ដោយ សាន សែល RFA 2016-09-03
អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក គ្លបល វីនេស (Global Witness) ចុះផ្សាយអត្ថបទមួយដែលមានចំណងជើងថា «យើងមិនខ្វល់ទេ យើងនៅតែក្ដោបក្ដាប់អំណាចដដែល» ដែលជាការបកស្រាយវាយតម្លៃលើរូបថតជល់កែវគ្នារបស់គ្រួសារលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
អង្គការ គ្លបល វីនេស សរសេរនៅគេហទំព័ររបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា ថា ជិតពីរខែក្រោយរបាយការណ៍របស់ខ្លួនស្ដីពី «ការក្ដោបក្ដាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជារបស់ត្រកូលហ៊ុន» តាមរយៈរំលោភច្បាប់ និងសិទ្ធិមនុស្ស គេនៅមិនឃើញមានការស៊ើបអង្កេតណាមួយពីស្ថាប័នរដ្ឋឡើយ។
តាមរយៈរូបថតរបស់គ្រួសារត្រកូល «ហ៊ុន» ជល់កែវគ្នាយ៉ាងសប្បាយ បង្ហោះនៅលើហ្វេសប៊ុក (Facebook) អង្គការ គ្លបល វីនេស ធ្វើអត្ថាធិប្បាយថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងគ្រួសារ មិនភ័យព្រួយអំពីរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតរបស់អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក ស្ដីពីការគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា តាមវិធីមិនស្របច្បាប់របស់ត្រកូល «ហ៊ុន» ឡើយ។
កាលថ្ងៃទី៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក បានចេញរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតមួយជីកកកាយបង្ហាញពីការប្រើប្រាស់អំណាចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីក្ដោបក្ដាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា តម្លៃវាល់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ភ្លាមៗ សារព័ត៌មានជាតិ អន្តរជាតិនានា បានឧទ្ទិសទំព័រមុខ និងម៉ោងផ្សាយសំខាន់ៗ ផ្សព្វផ្សាយពីការរកឃើញនេះ។ សំណើសុំការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យ និងតម្លាភាពលើទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គ្រួសារសាច់ញាតិនាយករដ្ឋមន្ត្រី ត្រូវបានគេទាមទារដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការរកឃើញថ្មីរបស់អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោកមួយនេះ។
អត្ថបទដដែលបន្តថា របាយការណ៍កម្រាស់ជិត ៦០ទំព័រនោះ លាតត្រដាងភស្តុតាងបែបវិទ្យាសាស្ត្រស្ដីពីព័ត៌មានដែលប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ដាក់ការសង្ស័យជាយូរមកហើយពីការកាន់កាប់ជំនួញស្ទើរតែគ្រប់មុខនៅកម្ពុជា របស់ក្រុមគ្រួសារត្រកូល «ហ៊ុន»។
អ្វីដែលរបាយការណ៍នេះបានរកឃើញ គឺក្រុមគ្រួសារត្រកូល «ហ៊ុន» ជាម្ចាស់ ឬមានភាគហ៊ុនជាច្រើនដែលមានដើមទុនចុះបញ្ជីនៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម តម្លៃជាង ២០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលក្នុងនោះមានក្រុមហ៊ុនបរទេសម៉ាកយីហោល្បីៗដូចជា Apple, Unilever, Visa, Nestle, Honda, និង Nokia ជាដើម រួមទាំងក្រុមហ៊ុន ១១៤ផ្សេងទៀតនៅក្នុងប្រទេស។ អង្គការ គ្លបល វីនេស អះអាងថា ក្រុមគ្រួសារត្រកូល «ហ៊ុន» មានភាគហ៊ុនច្រើនជាងនេះ តែមិនបានប្រកាសឲ្យដឹងដោយប្រើឈ្មោះអ្នកផ្សេង ឬជ្រកក្រោមផ្លាកក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗ ដើម្បីគេចពីការតាមដានរបស់សាធារណជន។ អង្គការ គ្លបល វីនេស រកឃើញថា ក្រុមហ៊ុនខ្លះកំពុងរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងរំលោភច្បាប់ដោយអាងអំណាចរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីបុរសខ្លាំងនៅកម្ពុជា។
