ដោយ ម៉ែន សុធីរ RFA 2016-10-12
ពលរដ្ឋរស់នៅក្រុងស្ទឹងត្រែង ខេត្តស្ទឹងត្រែង អំពាវនាវឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលលុបបំបាត់ល្បែងស៊ីសងគ្រប់ប្រភេទ ដែលកំពុងកើតឡើងស្ទើរគ្រប់តំបន់នៅខេត្តស្ទឹងត្រែង ពុំឃើញមានសមត្ថកិច្ចណាចេញមុខបង្ក្រាបទេ។ ពួកគេអះអាងថា ល្បែងស៊ីសងទាំងនោះជាប្រភពនៃអសន្តិសុខសង្គម។
ពលរដ្ឋឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១២ តុលា ថា ល្បែងកន្ទុយលេខដែលមានប្រភពពីប្រទេសវៀតណាម បានចាក់ឫសជ្រៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា បណ្ដាលឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនងប់ងុលនឹងល្បែងនេះ ខ្លះលក់ទ្រព្យសម្បត្តិ ខ្ចីបុលគេ បញ្ចាំ ហើយអាចឈានដល់កើតអំពើហិង្សាទៀតផង។ ពលរដ្ឋទទូចឲ្យអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល អនុវត្តគោលនយោបាយភូមិ-ឃុំមានសុវត្ថិភាព ដើម្បីរក្សាបានសន្តិសុខសង្គម និងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។
ពលរដ្ឋរស់នៅក្រុងស្ទឹងត្រែង ខេត្តស្ទឹងត្រែង ថ្លែងសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ឲ្យដឹងថា ល្បែងកន្ទុយលេខកំពុងដាក់លក់ទាំងនៅទីប្រជុំជន និងជនបទ និងមានមេកន្ទុយលេខកាន់តែកើនឡើងក្នុងខេត្តនេះ ពុំឃើញមានសមត្ថកិច្ច និងអាជ្ញាធរណាអើពើឡើយ។ លោកបន្តថា ឥទ្ធិពលល្បែងនេះបណ្ដាលឲ្យប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចពលរដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរ និងធ្វើឲ្យគ្រួសារខ្លះកើតរឿងឈ្លោះប្រកែកគ្នា និងខ្លះទៀតត្រូវជំពាក់បំណុលធនាគារ៖ «ខ្ញុំសុំអំពាវនាវឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលឲ្យគាត់បិទទៅអាល្បែងហ្នឹង។ កើតល្បែងហ្នឹងហើយកើតចោរកើតឆក់ កើតប្លន់ហើយ។ ចោរឆក់ប្លន់ ដោយសារល្បែងហ្នឹង តែលេងចាញ់គេទៅលើលួច ដើរឆក់ហើយ»។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ម៉ែន គុង មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋបាលខេត្តស្ទឹងត្រែង ជ្រាបហើយករណីនេះ និងបានជំរុញឲ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធអនុវត្តគោលនយោបាយនេះហើយ ទាក់ទងនឹងការបង្ក្រាបល្បែងស៊ីសង។ លោកថា អភិបាលខេត្តមានគោលជំហរថា មិនឲ្យកើតមានល្បែងស៊ីសងក្នុងមូលដ្ឋាន។ លោកបញ្ជាក់ថា ការងារនេះរដ្ឋបាលខេត្តស្ទឹងត្រែង បានប្រគល់ឲ្យស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្ត និងកងរាជអាវុធហត្ថខេត្ត អនុវត្តតាមតួនាទីភារកិច្ចរបស់ខ្លួន៖ «ការងារនេះ គឺបានប្រគល់ឲ្យទៅស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្ត ដើម្បីអនុវត្តតាមតួនាទីភារកិច្ចរបស់ខ្លួនទី១។ ទី២ គឺបញ្ជាការដ្ឋានកងរាជអាវុធហត្ថខេត្ត និងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់នៅក្នុងមូលដ្ឋានហ្នឹង»។
ដូចគ្នានេះដែរ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ ថ្លែងបញ្ជាក់ថា ក្រសួងមហាផ្ទៃ មិនគាំទ្ររាល់ការបង្កើតឲ្យមានល្បែងស៊ីសងគ្រប់រូបភាព និងតែងតែជំរុញឲ្យសមត្ថកិច្ចលុបបំបាត់ទាំងអស់។ លោកជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរដែនដីដែលតំណាងឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ សូមឲ្យចាត់វិធានការករណីនេះឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីអនុលោមតាមគោលនយោបាយភូមិ-ឃុំមានសុវត្ថិភាព៖ «ក្រសួងមិនគាំទ្រសោះទោះជារូបណាក៏ដោយ គឺតែងតែជំរុញឲ្យសមត្ថកិច្ចលុបបំបាត់ទាំងអស់ល្បែងស៊ីសងគ្រប់ប្រភេទ»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (ADHOC) ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ហូ សំអុល ទទួលស្គាល់ថា ល្បែងស៊ីសងដូចជាកន្ទុយលេខ បានកើតមានច្រើនឆ្នាំកន្លងមក ដែលលោកកម្រឃើញមានអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលណាចេញមុខបង្ក្រាបឲ្យតឹងរ៉ឹងទេ។ លោកកត់សម្គាល់ថា កន្លងទៅ សមត្ថកិច្ចធ្លាប់បានបង្ក្រាបទីតាំងលក់កន្ទុយលេខ និងល្បែងស៊ីសងដែរ តែត្រូវបានដោះលែងវិញ។ លោកថា វិធានការរបស់សមត្ថកិច្ចធ្វើឡើងបានតែមួយឆាវ ឬភ្លើងចំបើង។ លោក ហូ សំអុល ចាត់ទុកការបណ្តោយឲ្យមានល្បែងស៊ីសងគ្រប់ប្រភេទនៅតាមមូលដ្ឋាន គឺជាសញ្ញាបង្ហាញពីការបរាជ័យនៃការអនុវត្តគោលនយោបាយភូមិ-ឃុំមានសុវត្ថិភាពរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងបរាជ័យក្នុងការអនុវត្តខ្លឹមសារច្បាប់ស្ដីពីល្បែងស៊ីសង៖ «រហូតមកដល់ម៉ោងនេះ គោលនយោបាយភូមិ-ឃុំមានសុវត្ថិភាព វាដូចជាបរាជ័យហើយ។ ឃើញនៅតែកើតមានដូចជានៅតាមស្រុកក៏មានដែរល្បែងស៊ីសង ដូចជាជល់មាន់អ៊ីចឹង ហើយដោយឡែកនៅក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង វាពេញបន្ទុកហើយករណីកន្ទុយលេខ»។
ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានដាក់ចេញគោលនយោបាយភូមិ-ឃុំមានសុវត្ថិភាពតាំងពីឆ្នាំ២០០៩ ពោលគឺបានណែនាំឲ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានរួមគ្នាលុបបំបាត់ល្បែងស៊ីសង គ្រឿងញៀន ការជួញដូរមនុស្ស និងបទល្មើសផ្សេងទៀត ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាពប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ប៉ុន្តែមន្ត្រីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សខេត្តស្ទឹងត្រែង កត់សម្គាល់ថា ការអនុវត្តគោលនយោបាយភូមិ-ឃុំមានសុវត្ថិភាពរហូតបច្ចុប្បន្ន មិនបានជោគជ័យទេ ខណៈដែលបទល្មើស ជាពិសេសល្បែងស៊ីសងកាន់តែកើតមានច្រើនឡើង ជាពិសេសល្បែងអបាយមុខនេះកំពុងជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ទៅលើសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច៕