Image may be NSFW.
Clik here to view.
ដោយ យាង សុជាមេត្តា RFA 2016-10-03
សង្គមស៊ីវិលមើលឃើញថា សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែអាចមានឥទ្ធិពលជំរុញឲ្យមេដឹកនាំកម្ពុជា គោរពនូវសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋ ដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថា កំពុងធ្លាក់ចុះក្នុងមួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ។ ការមើលឃើញបែបនេះ ធ្វើឡើងខណៈដែលតំណាងពិសេសក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ទទួលបន្ទុកកិច្ចការពលកម្មអន្តរជាតិ កំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចរយៈពេល ២ថ្ងៃនៅកម្ពុជា ពីថ្ងៃទី៣ ដល់ថ្ងៃទី៤ តុលា។
ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ឲ្យដឹងថា នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ តំណាងពិសេសក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់កិច្ចការពលកម្មអន្តរជាតិ អ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក (Sarah Fox) ជួបពិភាក្សាជាមួយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងភាគីពាក់ព័ន្ធនានាពីសេរីភាពនៃការប្រមូលផ្តុំ ពីបញ្ហាប្រាក់ខែកម្មករ ស្ថានភាពកម្មករ និងបញ្ហាមួយចំនួនទៀត។
ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា លោក អាត់ ធន់ ឲ្យដឹងថា ក្រុមការងារលោកនឹងជួបពិភាក្សាជាមួយអ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក នៅព្រឹកថ្ងៃទី៤ តុលា។ លោកថា បញ្ហាមួយចំនួនដែលសហជីពគ្រោងលើកយកទៅពិភាក្សាជាមួយអ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក មានដូចជាបញ្ហាពាក់ព័ន្ធ ច្បាប់សហជីព សិទ្ធិការងារ និងពីការរំលោភលើការអនុវត្តការងាររបស់មេដឹកនាំសហជីព ជាដើម៖ «តាមពិតទៅ ច្បាប់សហជីពវាចូលជាធរមានហើយ ប៉ុន្តែវាមានចំណុចជាច្រើនដែលជាឧបសគ្គនៅក្នុងការអនុវត្តសិទ្ធិរបស់កម្មករ នៅក្នុងពេលហ្នឹង គឺយើងនឹងលើកឡើងនូវចំណុចដែលសំខាន់ៗនោះ ស្នើឲ្យខាងរដ្ឋាភិបាលធ្វើវិសោធនកម្មដូចអ្វីដែលយើងស្នើទៅខាង ILO ដែរ»។
លោក អាត់ ធន់ សម្ដែងសុទិដ្ឋិនិយមថា សហរដ្ឋអាមេរិក អាចចូលរួមជំរុញឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិការងារកម្មករ និងសហជីពនៅកម្ពុជា ព្រោះលោកថា សហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាប្រទេសធំមួយដែលនាំចូលនូវសម្លៀកបំពាក់របស់កម្ពុជា និងបានផ្តល់ដល់កម្ពុជា នូវការអនុគ្រោះការនាំទំនិញចូលសហរដ្ឋអាមេរិក ជាដើម៖ «ដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាប្រទេសមួយដៃគូជាមួយសហគមន៍អឺរ៉ុប ដែលជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តសិទ្ធិនេះ ហើយបានជាកិច្ចពិភាក្សាទាំងឡាយណាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុប វាពិតជាមានឥទ្ធិពលដែលអាចធ្វើឲ្យមានការគិតគូរ និងការដោះស្រាយសិទ្ធិកម្មកររបស់យើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយជាពិសេសដោយសារថ្មីៗនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក គឺបានផ្តល់ការអនុគ្រោះនាំចូលកាបូបយួរដៃគ្រប់ប្រភេទដោយមិនកំណត់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ទៀត។ អ៊ីចឹង ខ្ញុំគិតថាប្រហែលមានឥទ្ធិពលច្រើន»។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក ជួនចំពេលដែលមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្ស មន្ត្រីគ.ជ.ប សកម្មជនការពារដីធ្លី និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងជាច្រើនរូបទៀត កំពុងជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគារ និងខណៈដែលប្រធានស្តីទីបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ទើបត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៥ខែ និងមេបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី កំពុងរត់គេចខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស បើទោះជាកម្ដៅនយោបាយកម្ពុជា ហាក់ថយបន្តិច ដោយសារអ្នកនយោបាយខ្មែរបន្ថយនូវការវាយប្រហារពាក្យសម្ដីគ្នាក្នុងរដូវបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌក៏ដោយ។
មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សអង្គការលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត កត់សម្គាល់ថា ក្នុងកាលៈទេសៈបែបនេះ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក គឺជារឿងមួយល្អ ហើយលោកសង្ឃឹមថា អ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក អាចជួយជំរុញឲ្យអ្នកនយោបាយខ្មែរ ពន្លឿនការដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយកំពុងជាប់គាំង ដែលលោកចាត់ទុកថាជាមូលហេតុសំខាន់មួយធ្វើឲ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា៖ «ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អ្នកស្រី ខ្ញុំគិតថាវាអាចជួយឲ្យមានការវិលទៅរកកិច្ចចរចាគ្នារវាងគណបក្សនយោបាយទាំងពីរ ដើម្បីបន្ថយស្ថានភាពនយោបាយ ហើយបង្កើននូវកិច្ចការពារ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យមានកម្រិតមកវិញ ជាពិសេសទាក់ទងនឹងការបញ្ឈប់នូវការគំរាមកំហែង ការបំភិតបំភ័យ និងការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាការគំរាមកំហែងទៅលើសកម្មជនគណបក្សនយោបាយ និងសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តែងព្រមានមិនឲ្យបរទេសលូកដៃចូលក្នុងបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា ឡើយ ដែលលោកតែងអះអាងថា អ្វីដែលកំពុងកើតមាននៅកម្ពុជា គឺជាការអនុវត្តអំណាចរបស់តុលាការលើមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្ស ឬមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងដែលមិនគោរពច្បាប់ប៉ុណ្ណោះ។
ទោះបីជាយ៉ាងណា សហគមន៍អន្តរជាតិមើលឃើញថា ចំណាត់ការរបស់តុលាការលើមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងជាបន្តបន្ទាប់កន្លងទៅ គឺជាការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការរបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីគាបសង្កត់លើអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល ឬបក្សប្រឆាំងប៉ុណ្ណោះ។ សហគមន៍អន្តរជាតិតែងទទូចឲ្យអ្នកនយោបាយនៃបក្សទាំងពីរចរចាគ្នា ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយនយោបាយ ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ ប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ និងគោរពតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក អំ សំអាត យល់ឃើញថា ការបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងនយោបាយដូចដែលបក្សទាំងពីរកំពុងធ្វើក្នុងអំឡុងពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ គឺជារឿងមួយល្អ ប៉ុន្តែលោកយល់ថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយនេះ វាមិនមែនត្រឹមតែបន្ថយនូវការឌឺដងពាក្យសម្ដីដាក់គ្នាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែលោកថា ការសំខាន់ គឺពលរដ្ឋចង់ឃើញបក្សនយោបាយធំៗទាំងពីរដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយដោយសន្តិវិធី ឬបញ្ឈប់នូវការគំរាមកំហែងដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋមានការភិតភ័យ៕
Clik here to view.
ដោយ យាង សុជាមេត្តា RFA 2016-10-03
សង្គមស៊ីវិលមើលឃើញថា សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែអាចមានឥទ្ធិពលជំរុញឲ្យមេដឹកនាំកម្ពុជា គោរពនូវសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋ ដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថា កំពុងធ្លាក់ចុះក្នុងមួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ។ ការមើលឃើញបែបនេះ ធ្វើឡើងខណៈដែលតំណាងពិសេសក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ទទួលបន្ទុកកិច្ចការពលកម្មអន្តរជាតិ កំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចរយៈពេល ២ថ្ងៃនៅកម្ពុជា ពីថ្ងៃទី៣ ដល់ថ្ងៃទី៤ តុលា។
ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ឲ្យដឹងថា នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ តំណាងពិសេសក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់កិច្ចការពលកម្មអន្តរជាតិ អ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក (Sarah Fox) ជួបពិភាក្សាជាមួយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងភាគីពាក់ព័ន្ធនានាពីសេរីភាពនៃការប្រមូលផ្តុំ ពីបញ្ហាប្រាក់ខែកម្មករ ស្ថានភាពកម្មករ និងបញ្ហាមួយចំនួនទៀត។
ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា លោក អាត់ ធន់ ឲ្យដឹងថា ក្រុមការងារលោកនឹងជួបពិភាក្សាជាមួយអ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក នៅព្រឹកថ្ងៃទី៤ តុលា។ លោកថា បញ្ហាមួយចំនួនដែលសហជីពគ្រោងលើកយកទៅពិភាក្សាជាមួយអ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក មានដូចជាបញ្ហាពាក់ព័ន្ធ ច្បាប់សហជីព សិទ្ធិការងារ និងពីការរំលោភលើការអនុវត្តការងាររបស់មេដឹកនាំសហជីព ជាដើម៖ «តាមពិតទៅ ច្បាប់សហជីពវាចូលជាធរមានហើយ ប៉ុន្តែវាមានចំណុចជាច្រើនដែលជាឧបសគ្គនៅក្នុងការអនុវត្តសិទ្ធិរបស់កម្មករ នៅក្នុងពេលហ្នឹង គឺយើងនឹងលើកឡើងនូវចំណុចដែលសំខាន់ៗនោះ ស្នើឲ្យខាងរដ្ឋាភិបាលធ្វើវិសោធនកម្មដូចអ្វីដែលយើងស្នើទៅខាង ILO ដែរ»។
