Image may be NSFW.
Clik here to view.
ដោយ ស៊ុន ហេង RFA 2016-08-16
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ទី៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៦ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា នឹងរើលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនៅកម្ពុជា ទៅបង្កើតការិយាល័យរួមមួយវិញនៅប្រទេសឡាវ។ ដំណឹងនេះធ្វើអោយប្រជាជនខ្មែរជាច្រើន ជាពិសេសអ្នកដែលមានមុខរបរពឹងផ្អែកទៅលើទន្លេមេគង្គ មានការព្រួយបារម្ភ។ បញ្ហានេះ ពលរដ្ឋលើកជាសំណួរថា តើការរើនេះវាអាចផ្ដល់អំណាចទៅអោយប្រទេសឡាវ អោយគេកាន់តែស្រួលសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពពួកគាត់ដែរ ឫទេ?
គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គ ដែលមានសមាជិកប្រទេសជាប់ដងទន្លេមេគង្គ រួមមានប្រទេសថៃ ឡាវ កម្ពុជា និងវៀតណាម ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៩៥ ក្រោមគោលបំណងតែមួយគត់គឺជួយរៀបចំការប្រើប្រាស់ និងអភិវឌ្ឍន៍ធនធានទន្លេនេះអោយមាននិរន្តរភាពសម្រាប់មនុស្សជាង ៧០លាននាក់ដែលកំពុងពឹងពាក់លើទន្លេ។
ទោះបីជាបេសកកម្មរបស់ស្ថាប័ននេះត្រូវបានចែងច្បាស់យ៉ាងនេះក៏ដោយ កន្លងមកគេសង្កេតឃើញគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គអសមត្ថភាពក្នុងការបញ្ឈប់គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដែលគេរកឃើញថា បង្កផលប៉ះពាល់ខ្លាំង ឧទាហរណ៍ដូចជា ទំនប់សាយ៉ាបូរី (Xayaburi) ទំនប់ដនសាហុង (Don Sahong) របស់ឡាវ ឫទំនប់សេសានក្រោម២ របស់កម្ពុជា ជាដើម។
ការបរាជ័យនេះបង្កមកពីគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គខ្វះប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងដែលមានប្រសិទ្ធភាពផង និងដោយសារកង្វះការសហការពីប្រទេសសមាជិកផង។
អាស៊ីសេរី បានព្យាយាមទាក់ទងអគ្គលេខាធិការទន្លេមេគង្គ លោក តែ ណាវុធ ជាច្រើនលើក ដើម្បីសុំការពន្យល់បន្ថែមពីបញ្ហានេះ តែមិនអាចទាក់ទងបាន។
ការសិក្សាមួយមានកម្រាសជាង ៨០០ទំព័រ ដែលវៀតណាម ដាក់ជូនគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនៅឆ្នាំ២០១៦ បានរកឃើញថា ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅឡាវ ធ្វើអោយបាត់បង់ដីល្បប់នៅខេត្តក្រចេះ ជាង ៦៥ភាគរយ ត្រីដែលធ្វើដំណើរទៅពងត្រូវបានរាំងស្ទះ ហើយអាចឈានទៅដល់ការផុតពូជត្រីយ៉ាងតិច ១០ប្រភេទ ទិន្នផលត្រីត្រូវធ្លាក់ជាងពាក់កណ្ដាលនៅកម្ពុជា និងវៀតណាម ដែលជាលទ្ធផលធ្វើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ខាតបង់ជាង ៤៥០លានដុល្លារក្នុង ១ឆ្នាំ។
លោក មៀច មាន អតីតអ្នកសម្របសម្រួលអង្គការបណ្ដាញការពារទន្លេបី បានលើកឡើងថា ទោះបីជាកិច្ចព្រមព្រៀងគ្របដណ្ដប់ទីលើតំបន់មេគង្គទាំមូលក៏ដោយ គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គមិនចាត់ចែងឡើយលើដៃទន្លេ ហើយចំពោះទន្លេមេនោះទៀត ខ្លួនក៏ពុំមានសមត្ថភាពតតាំង៖ «ទំនប់សាយ៉ាបូរី ហើយនិងទំនប់ដនសាហុងហ្នឹង គេបានប្រឹងប្រែងឡើងបង្កើតនូវគោលនយោបាយគ្រប់គ្រងប្រកបដោយនិរន្តរភាពនៃបរិស្ថាន PNPCA ឡើងមកហើយ ឡាវមិនគោរពទៀត។ ខ្ញុំមិនដឹងថា ការបង្កើតឡើងនូវគោលនយោបាយ និងគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គហ្នឹងដើម្បីអ្វីទេ បើទំនប់វាចេះតែទៅមុខ ដូចដនសាហុង វាឡើង ៣០-៤០ភាគរយហើយរាល់ថ្ងៃហ្នឹង សាយ៉ាបូរី ឡើង ៦០-៧០ភាគរយហើយ»។
