Image may be NSFW.
Clik here to view.
ដោយ រដ្ឋា វិសាល RFA 2016-10-14
អាជ្ញាធរឃុំសោមធំ ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី ស្នើសុំពន្យារពេលបន្ថែមទៀតដើម្បីឃុំអប់រំ ប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចភូមិសោមគល់ ឲ្យបញ្ឈប់កាប់ទន្ទ្រានព្រៃការពារសហគមន៍ភូមិឡែ ហើយប្រគល់ដីដែលកាប់បានរួចទុកជាដីសម្រាប់អភិរក្សព្រៃឈើឡើងវិញ។ ចំណែកសហគមន៍ភូមិឡែ ព្រមានថា នឹងដាក់ពាក្យប្តឹងប្រជាពលរដ្ឋកាប់រានព្រៃសហគមន៍ទៅស្ថាប័នអយ្យការ។
តំណាងសហគមន៍ភូមិឡែ ឃុំលំជ័រ ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី រួមជាមួយក្រុមប្រឹក្សាឃុំ ទុកពេលរហូតដល់ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចភូមិសោមគល់ សម្រេចចិត្តចាកចេញពីដីដែលពួកគេបានកាប់រាននៅក្នុងព្រៃការពាររបស់សហគមន៍ភូមិឡែ។
ការកំណត់ពេលនេះ ធ្វើឡើងតាមសំណើរបស់អាជ្ញាធរឃុំសោមធំ ស្នើសុំពេលមួយសប្តាហ៍ដើម្បីអប់រំណែនាំប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ ឲ្យឈប់នាំគ្នាកាប់រានព្រៃសហគមន៍ភូមិឡែ ដើម្បីយកដីខុសច្បាប់ គ្រាដែលអាជ្ញាធរស្រុកអស់លទ្ធភាពសម្របសម្រួលប្រជាពលរដ្ឋភូមិទាំងពីរឲ្យដោះស្រាយជម្លោះតាមរយៈចាស់ទុំ មេកន្ទ្រាញជាអាជ្ញាធរប្រពៃណី។
មេឃុំសោមធំ លោក សល់ ទួន បញ្ជាក់ថា តំណាងប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ ១១នាក់ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា បានជួបប្រជុំជាមួយមន្ត្រីក្រុមប្រឹក្សាឃុំសោមធំ និងយល់ព្រមបញ្ឈប់កាប់រានព្រៃទៀតហើយ ក៏ប៉ុន្តែតំណាងអ្នកភូមិដាក់លក្ខខណ្ឌឲ្យសហគមន៍ភូមិឡែ ចូលរួមបង្កើតគណៈកម្មការការពារព្រៃសហគមន៍រួមគ្នា។ លើសពីនេះ សហគមន៍ភូមិសោមគល់ យល់ព្រមប្រគល់ដីដែលបានកាប់រានទុកជាដីអភិរក្សព្រៃឈើវិញ ប្រសិនប្រជាពលរដ្ឋភូមិឡែ ប្រគល់ដីដែលអ្នកភូមិឡែ បានកាប់រានព្រៃការពារដូចគ្នា៖ «ខ្ញុំនឹងយកព័ត៌មានពីគាត់ហ្នឹងទៅសហការជាមួយមេឃុំលំជ័រ ហ្នឹង។ បើសិនគេព្រមល្អ បើគេមិនព្រមខ្ញុំមានតែរាយការណ៍ទៅថ្នាក់លើ»។
កាលពីសប្តាហ៍មុនអាជ្ញាធរស្រុកអូរយ៉ាដាវ បានអញ្ជើញតំណាងប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ និងភូមិឡែ រួមជាមួយមន្ត្រីឃុំទាំងពីរ និងមន្ត្រីសង្កាត់រដ្ឋបាលព្រៃឈើចូលរួមដោះស្រាយបណ្តឹងប្រជាពលរដ្ឋ។
