Image may be NSFW.
Clik here to view.
ទូច សុខា ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ Wed, 19 October 2016
ភ្នំពេញៈ អង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបានលើកឡើងថារយៈពេល ២៥ ឆ្នាំក្រោយពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសកម្ពុជាមិនទាន់អនុវត្តឲ្យបានពេញលេញដូចមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនោះទេទាក់ទងនឹងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ការបោះឆ្នោត និងឯករាជភាពរបស់តុលាការខណៈអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលថាការលើកឡើងនោះជារឿងមិនពិត។
កាលពីម្សិលមិញបណ្តុំអង្គការសង្គមស៊ីវិលប្រមាណ ៥០ បានរៀបចំវេទិកាសាធារណៈមួយរំឭកខួប ២៥ ឆ្នាំនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
កាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៩១ ប្រទេសចំនួន ១៨ បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពមួយសម្រាប់កម្ពុជាដែលពេលនោះកម្ពុជាកំពុងហែកហួរដោយសង្គ្រាមខណៈទឹកដីខ្មែរត្រូវបានបែងចែកតំបន់កាន់កាប់ ៤ ភាគីផ្សេងគ្នារួមមានក្រុមខ្មែរក្រហម រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ រណសិរ្សរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងក្រុមដឹកនាំដោយអតីតមហាវីរក្សត្រព្រះនរោត្តម សីហនុ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះក៏បានធានាថាកម្ពុជាត្រូវមានតុលាការមួយឯករាជមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការបោះឆ្នោតដោយសេរីពហុបក្សជាដើម...។
អ្នកស្រី ចក់ សុភាព ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាថ្លែងក្នុងវេទិកានោះថាក្នុងរយៈពេល ២៥ ឆ្នាំក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជានៅតែមានការប្រឈមខ្លាំងដដែលបើទោះជារដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតឲ្យមានលំហលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យខ្លះបង្កឱកាសសម្រាប់អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសេរីភាពសារព័ត៌មានក្តី។ ដោយសំដៅលើការចាប់ខ្លួនមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក មន្ត្រី គ.ជ.ប និងឃាតកម្មលើលោក កែម ឡី អ្នកស្រី សុភាព បានហៅស្ថានភាពបែបនេះថាជាការដើរថយក្រោយ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ក្នុងនោះយើងក៏ឃើញមានការប្រឈមមួយចំនួនទៀតគឺការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការយាយីសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ឬអ្នកមានមតិរិះគន់លើគោលនយោបាយ ឬមន្ត្រីសាធារណៈមួយចំនួន...យើងមិនមែនវិវត្ត (ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស) ទៅមុខទេតែថយក្រោយ»។
ដោយឡែកលោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខុមហ្វ្រែលដែលធ្វើការលើកិច្ចការបោះឆ្នោតបានលើកឡើងថាស្ថានភាពបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាមិនទាន់អាចថាមានសេរីភាពត្រឹមត្រូវ ១០០ ភាគរយបានទេដោយលោកថានៅតែមានការដាក់សម្ពាធ និងការរើសអើងផ្នែកនយោបាយនៅឡើយ។
លោកបន្ថែមថានៅឆ្នាំ ១៩៩៣ អំពើហិង្សាលើអ្នកនយោបាយ ឬសកម្មជននយោបាយមានប្រមាណ ៣០០ ករណីបើប្រៀបនឹងបច្ចុប្បន្នស្ទើរតែមិនមានទេតែបែរជាមានការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការយាយីទៅលើអ្នកនយោបាយសកម្មជននយោបាយ និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សទៅវិញ។
លោកថា ត្រូវជំរុញឲ្យមានការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ និងអ្នកទោសមនសិការដោយថាដើម្បីឲ្យអ្នកទាំងនោះបានចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោត។
លោកបន្ថែមថា៖ «នៅសម័យអ៊ុនតាក់គេទាមទារឲ្យដោះលែងទាំងអស់ឲ្យមានការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ អ្នកទោសមនសិការ អ្នកទោសសង្គ្រាម ប៉ុន្តែឥឡូវ គ.ជ.ប យើងអត់អាចធ្វើរឿងហ្នឹងបានទេអ៊ីចឹងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល អង្គការអន្តរជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវជំរុញយ៉ាងម៉េចឲ្យមានការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ អ្នកទោសមនសិការហើយអ្នកទោសទាំងនោះកំណត់ដោយអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ»។