ការអសមត្ថភាពនេះក៏ជាមូលហេតុមួយធ្វើប្រទេសដែលជាម្ចាស់ជំនួយបាត់បង់ការទុកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងទៅលើគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គ។ ជំនួបប្រជុំលើកទៅ ២២ នៃគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនៅខែមករា ឆ្នាំ២០១៦ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ បានអោយដឹងថា ស្ថាប័ននេះបានបាត់បង់ប្រាក់ជំនួយជាងពាក់កណ្ដាល ពី ១១៥លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់ឆ្នាំ២០១១ ដល់២០១៥ ក្រោយមកថវិកាសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៦ ២០២០ គេផ្ដល់ជូនតែ ៥៣លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ លើសពីនេះទៅទៀត គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គត្រូវបង្ខំចិត្តបញ្ឈប់បុគ្គលិកពី ១៨០នាក់ មកសល់តែ ៩០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ម្ចាស់ជំនួយដែលនៅសល់ បានស្នើសុំអោយស្ថាប័ននេះបង្កើនឡើងវិញនូវតម្លាភាពការងាររបស់ខ្លួនបើសិនជាងចង់បានការទុកចិត្តពីម្ចាស់ជំនួយវិញ។
ការរើលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនៅកម្ពុជា ទៅបង្កើតការិយាល័យរួមមួយវិញនៅប្រទេសឡាវ អាចជាវិធីដើម្បីកាត់បន្ថយចំណាយរដ្ឋបាល ស្របពេលដែលស្ថាប័ននេះត្រូវចាប់ផ្ដើមសំច័យលុយតិចតួចដែលខ្លួនមាន។
ការបាត់បង់ទាំងធនធាន ទាំងកម្លាំងរបស់គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាកត្តាមួយដែលជំរុញអោយស្ថាប័នដែលទន់ខ្សោយនេះ អោយកាន់តែទន់ខ្សោយថែមទៀតក្នុងការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងគម្រោងដែលបង្កការប៉ះពាល់នៅថ្ងៃមុខ ដូចដែលការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដនសាហុង របស់ប្រទេសឡាវ នៅពេលបច្ចុប្បន្នជាដើម៕
Clik here to view.
ដោយ ស៊ុន ហេង RFA 2016-08-16
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ទី៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៦ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា នឹងរើលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនៅកម្ពុជា ទៅបង្កើតការិយាល័យរួមមួយវិញនៅប្រទេសឡាវ។ ដំណឹងនេះធ្វើអោយប្រជាជនខ្មែរជាច្រើន ជាពិសេសអ្នកដែលមានមុខរបរពឹងផ្អែកទៅលើទន្លេមេគង្គ មានការព្រួយបារម្ភ។ បញ្ហានេះ ពលរដ្ឋលើកជាសំណួរថា តើការរើនេះវាអាចផ្ដល់អំណាចទៅអោយប្រទេសឡាវ អោយគេកាន់តែស្រួលសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពពួកគាត់ដែរ ឫទេ?
គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គ ដែលមានសមាជិកប្រទេសជាប់ដងទន្លេមេគង្គ រួមមានប្រទេសថៃ ឡាវ កម្ពុជា និងវៀតណាម ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៩៥ ក្រោមគោលបំណងតែមួយគត់គឺជួយរៀបចំការប្រើប្រាស់ និងអភិវឌ្ឍន៍ធនធានទន្លេនេះអោយមាននិរន្តរភាពសម្រាប់មនុស្សជាង ៧០លាននាក់ដែលកំពុងពឹងពាក់លើទន្លេ។
ទោះបីជាបេសកកម្មរបស់ស្ថាប័ននេះត្រូវបានចែងច្បាស់យ៉ាងនេះក៏ដោយ កន្លងមកគេសង្កេតឃើញគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គអសមត្ថភាពក្នុងការបញ្ឈប់គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដែលគេរកឃើញថា បង្កផលប៉ះពាល់ខ្លាំង ឧទាហរណ៍ដូចជា ទំនប់សាយ៉ាបូរី (Xayaburi) ទំនប់ដនសាហុង (Don Sahong) របស់ឡាវ ឫទំនប់សេសានក្រោម២ របស់កម្ពុជា ជាដើម។
ការបរាជ័យនេះបង្កមកពីគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គខ្វះប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងដែលមានប្រសិទ្ធភាពផង និងដោយសារកង្វះការសហការពីប្រទេសសមាជិកផង។