មេឃុំលំជ័រ លោក សេវ ថ្វាន កត់សំគាល់ថា ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ បដិសេធមិនទទួលយកការសម្របសម្រួលឲ្យពួកគេប្រគល់ដីមកសហគមន៍ភូមិឡែ វិញទេ បើទោះបីត្រូវប្រឈមទៅនឹងការទទួលខុសត្រូវពាក់ព័ន្ធកាប់រានព្រៃការពារយ៉ាងណាក្តី។ លោកបន្តថា ជម្រើសចុងក្រោយរបស់សហគមន៍ភូមិឡែ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានគឺដាក់ពាក្យប្តឹងករណីនេះតាមផ្លូវច្បាប់ ពីព្រោះព្រៃការពារសហគមន៍ភូមិឡែ គឺអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនឹងមន្ត្រីព្រៃឈើបានចុះបញ្ជីកំណត់ក្នុងផែនទីប្រគល់ឲ្យសហគមន៍ភូមិឡែ អភិរក្ស៖ «សោមគល់ចេះតែថា បើនិយាយដូចសោមគល់ អស់ដីរលីង គ្មានសល់មួយចំអាមទេ។ បើនិយាយដូចសោមគល់ មិនឲ្យដីទេ មានតែប្តឹងបន្ត»។
របាយការណ៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសោមធំ ប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ ដំបូង ៩គ្រួសារ នាំគ្នាទៅកាប់ឆ្ការព្រៃការពារសហគមន៍ភូមិឡែ អស់ ១១ហិកតារ បន្ទាប់មកទៀត អ្នកភូមិសោមគល់ ស្ទើរទាំងភូមិនាំគ្នាទៅកាន់រានបន្ថែមធ្វើឲ្យផ្ទៃដីដែលអ្នកភូមិកាប់រានកើនឡើងដល់ ១៨ហិកតារ។
នាយសង្កាត់រដ្ឋបាលព្រៃឈើអូរយ៉ាដាវ លោក ឡុង ស៊ីឡាប កត់សំគាល់ដែរថា ក្រសួងកសិកម្មបានប្រគល់ដីព្រៃការពារទៅសហគមន៍ភូមិឲ្យអភិរក្សតាមការស្នើសុំ ក៏ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ ទៅកាប់រានយកដី។ លោកថា អាជ្ញាធរទុកលទ្ធភាពឲ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដោះស្រាយបញ្ហាជាមួយពលរដ្ឋដោយសន្តិវិធីមុននឹងអាជ្ញាធរធ្វើរបាយការណ៍ចុងក្រោយសុំការសម្រេចពីថ្នាក់ខេត្ត៖ «ស្រុកក៏អត់បានសម្រេចអ្វីដែរ បើគាត់មិនព្រមយើងនឹងបញ្ជូនរបាយការណ៍មកថ្នាក់ខេត្តជួយដោះស្រាយ ប៉ុន្តែខាងមេឃុំសោមធំ គាត់សុំជួបចាស់ទុំគ្នាគាត់ពិភាក្សាគ្នាម្តងទៀតសិន»។
ចំណែកអភិបាលស្រុកអូរយ៉ាដាវ លោក ម៉ា វិចិត្រ បញ្ជាក់ដែរថា ក្រុមការងារដោះស្រាយសម្របសម្រួលវិវាទរវាងដីរវាងប្រជាពលរដ្ឋទាំងពីរក្រុមទុលលទ្ធភាពចុងក្រោយឲ្យក្រុមប្រឹក្សាឃុំសម្របសម្រួលអប់រំ ប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ រហូតដល់ចុងខែតុលា ឲ្យបញ្ឈប់កាប់រានព្រៃ និងប្រគល់ដីអភិរក្សវិញ។ លោកថា នឹងធ្វើរបាយការណ៍សុំការសម្រេចពីអាជ្ញាធរខេត្ត ប្រសិនអាជ្ញាធរឃុំសោមគល់ មិនអាចសម្របសម្រួលអ្នកភូមិគ្រាចុងក្រោយនេះបាន៖ «គាត់ថា ពីមុនមកគាត់មិនអស់ចិត្ត ឥឡូវគាត់ចង់សម្របសម្រួលបន្ថែមទៀត។ ខ្ញុំថា ឥឡូវខ្ញុំសម្របសម្រួលប៉ុណ្ណឹងហើយ យើងមិនព្រមព្រៀង ខ្ញុំអនុវត្តទៅតាមច្បាប់»។