អង្គការ គ្លបល វីនេស និងសារព័ត៌មានដែលផ្សព្វផ្សាយពីការរកឃើញនេះ ត្រូវបានកូនៗរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងអ្នកហែហម ចោទប្រកាន់បានចូលរួមបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងក្រុមគ្រួសារត្រកូល «ហ៊ុន»។
កូនស្រីរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺអ្នកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា បានបង្ហោះរូបអ្នកស្រីឈរឲ្យមេដៃលើហ្វេសប៊ុក ដោយហៅរបាយការណ៍នេះថា ជាការភូតភររបស់អង្គការ គ្លបល វីនេស ហើយបានចោទសារព័ត៌មានដែលផ្សាយរឿងនេះក្នុងថ្ងៃតែមួយស្របពេលការចេញផ្សាយរបាយការណ៍របស់ គ្លបល វីនេស បានចូលរួមសហការគ្នាប្រឌិតរឿង។
ការស៊ើបអង្កេតរបស់ គ្លបល វីនេស បង្ហាញថា កូនស្រីច្បងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី គីអ្នកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា កាន់កាប់ជំនួញធំជាងគេក្នុងចំណោមសមាជិកគ្រួសារដែលមានជំនួញ ២២ក្រុមហ៊ុន ឬតម្លៃ ៦៦លានដុល្លារ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីផ្ទាល់ ក៏បានចែករំលែកបន្តសាររបស់កូនៗលោក លើទំព័រហ្វេសប៊ុក របស់លោក ដោយហៅការទិតៀនរបាយការណ៍របស់អង្គការ គ្លបល វីនេស និងសារព័ត៌មានជាការបញ្ចេញសមត្ថភាពរបស់កូនលោក។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលសកម្មលើហ្វេសប៊ុក ក៏បានបង្ហោះរូបភាពលោក និងកូនប្រុស កូនស្រី លើកកែវជល់គ្នាក្នុងបន្ទប់ការិយាល័យរបស់លោក។
តាមរយៈរូបថតទាំងនេះ លោក ផាទ្រីក អាលី (Patrick Alley) សហស្ថាបនិកអង្គការ គ្លបល វីនេស វាយតម្លៃសារក្នុងរូបភាពនេះថា ក្រុមគ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន មិនខ្វល់ មិនឈឺក្បាលនឹងរបាយការណ៍នេះទេ សំខាន់ក្រុមលោក «នៅកំពុងក្ដោបក្ដាប់អំណាចដដែល»។
ជិតពីរខែ ទាំងការស៊ើបអង្កេតលើរបាយការណ៍ស្ដីពីការរកស៊ីមិនប្រក្រតីរបស់ក្រុមគ្រួសារត្រកូល «ហ៊ុន» ទាំងការរកយុត្តិធម៌ជូនក្រុមគ្រួសារបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកវិភាគនយោបាយល្បីឈ្មោះ មិនទាន់លេចចេញជាលទ្ធផលដែលអាចឲ្យប្រជាពលរដ្ឋពេញចិត្តនៅឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណានៅក្នុងអត្ថបទចេញផ្សាយថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា អង្គការ គ្លបល វីនេស បញ្ជាក់ថា បណ្ឌិត កែម ឡី មិនជាប់ទាក់ទងនឹងការធ្វើរបាយការណ៍នេះទេ។
នេះមិនមែនជារឿងថ្មីទេ ចំពោះការដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនបើកការស៊ើបអង្កេតករណីពាក់ព័ន្ធនឹងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គ្រួសារអ្នកមានអំណាច និងមានឥទ្ធិពលនៅកម្ពុជានោះ។
កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦ «ឯកសារប៉ាណាម៉ា (Panama Papers)» ចេញផ្សាយបង្ហាញពីប្រព័ន្ធទិន្នន័យឈ្មោះបណ្ដាក្រុមហ៊ុន និងបុគ្គលនានា ដែលជាប់ទាក់ទងនឹងរឿងអាស្រូវលាងលុយកខ្វក់ និងគេចមិនបង់ពន្ធ។ "ឯកសារប៉ាណាម៉ា"ក៏មានបញ្ជាក់ឈ្មោះរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក អង្គ វង្សវឌ្ឍានា និងមន្ត្រីកម្ពុជា ផ្សេងទៀត ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្កើតក្រុមហ៊ុននៅបរទេស ដើម្បីគេចមិនបង់ពន្ធ និងលាងលុយកខ្វក់។ បើទោះជាមានការទទូចពីសង្គមស៊ីវិល និងបក្សប្រឆាំងអោយមានការស៊ើបអង្កេតយ៉ាងណា ក៏អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ មិនបានបើកស៊ើបអង្កេតនោះដែរ៕