លោកស្រី Wan-Hea Lee តំណាងឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជាបានថ្លែងក្នុងវេទិកានោះថាកម្ពុជាបានជោគជ័យក្នុងការរក្សាឲ្យមានសន្តិភាពប៉ុន្តែសន្តិភាពមិនមែនសំដៅតែលើការគ្មានសង្គ្រាមទេ។ លោកស្រីថាការងារដែលមិនទាន់បញ្ចប់នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសគឺក្របខ័ណ្ឌសិទ្ធិមនុស្ស។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖« ប៉ុន្តែសន្ដិភាពគឺជាអ្វីដែលលើសពីការគ្មានសង្គ្រាម។ តើកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះមានសន្ដិភាពឬទេ? កាលបើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សអាចជាមូលហេតុនៃជម្លោះនោះវិធីកាត់បន្ថយជម្លោះទាំងនោះគួរតែជារឿងច្បាស់លាស់ណាស់តាមរយៈការការពារសិទ្ធិមនុស្សឲ្យបានប្រសើរឡើងថែមទៀត»។
ទោះជាយ៉ាងណាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន បានច្រានចោលការលើកឡើងនេះដោយបានថ្លែងថាជាការនិយាយខុសពីការពិត។
លោកថា កាលពីអាណត្តិទី ១ នៃរដ្ឋាភិបាល មន្ត្រីតុលាការចេញពីកូតាគណបក្សដែលលោកថាពួកគេធ្វើការបម្រើប្រយោជន៍បក្សខ្លួន។ ប៉ុន្តែពេលនេះរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការដោយមានមន្ត្រីជាអ្នកមានសមត្ថភាព និងខ្លះមានសញ្ញាបត្រមកពីក្រៅប្រទេស។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «ដែលថាការដាក់សម្ពាធលើគណបក្សនយោបាយហ្នឹងគ្រាន់តែជាការប្រឌិតសុទ្ធសាធមិនអាចទទួលយកបានទេ...ដោយសារអ្នកទាំងនោះបានប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងច្បាប់ដែលបានចែងដូច្នេះរឿងនោះជារឿងបុគ្គលមិនមែនរឿងបក្សនយោបាយទេ ..»។
លោកបានបន្តថារដ្ឋាភិបាលបានអនុវត្តតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាអ្វីដែលកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសតម្រូវឲ្យមាន។ លោកថាកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសបានរលត់បាត់ទៅហើយបន្ទាប់ពីរដ្ឋសភា និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវបានបង្កើតឡើង។
ក្នុងវេទិកានោះបណ្តុំអង្គការទាំងនោះក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយដោយបានផ្តល់អនុសាសន៍ដល់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីធានាឲ្យបាននូវប្រព័ន្ធតុលាការឯករាជធានាការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ធានាសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងបញ្ឈប់រាល់ការយាយីដល់អ្នកនយោបាយ និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដើម៕
Clik here to view.
ទូច សុខា ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ Wed, 19 October 2016
ភ្នំពេញៈ អង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបានលើកឡើងថារយៈពេល ២៥ ឆ្នាំក្រោយពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសកម្ពុជាមិនទាន់អនុវត្តឲ្យបានពេញលេញដូចមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនោះទេទាក់ទងនឹងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ការបោះឆ្នោត និងឯករាជភាពរបស់តុលាការខណៈអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលថាការលើកឡើងនោះជារឿងមិនពិត។
កាលពីម្សិលមិញបណ្តុំអង្គការសង្គមស៊ីវិលប្រមាណ ៥០ បានរៀបចំវេទិកាសាធារណៈមួយរំឭកខួប ២៥ ឆ្នាំនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
កាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៩១ ប្រទេសចំនួន ១៨ បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពមួយសម្រាប់កម្ពុជាដែលពេលនោះកម្ពុជាកំពុងហែកហួរដោយសង្គ្រាមខណៈទឹកដីខ្មែរត្រូវបានបែងចែកតំបន់កាន់កាប់ ៤ ភាគីផ្សេងគ្នារួមមានក្រុមខ្មែរក្រហម រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ រណសិរ្សរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងក្រុមដឹកនាំដោយអតីតមហាវីរក្សត្រព្រះនរោត្តម សីហនុ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះក៏បានធានាថាកម្ពុជាត្រូវមានតុលាការមួយឯករាជមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការបោះឆ្នោតដោយសេរីពហុបក្សជាដើម...។
អ្នកស្រី ចក់ សុភាព ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាថ្លែងក្នុងវេទិកានោះថាក្នុងរយៈពេល ២៥ ឆ្នាំក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជានៅតែមានការប្រឈមខ្លាំងដដែលបើទោះជារដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតឲ្យមានលំហលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យខ្លះបង្កឱកាសសម្រាប់អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសេរីភាពសារព័ត៌មានក្តី។ ដោយសំដៅលើការចាប់ខ្លួនមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក មន្ត្រី គ.ជ.ប និងឃាតកម្មលើលោក កែម ឡី អ្នកស្រី សុភាព បានហៅស្ថានភាពបែបនេះថាជាការដើរថយក្រោយ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ក្នុងនោះយើងក៏ឃើញមានការប្រឈមមួយចំនួនទៀតគឺការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការយាយីសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ឬអ្នកមានមតិរិះគន់លើគោលនយោបាយ ឬមន្ត្រីសាធារណៈមួយចំនួន...យើងមិនមែនវិវត្ត (ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស) ទៅមុខទេតែថយក្រោយ»។
ដោយឡែកលោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខុមហ្វ្រែលដែលធ្វើការលើកិច្ចការបោះឆ្នោតបានលើកឡើងថាស្ថានភាពបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាមិនទាន់អាចថាមានសេរីភាពត្រឹមត្រូវ ១០០ ភាគរយបានទេដោយលោកថានៅតែមានការដាក់សម្ពាធ និងការរើសអើងផ្នែកនយោបាយនៅឡើយ។
លោកបន្ថែមថានៅឆ្នាំ ១៩៩៣ អំពើហិង្សាលើអ្នកនយោបាយ ឬសកម្មជននយោបាយមានប្រមាណ ៣០០ ករណីបើប្រៀបនឹងបច្ចុប្បន្នស្ទើរតែមិនមានទេតែបែរជាមានការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការយាយីទៅលើអ្នកនយោបាយសកម្មជននយោបាយ និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សទៅវិញ។
លោកថា ត្រូវជំរុញឲ្យមានការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ និងអ្នកទោសមនសិការដោយថាដើម្បីឲ្យអ្នកទាំងនោះបានចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោត។
លោកបន្ថែមថា៖ «នៅសម័យអ៊ុនតាក់គេទាមទារឲ្យដោះលែងទាំងអស់ឲ្យមានការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ អ្នកទោសមនសិការ អ្នកទោសសង្គ្រាម ប៉ុន្តែឥឡូវ គ.ជ.ប យើងអត់អាចធ្វើរឿងហ្នឹងបានទេអ៊ីចឹងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល អង្គការអន្តរជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវជំរុញយ៉ាងម៉េចឲ្យមានការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ អ្នកទោសមនសិការហើយអ្នកទោសទាំងនោះកំណត់ដោយអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ»។
លោកស្រី Wan-Hea Lee តំណាងឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជាបានថ្លែងក្នុងវេទិកានោះថាកម្ពុជាបានជោគជ័យក្នុងការរក្សាឲ្យមានសន្តិភាពប៉ុន្តែសន្តិភាពមិនមែនសំដៅតែលើការគ្មានសង្គ្រាមទេ។ លោកស្រីថាការងារដែលមិនទាន់បញ្ចប់នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសគឺក្របខ័ណ្ឌសិទ្ធិមនុស្ស។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖« ប៉ុន្តែសន្ដិភាពគឺជាអ្វីដែលលើសពីការគ្មានសង្គ្រាម។ តើកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះមានសន្ដិភាពឬទេ? កាលបើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សអាចជាមូលហេតុនៃជម្លោះនោះវិធីកាត់បន្ថយជម្លោះទាំងនោះគួរតែជារឿងច្បាស់លាស់ណាស់តាមរយៈការការពារសិទ្ធិមនុស្សឲ្យបានប្រសើរឡើងថែមទៀត»។
ទោះជាយ៉ាងណាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន បានច្រានចោលការលើកឡើងនេះដោយបានថ្លែងថាជាការនិយាយខុសពីការពិត។
លោកថា កាលពីអាណត្តិទី ១ នៃរដ្ឋាភិបាល មន្ត្រីតុលាការចេញពីកូតាគណបក្សដែលលោកថាពួកគេធ្វើការបម្រើប្រយោជន៍បក្សខ្លួន។ ប៉ុន្តែពេលនេះរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការដោយមានមន្ត្រីជាអ្នកមានសមត្ថភាព និងខ្លះមានសញ្ញាបត្រមកពីក្រៅប្រទេស។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «ដែលថាការដាក់សម្ពាធលើគណបក្សនយោបាយហ្នឹងគ្រាន់តែជាការប្រឌិតសុទ្ធសាធមិនអាចទទួលយកបានទេ...ដោយសារអ្នកទាំងនោះបានប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងច្បាប់ដែលបានចែងដូច្នេះរឿងនោះជារឿងបុគ្គលមិនមែនរឿងបក្សនយោបាយទេ ..»។
លោកបានបន្តថារដ្ឋាភិបាលបានអនុវត្តតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាអ្វីដែលកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសតម្រូវឲ្យមាន។ លោកថាកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសបានរលត់បាត់ទៅហើយបន្ទាប់ពីរដ្ឋសភា និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវបានបង្កើតឡើង។
ក្នុងវេទិកានោះបណ្តុំអង្គការទាំងនោះក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយដោយបានផ្តល់អនុសាសន៍ដល់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីធានាឲ្យបាននូវប្រព័ន្ធតុលាការឯករាជធានាការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ធានាសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងបញ្ឈប់រាល់ការយាយីដល់អ្នកនយោបាយ និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដើម៕