តំណាងសហគមន៍ភូមិឡែ លោក សល់ ណក បដិសេធថា លក្ខខណ្ឌពីរចំណុចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ មិនត្រឹមត្រូវនោះទេ ពីព្រោះសហគមន៍ភូមិឡែ មានលក្ខន្តិកៈ និងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងការពារព្រៃអភិរក្សមិនឲ្យជនណាកាប់រាន ឬកាប់យកឈើមានតម្លៃបានឡើយ។ ដោយឡែកសហគមន៍ភូមិឡែ មានសិទ្ធិពេញលេញផ្លូវច្បាប់ដើម្បីការពារព្រៃឈើដែលក្រសួងបានប្រគល់ឲ្យ៖ «ខាងភូមិឡែ ទៅកាប់ព្រៃខាងហ្នឹងអត់ទេ ខ្ញុំថា បើមិនព្រមព្រៀងទេ គេនៅតែចោទប្រកាន់ទៀត មានតែប្តឹងទៅតុលាការ»។
ដីព្រៃការពារសហគមន៍ភូមិឡែ មានទំហំជាង ៥០០ហិកតារ ជាសម្បតិ្តធនធានធម្មជាតិនៅសេសសល់ក្រោយពេលរដ្ឋបានកាត់ដីព្រៃរាប់ពាន់ហិកតារនៅតំបន់នោះជាដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច៕
Clik here to view.
ដោយ រដ្ឋា វិសាល RFA 2016-10-14
អាជ្ញាធរឃុំសោមធំ ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី ស្នើសុំពន្យារពេលបន្ថែមទៀតដើម្បីឃុំអប់រំ ប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចភូមិសោមគល់ ឲ្យបញ្ឈប់កាប់ទន្ទ្រានព្រៃការពារសហគមន៍ភូមិឡែ ហើយប្រគល់ដីដែលកាប់បានរួចទុកជាដីសម្រាប់អភិរក្សព្រៃឈើឡើងវិញ។ ចំណែកសហគមន៍ភូមិឡែ ព្រមានថា នឹងដាក់ពាក្យប្តឹងប្រជាពលរដ្ឋកាប់រានព្រៃសហគមន៍ទៅស្ថាប័នអយ្យការ។
តំណាងសហគមន៍ភូមិឡែ ឃុំលំជ័រ ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី រួមជាមួយក្រុមប្រឹក្សាឃុំ ទុកពេលរហូតដល់ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចភូមិសោមគល់ សម្រេចចិត្តចាកចេញពីដីដែលពួកគេបានកាប់រាននៅក្នុងព្រៃការពាររបស់សហគមន៍ភូមិឡែ។
ការកំណត់ពេលនេះ ធ្វើឡើងតាមសំណើរបស់អាជ្ញាធរឃុំសោមធំ ស្នើសុំពេលមួយសប្តាហ៍ដើម្បីអប់រំណែនាំប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ ឲ្យឈប់នាំគ្នាកាប់រានព្រៃសហគមន៍ភូមិឡែ ដើម្បីយកដីខុសច្បាប់ គ្រាដែលអាជ្ញាធរស្រុកអស់លទ្ធភាពសម្របសម្រួលប្រជាពលរដ្ឋភូមិទាំងពីរឲ្យដោះស្រាយជម្លោះតាមរយៈចាស់ទុំ មេកន្ទ្រាញជាអាជ្ញាធរប្រពៃណី។