អាស៊ីសេរី បានព្យាយាមទាក់ទងអគ្គលេខាធិការទន្លេមេគង្គ លោក តែ ណាវុធ ជាច្រើនលើក ដើម្បីសុំការពន្យល់បន្ថែមពីបញ្ហានេះ តែមិនអាចទាក់ទងបាន។
ការសិក្សាមួយមានកម្រាសជាង ៨០០ទំព័រ ដែលវៀតណាម ដាក់ជូនគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនៅឆ្នាំ២០១៦ បានរកឃើញថា ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅឡាវ ធ្វើអោយបាត់បង់ដីល្បប់នៅខេត្តក្រចេះ ជាង ៦៥ភាគរយ ត្រីដែលធ្វើដំណើរទៅពងត្រូវបានរាំងស្ទះ ហើយអាចឈានទៅដល់ការផុតពូជត្រីយ៉ាងតិច ១០ប្រភេទ ទិន្នផលត្រីត្រូវធ្លាក់ជាងពាក់កណ្ដាលនៅកម្ពុជា និងវៀតណាម ដែលជាលទ្ធផលធ្វើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ខាតបង់ជាង ៤៥០លានដុល្លារក្នុង ១ឆ្នាំ។
លោក មៀច មាន អតីតអ្នកសម្របសម្រួលអង្គការបណ្ដាញការពារទន្លេបី បានលើកឡើងថា ទោះបីជាកិច្ចព្រមព្រៀងគ្របដណ្ដប់ទីលើតំបន់មេគង្គទាំមូលក៏ដោយ គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គមិនចាត់ចែងឡើយលើដៃទន្លេ ហើយចំពោះទន្លេមេនោះទៀត ខ្លួនក៏ពុំមានសមត្ថភាពតតាំង៖ «ទំនប់សាយ៉ាបូរី ហើយនិងទំនប់ដនសាហុងហ្នឹង គេបានប្រឹងប្រែងឡើងបង្កើតនូវគោលនយោបាយគ្រប់គ្រងប្រកបដោយនិរន្តរភាពនៃបរិស្ថាន PNPCA ឡើងមកហើយ ឡាវមិនគោរពទៀត។ ខ្ញុំមិនដឹងថា ការបង្កើតឡើងនូវគោលនយោបាយ និងគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គហ្នឹងដើម្បីអ្វីទេ បើទំនប់វាចេះតែទៅមុខ ដូចដនសាហុង វាឡើង ៣០-៤០ភាគរយហើយរាល់ថ្ងៃហ្នឹង សាយ៉ាបូរី ឡើង ៦០-៧០ភាគរយហើយ»។
ការអសមត្ថភាពនេះក៏ជាមូលហេតុមួយធ្វើប្រទេសដែលជាម្ចាស់ជំនួយបាត់បង់ការទុកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងទៅលើគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គ។ ជំនួបប្រជុំលើកទៅ ២២ នៃគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនៅខែមករា ឆ្នាំ២០១៦ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ បានអោយដឹងថា ស្ថាប័ននេះបានបាត់បង់ប្រាក់ជំនួយជាងពាក់កណ្ដាល ពី ១១៥លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់ឆ្នាំ២០១១ ដល់២០១៥ ក្រោយមកថវិកាសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៦ ២០២០ គេផ្ដល់ជូនតែ ៥៣លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ លើសពីនេះទៅទៀត គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គត្រូវបង្ខំចិត្តបញ្ឈប់បុគ្គលិកពី ១៨០នាក់ មកសល់តែ ៩០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ម្ចាស់ជំនួយដែលនៅសល់ បានស្នើសុំអោយស្ថាប័ននេះបង្កើនឡើងវិញនូវតម្លាភាពការងាររបស់ខ្លួនបើសិនជាងចង់បានការទុកចិត្តពីម្ចាស់ជំនួយវិញ។
ការរើលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនៅកម្ពុជា ទៅបង្កើតការិយាល័យរួមមួយវិញនៅប្រទេសឡាវ អាចជាវិធីដើម្បីកាត់បន្ថយចំណាយរដ្ឋបាល ស្របពេលដែលស្ថាប័ននេះត្រូវចាប់ផ្ដើមសំច័យលុយតិចតួចដែលខ្លួនមាន។
ការបាត់បង់ទាំងធនធាន ទាំងកម្លាំងរបស់គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាកត្តាមួយដែលជំរុញអោយស្ថាប័នដែលទន់ខ្សោយនេះ អោយកាន់តែទន់ខ្សោយថែមទៀតក្នុងការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងគម្រោងដែលបង្កការប៉ះពាល់នៅថ្ងៃមុខ ដូចដែលការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដនសាហុង របស់ប្រទេសឡាវ នៅពេលបច្ចុប្បន្នជាដើម៕