លោក អាត់ ធន់ សម្ដែងសុទិដ្ឋិនិយមថា សហរដ្ឋអាមេរិក អាចចូលរួមជំរុញឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិការងារកម្មករ និងសហជីពនៅកម្ពុជា ព្រោះលោកថា សហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាប្រទេសធំមួយដែលនាំចូលនូវសម្លៀកបំពាក់របស់កម្ពុជា និងបានផ្តល់ដល់កម្ពុជា នូវការអនុគ្រោះការនាំទំនិញចូលសហរដ្ឋអាមេរិក ជាដើម៖ «ដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាប្រទេសមួយដៃគូជាមួយសហគមន៍អឺរ៉ុប ដែលជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តសិទ្ធិនេះ ហើយបានជាកិច្ចពិភាក្សាទាំងឡាយណាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុប វាពិតជាមានឥទ្ធិពលដែលអាចធ្វើឲ្យមានការគិតគូរ និងការដោះស្រាយសិទ្ធិកម្មកររបស់យើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយជាពិសេសដោយសារថ្មីៗនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក គឺបានផ្តល់ការអនុគ្រោះនាំចូលកាបូបយួរដៃគ្រប់ប្រភេទដោយមិនកំណត់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ទៀត។ អ៊ីចឹង ខ្ញុំគិតថាប្រហែលមានឥទ្ធិពលច្រើន»។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក ជួនចំពេលដែលមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្ស មន្ត្រីគ.ជ.ប សកម្មជនការពារដីធ្លី និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងជាច្រើនរូបទៀត កំពុងជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគារ និងខណៈដែលប្រធានស្តីទីបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ទើបត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៥ខែ និងមេបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី កំពុងរត់គេចខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស បើទោះជាកម្ដៅនយោបាយកម្ពុជា ហាក់ថយបន្តិច ដោយសារអ្នកនយោបាយខ្មែរបន្ថយនូវការវាយប្រហារពាក្យសម្ដីគ្នាក្នុងរដូវបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌក៏ដោយ។
មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សអង្គការលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត កត់សម្គាល់ថា ក្នុងកាលៈទេសៈបែបនេះ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក គឺជារឿងមួយល្អ ហើយលោកសង្ឃឹមថា អ្នកស្រី សារ៉ា ហ្វក អាចជួយជំរុញឲ្យអ្នកនយោបាយខ្មែរ ពន្លឿនការដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយកំពុងជាប់គាំង ដែលលោកចាត់ទុកថាជាមូលហេតុសំខាន់មួយធ្វើឲ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា៖ «ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អ្នកស្រី ខ្ញុំគិតថាវាអាចជួយឲ្យមានការវិលទៅរកកិច្ចចរចាគ្នារវាងគណបក្សនយោបាយទាំងពីរ ដើម្បីបន្ថយស្ថានភាពនយោបាយ ហើយបង្កើននូវកិច្ចការពារ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យមានកម្រិតមកវិញ ជាពិសេសទាក់ទងនឹងការបញ្ឈប់នូវការគំរាមកំហែង ការបំភិតបំភ័យ និងការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាការគំរាមកំហែងទៅលើសកម្មជនគណបក្សនយោបាយ និងសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តែងព្រមានមិនឲ្យបរទេសលូកដៃចូលក្នុងបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា ឡើយ ដែលលោកតែងអះអាងថា អ្វីដែលកំពុងកើតមាននៅកម្ពុជា គឺជាការអនុវត្តអំណាចរបស់តុលាការលើមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្ស ឬមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងដែលមិនគោរពច្បាប់ប៉ុណ្ណោះ។
ទោះបីជាយ៉ាងណា សហគមន៍អន្តរជាតិមើលឃើញថា ចំណាត់ការរបស់តុលាការលើមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងជាបន្តបន្ទាប់កន្លងទៅ គឺជាការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការរបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីគាបសង្កត់លើអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល ឬបក្សប្រឆាំងប៉ុណ្ណោះ។ សហគមន៍អន្តរជាតិតែងទទូចឲ្យអ្នកនយោបាយនៃបក្សទាំងពីរចរចាគ្នា ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយនយោបាយ ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ ប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ និងគោរពតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក អំ សំអាត យល់ឃើញថា ការបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងនយោបាយដូចដែលបក្សទាំងពីរកំពុងធ្វើក្នុងអំឡុងពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ គឺជារឿងមួយល្អ ប៉ុន្តែលោកយល់ថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយនេះ វាមិនមែនត្រឹមតែបន្ថយនូវការឌឺដងពាក្យសម្ដីដាក់គ្នាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែលោកថា ការសំខាន់ គឺពលរដ្ឋចង់ឃើញបក្សនយោបាយធំៗទាំងពីរដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយដោយសន្តិវិធី ឬបញ្ឈប់នូវការគំរាមកំហែងដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋមានការភិតភ័យ៕