មេឃុំសោមធំ លោក សល់ ទួន បញ្ជាក់ថា តំណាងប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ ១១នាក់ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា បានជួបប្រជុំជាមួយមន្ត្រីក្រុមប្រឹក្សាឃុំសោមធំ និងយល់ព្រមបញ្ឈប់កាប់រានព្រៃទៀតហើយ ក៏ប៉ុន្តែតំណាងអ្នកភូមិដាក់លក្ខខណ្ឌឲ្យសហគមន៍ភូមិឡែ ចូលរួមបង្កើតគណៈកម្មការការពារព្រៃសហគមន៍រួមគ្នា។ លើសពីនេះ សហគមន៍ភូមិសោមគល់ យល់ព្រមប្រគល់ដីដែលបានកាប់រានទុកជាដីអភិរក្សព្រៃឈើវិញ ប្រសិនប្រជាពលរដ្ឋភូមិឡែ ប្រគល់ដីដែលអ្នកភូមិឡែ បានកាប់រានព្រៃការពារដូចគ្នា៖ «ខ្ញុំនឹងយកព័ត៌មានពីគាត់ហ្នឹងទៅសហការជាមួយមេឃុំលំជ័រ ហ្នឹង។ បើសិនគេព្រមល្អ បើគេមិនព្រមខ្ញុំមានតែរាយការណ៍ទៅថ្នាក់លើ»។
កាលពីសប្តាហ៍មុនអាជ្ញាធរស្រុកអូរយ៉ាដាវ បានអញ្ជើញតំណាងប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ និងភូមិឡែ រួមជាមួយមន្ត្រីឃុំទាំងពីរ និងមន្ត្រីសង្កាត់រដ្ឋបាលព្រៃឈើចូលរួមដោះស្រាយបណ្តឹងប្រជាពលរដ្ឋ។
មេឃុំលំជ័រ លោក សេវ ថ្វាន កត់សំគាល់ថា ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ បដិសេធមិនទទួលយកការសម្របសម្រួលឲ្យពួកគេប្រគល់ដីមកសហគមន៍ភូមិឡែ វិញទេ បើទោះបីត្រូវប្រឈមទៅនឹងការទទួលខុសត្រូវពាក់ព័ន្ធកាប់រានព្រៃការពារយ៉ាងណាក្តី។ លោកបន្តថា ជម្រើសចុងក្រោយរបស់សហគមន៍ភូមិឡែ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានគឺដាក់ពាក្យប្តឹងករណីនេះតាមផ្លូវច្បាប់ ពីព្រោះព្រៃការពារសហគមន៍ភូមិឡែ គឺអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនឹងមន្ត្រីព្រៃឈើបានចុះបញ្ជីកំណត់ក្នុងផែនទីប្រគល់ឲ្យសហគមន៍ភូមិឡែ អភិរក្ស៖ «សោមគល់ចេះតែថា បើនិយាយដូចសោមគល់ អស់ដីរលីង គ្មានសល់មួយចំអាមទេ។ បើនិយាយដូចសោមគល់ មិនឲ្យដីទេ មានតែប្តឹងបន្ត»។
របាយការណ៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសោមធំ ប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ ដំបូង ៩គ្រួសារ នាំគ្នាទៅកាប់ឆ្ការព្រៃការពារសហគមន៍ភូមិឡែ អស់ ១១ហិកតារ បន្ទាប់មកទៀត អ្នកភូមិសោមគល់ ស្ទើរទាំងភូមិនាំគ្នាទៅកាន់រានបន្ថែមធ្វើឲ្យផ្ទៃដីដែលអ្នកភូមិកាប់រានកើនឡើងដល់ ១៨ហិកតារ។
