ដោយ រដ្ឋា វិសាល RFA 2016-08-07
ចាស់ទុំ និងសមាជិកសហគមន៍ភូមិពូលេះ ឃុំដាក់ដាំ ស្រុកអូររាំង ខេត្តមណ្ឌលគិរី ភាគច្រើនយល់ព្រមចុះហត្ថលេខាលក់ដីត្រៀមបម្រុងសុំចុះបញ្ជីសហគមន៍ជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព។ ចំណែកសមាជិកសហគមន៍ភាគតិច ចាត់ទុកការលក់ដូរដីនេះជាអំពើខុសច្បាប់ និងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់តំបន់កប់សពព្រៃគោរពបូជា និងព្រៃអាស្រ័យផលសហគមន៍។
ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ភូមិពូលេះ ឃុំដាក់ដាំ មួយក្រុមអំពាវនាវសុំឲ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធខេត្តមណ្ឌលគិរី ទប់ស្កាត់ជាបន្ទាន់គម្រោងទិញលក់ដីនៅតំបន់ជនជាតិដើមភាគតិចអភិរក្សសម្រាប់ស្នើសុំចុះបញ្ជីដីជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព។
ការអំពាវនាវនេះ កើតមានឡើងបន្ទាប់ពីចាស់ទុំ និងសមាជិកសហគមន៍ប្រមាណ ៨០ភាគរយក្នុងភូមិ បានឯកភាពគ្នាលក់ដូរដីក្នុងតំបន់សហគមន៍អភិរក្សដោយសំអាងថា ដីនោះជាអតីតដីភូមិចាស់របស់ពួកគេ។
នៅថ្ងៃទី៦ ខែសីហា សមាជិកសហគមន៍ដែលជំទាស់គម្រោងលក់ដី បានជូនដំណើរមន្ត្រីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) ចុះពិនិត្យមើលទីតាំងដីដែលសហគមន៍គ្រោងលក់ ដើម្បីរៀបចំឯកសារប្ដឹងទៅអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធឲ្យបញ្ឈប់គម្រោងលក់ដូរដីនោះ។
សមាជិកសហគមន៍ដែលជំទាស់ការលក់ដី លោក បូរេត កាំពី បញ្ជាក់ថា ដីដែលអ្នកភូមិគ្រោងលក់រួមមាន ដីកប់សព ដីព្រៃសក្ការៈ និងដីព្រៃអាស្រ័យផលរបស់អ្នកភូមិ។ ហេតុនេះ ការលក់ដូរដីធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់គម្រោងចុះបញ្ជីដីសហគមន៍ជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព។ លោកបន្តថា សមាជិកសហគមន៍មួយចំនួនបានចុះហត្ថលេខាផ្ទេរសិទ្ធិលើឯកសារលក់ដីនោះហើយ៖ «ជាជនជាតិដើមភាគតិច គាត់ធ្វើអ៊ីចឹងវាផ្ទុយពីច្បាប់ភូមិបាលឆ្នាំ២០០១។ ខ្ញុំចង់ឲ្យអាជ្ញាធរពន្យល់ដល់ប្រជាជនហ្នឹង»។
របាយការណ៍អង្កេតរបស់មន្ត្រីសមាគមអាដហុក ខេត្តមណ្ឌលគិរី រកឃើញថា លិខិតផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់ដីរវាងអ្នកទិញឈ្មោះ ធី ទ្រី និងសហគមន៍ ធ្វើឡើងជាលក្ខណៈលក់ដីក្នុងមួយគ្រួសារក្បាលដី ១០០ម៉ែត្រ និងជម្រៅដីតាមភាពជាក់ស្តែង។
ប្រធានភូមិពូលេះ លោក ភ្លើយ គីម ទទួលស្គាល់ថា ចាស់ទុំ និងសមាជិកភាគច្រើនក្នុងភូមិ ពិតជាព្រមព្រៀងលក់ដី បើទោះបីមានការជំទាស់ពីសមាជិកសហគមន៍ខ្លះក៏ដោយ។ លោកថា នឹងចុះហត្ថលេខាលើឯកសារផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់ដី ពីព្រោះសមាជិកសហគមន៍ភាគច្រើនស្នើសុំឲ្យលោកចុះហត្ថលេខា៖ «ចាស់ទុំៗគេលក់ហ្នឹងតាមដំណើរគេទៅ បើបងឯងឃាត់ក៏មិនរួចដែរ ព្រមអស់ហើយជាង ១០០នាក់»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក លោក សុក រដ្ឋា បញ្ជាក់ដែរថា សមាគមលោកបានចុះអង្កេត និងទទួលពាក្យប្ដឹងពីសមាជិកសហគមន៍ដែលជំទាស់មិនឲ្យលក់ដីនោះ។ លោកថា នឹងរៀបចំឯកសារអន្តរាគមន៍ជូនអាជ្ញាធរខេត្តជួយទប់ស្កាត់ករណីនេះ៖ «មិនទាន់មានសកម្មភាពឈូសឆាយនៅឡើយទេ។ ក្រុមឈ្មួញកំពុងបញ្ចុះបញ្ចូលជនជាតិដើម ឲ្យពួកគាត់ព្រមទទួលលុយ ហើយព្រមផ្ដិតមេដៃ»។
ចំណែកមន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការភូមិខ្ញុំ លោក គង់ អាំ ដែលគាំទ្រគម្រោងចុះបញ្ជីដីសហគមន៍ភូមិពូលេះ បញ្ជាក់ថា ផែនទីបណ្ដោះអាសន្នទាក់ទិនដីស្នើសុំចុះបញ្ជីដីនៅភូមិពូលេះ ធ្វើរួចរាល់ហើយ ប្រសិនសហគមន៍លក់ដូរដីនោះ គឺជាអំពើខុសច្បាប់។ លើសពីនោះទៀត ការលក់ដូរដីប្រភេទនេះ នឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ជីវភាពរស់នៅ និងវប្បធម៌ប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិចទៀតផង៖ «ដីព្រៃបម្រុងដីព្រៃខ្មោច សុទ្ធសឹងជាប្រភេទដីព្រៃរបស់រដ្ឋ ប្រសិនគាត់លក់ ទាំងអ្នកលក់ និងអ្នកទិញគឺខុសច្បាប់រដ្ឋ»។
ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ អភិបាលស្រុកអូររាំង លោក ឆេង ទុនណារី មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរស្រុកនឹងចាត់វិធានការអប់រំសហគមន៍ និងមន្ត្រីភូមិឲ្យយល់ដឹងទាក់ទិនការលក់ដីត្រៀមចុះបញ្ជីនេះ។ លោកថា សហគមន៍ និងអាជ្ញាធរភូមិមិនអាចលក់ដូរដីនេះបានទេ៕
