកឡើងរបស់ពលរដ្ឋនៅឃុំពាមបាង ខាងក្រសួងអប់រំ នឹងចាត់វិធានការតាមនីតិវិធីដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ៖ «ចំពោះករណីនេះវាគ្រាន់តែជាពណ៌មាននៅឡើយ ដូច្នេះស្នើទៅនាយកសាលានោះ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីហេតុការណ៍ជាក់ស្ដែងតែម្ដងដើម្បីស្នើសុំនាយកសាលាយ៉ាងណា?»។
លោកបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្នចំនួនសិស្សចូលរៀននៅកម្រិតបឋមសិក្សា គឺមាន ៩៧ភាគរយ និងមានតែ ៣ភាគរយប៉ុណ្ណោះ មិនបានចូលរៀន ហើយក្រសួងនឹងខិតខំប្រមែប្រមូលសិស្សដែលមិនបានចូលរៀនឱ្យពួកគេបានសិក្សារៀនសូងអស់គ្នា។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី នាយកប្រតិបត្តិសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ មានប្រសាសន៍ថា កង្វះគ្រូបង្រៀន និងការប្រើប្រាស់គ្រូកិច្ចសន្យានៅតាមតំបន់ដាច់ស្រយាលនៅតែចោទជាបញ្ហាដដែល ទាំងសមត្ថកិច្ច និងការបំពេញការងាររបស់ពួកគេ។ លោកបន្ថែមថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរបស់ក្មេងៗដែលមិនបានចូលរៀន និងសិស្សបោះបង់ការសិក្សាដោយសារគ្រូបង្រៀនមិនបានដិតដល់នោះ ក្រសួងគប្បីជ្រើសរើសគ្រូចូលនិវត្តន៍នៅមូលដ្ឋានផ្ទាល់តែម្ដង និងធានាដល់ជីវភាពរស់នៅប្រសើរមួយ ចំពោះក្រុមគ្រូបង្រៀនទាំងនោះ ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្តដល់ពួកគាត់៖ «អ៊ីចឹងការត្រៀមបម្រុង ឬការស្នើសុំផ្នែកណាមួយដល់គ្រូបង្រៀនដែលចូលនិវត្តន៍ហ្នឹងឱ្យជួយបំពេញបន្ថែមនៅចំណុចខ្វះខាតហ្នឹង ខ្ញុំគិតថា គឺជាផ្នែកមួយដែរ»។
លោកមើលឃើញថា របាយការណ៍អត្រាចូលរៀនរបស់សិស្សនៅបឋមសិក្សាពីសំណាក់ក្រសួងអប់រំ កើនឡើង ប៉ុន្តែទិន្នន័យចំនួនសិស្សបោះបង់ការសិក្សាវិញ គឺខុសគ្នាទៅនឹងទិដ្ឋភាពជាក់ស្ដែង។ បញ្ហានេះ អាចដោយសាររបាយការណ៍ថ្នាក់ក្រោមមានភាពមិនច្បាស់លាស់ ដែលទាមទារឱ្យក្រសួងអប់រំ ចុះពិនិត្យផ្ទាល់តាមភាពជាក់ស្ដែង ជៀសវាងធ្វើឱ្យបាត់ទិន្នន័យចំនួនសិស្សដែលបោះបង់ចោលការសិក្សាពិតប្រាកដ៕