នាយសង្កាត់រដ្ឋបាលព្រៃឈើអូរយ៉ាដាវ លោក ឡុង ស៊ីឡាប កត់សំគាល់ដែរថា ក្រសួងកសិកម្មបានប្រគល់ដីព្រៃការពារទៅសហគមន៍ភូមិឲ្យអភិរក្សតាមការស្នើសុំ ក៏ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ ទៅកាប់រានយកដី។ លោកថា អាជ្ញាធរទុកលទ្ធភាពឲ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដោះស្រាយបញ្ហាជាមួយពលរដ្ឋដោយសន្តិវិធីមុននឹងអាជ្ញាធរធ្វើរបាយការណ៍ចុងក្រោយសុំការសម្រេចពីថ្នាក់ខេត្ត៖ «ស្រុកក៏អត់បានសម្រេចអ្វីដែរ បើគាត់មិនព្រមយើងនឹងបញ្ជូនរបាយការណ៍មកថ្នាក់ខេត្តជួយដោះស្រាយ ប៉ុន្តែខាងមេឃុំសោមធំ គាត់សុំជួបចាស់ទុំគ្នាគាត់ពិភាក្សាគ្នាម្តងទៀតសិន»។
ចំណែកអភិបាលស្រុកអូរយ៉ាដាវ លោក ម៉ា វិចិត្រ បញ្ជាក់ដែរថា ក្រុមការងារដោះស្រាយសម្របសម្រួលវិវាទរវាងដីរវាងប្រជាពលរដ្ឋទាំងពីរក្រុមទុលលទ្ធភាពចុងក្រោយឲ្យក្រុមប្រឹក្សាឃុំសម្របសម្រួលអប់រំ ប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ រហូតដល់ចុងខែតុលា ឲ្យបញ្ឈប់កាប់រានព្រៃ និងប្រគល់ដីអភិរក្សវិញ។ លោកថា នឹងធ្វើរបាយការណ៍សុំការសម្រេចពីអាជ្ញាធរខេត្ត ប្រសិនអាជ្ញាធរឃុំសោមគល់ មិនអាចសម្របសម្រួលអ្នកភូមិគ្រាចុងក្រោយនេះបាន៖ «គាត់ថា ពីមុនមកគាត់មិនអស់ចិត្ត ឥឡូវគាត់ចង់សម្របសម្រួលបន្ថែមទៀត។ ខ្ញុំថា ឥឡូវខ្ញុំសម្របសម្រួលប៉ុណ្ណឹងហើយ យើងមិនព្រមព្រៀង ខ្ញុំអនុវត្តទៅតាមច្បាប់»។
តំណាងសហគមន៍ភូមិឡែ លោក សល់ ណក បដិសេធថា លក្ខខណ្ឌពីរចំណុចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋភូមិសោមគល់ មិនត្រឹមត្រូវនោះទេ ពីព្រោះសហគមន៍ភូមិឡែ មានលក្ខន្តិកៈ និងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងការពារព្រៃអភិរក្សមិនឲ្យជនណាកាប់រាន ឬកាប់យកឈើមានតម្លៃបានឡើយ។ ដោយឡែកសហគមន៍ភូមិឡែ មានសិទ្ធិពេញលេញផ្លូវច្បាប់ដើម្បីការពារព្រៃឈើដែលក្រសួងបានប្រគល់ឲ្យ៖ «ខាងភូមិឡែ ទៅកាប់ព្រៃខាងហ្នឹងអត់ទេ ខ្ញុំថា បើមិនព្រមព្រៀងទេ គេនៅតែចោទប្រកាន់ទៀត មានតែប្តឹងទៅតុលាការ»។
ដីព្រៃការពារសហគមន៍ភូមិឡែ មានទំហំជាង ៥០០ហិកតារ ជាសម្បតិ្តធនធានធម្មជាតិនៅសេសសល់ក្រោយពេលរដ្ឋបានកាត់ដីព្រៃរាប់ពាន់ហិកតារនៅតំបន់នោះជាដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច៕