ដោយ សាន សែល RFA 2016-05-14
ការចេញបទបញ្ជាថ្មីរបស់ក្រសួងព័ត៌មាន កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦ ដែលបង្ខំឲ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅកម្ពុជា សរសេរគោរមងាររបស់អ្នកដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលតាមព្រះរាជក្រឹត្យ ធ្វើឲ្យបណ្ដាសារព័ត៌មានអន្តរជាតិចាប់អារម្មណ៍ផ្សព្វផ្សាយព្រោងព្រាត ខ្ចរខ្ចាយស្ទើរពេញសកលលោកពីទីក្រុងបាងកក ដល់ក្រុងតូក្យូ ក្រុងឡុងដ៍ ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងក្រុងកាត្មាន់ឌូ (Kathmandu)។ ទោះបីយ៉ាងណា ក៏មានស្ថាប័នព័ត៌មានខ្លះរំលងមិនផ្សាយព្រឹត្តិការណ៍នេះផងដែរ។
សារព័ត៌មានអន្តរជាតិធំៗ បានផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានអំពីការគំរាមរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដាក់ទណ្ឌកម្មដល់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលរឹងទទឹងមិនប្រើប្រាស់គោរមងាររបស់ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល។
កាសែតល្បីៗនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដូចជា វ៉ាស៊ីនតោន ប៉ុស្ដិ៍ (Washington Post) បានសរសេរថា ក្រសួងព័ត៌មានរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដែលត្រូវគេរិះគន់ថា មានអំពើពុករលួយ និងបានរឹតត្បិតសេរីភាពសារព័ត៌មាន បានចេញបទបញ្ជាឲ្យស្ថាប័នសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា ប្រើប្រាស់គោរមងារពេញរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំដែលត្រូវតែងតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រ។
បើក្រឡេកមើលប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយពីទីក្រុងឡុងដ៍ ចក្រភពអង់គ្លេស វិញ ប៊ី.ប៊ី.ស៊ី (BBC) បានរាយការណ៍ថា លោក ហ៊ុន សែន ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីម្នាក់លើពិភពលោកដែលកាន់អំណាចយូរជាងគេ កំពុងព្យាយាមគាបសង្កត់បន្ថែមលើសារព័ត៌មាន និងបណ្ដាញសង្គម ដោយប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការគំរាមកំហែងប្រឆាំងអ្នករិះគន់។
សារព័ត៌មាននៅប្រទេសជប៉ុនវិញ ក៏មិនបានរំលងព្រឹត្តិការណ៍នេះដែរ។ ទស្សនាវដ្ដី ណៃគែ អេស៊ាន រីវ្យូ (Nikkei Asian Review) បានចុះផ្សាយថា នារយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយ លោក ហ៊ុន សែន ហាក់កាន់តែខឹងសម្បាចំពោះអ្នករិះគន់ ហើយលោក និងអ្នកគាំទ្ររបស់លោក ពេលខ្លះមិនពេញចិត្តសារព័ត៌មានបរទេស និងក្នុងស្រុកមួយចំនួនដែលសរសេររិះគន់រដ្ឋបាលរបស់លោក។
នៅទីក្រុងហុងកុង ឯនោះវិញ កាសែត ស៊ោត ឆៃណា ម៉រនីញ ប៉ុស្ដិ៍ (South China Morning Post) បានកត់សម្គាល់ថា បទបញ្ជាថ្មីរបស់ក្រសួងព័ត៌មានកម្ពុជា កើតឡើងស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កំពុងដាក់សម្ពាធផ្នែកផ្លូវច្បាប់លើអ្នករិះគន់ និងគូប្រកួតនយោបាយរបស់ខ្លួន។
កាសែត បាងកក ប៉ុស្តិ៍ (Bangkok Post) នៅប្រទេសថៃ ក្បែរខាងកម្ពុជា ផ្ដោតការចាប់អារម្មណ៍លើរឿងនេះដែរ។ បាងកកប៉ុស្តិ៍ កត់សម្គាល់ឃើញថា ខណៈរដ្ឋបាលរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ព្រមានពីការចាត់វិធានការប្រឆាំងនឹងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលរឹងរូសមិនសរសេរគោរមងារពេញរបស់ប្រមុខដឹកនាំកម្ពុជា ពិសេសលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្រោយពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បាត់បង់អាសនៈជាច្រើននៅរដ្ឋសភា បានកែប្រែយុទ្ធសាស្ត្រយកចិត្ត (public relation) យ៉ាងគំហុក។ បាងកក ប៉ុស្ដិ៍ គូសបញ្ជាក់ពីការប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុក (Facebook) របស់លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីអន្ទង និងបន្ទន់ចិត្តប្រជាជន ពិសេសយុវជន។
ក្នុងទ្វីបអាស៊ីដែរ គឺនៅប្រទេសនេប៉ាល់ កាសែត កាត្មាន់ឌូ ប៉ុស្ដិ៍ (Kathmandu Post) បានរាយការណ៍ថា បទបញ្ជារបស់ក្រសួងព័ត៌មានកម្ពុជា គឺដើម្បីឲ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបង្ហាញការគោរពដល់មេដឹកនាំកំពូលៗ ហើយកាត្មាន់ឌូ ប៉ុស្ដិ៍ បន្ថែមទៀតថា គោរមងាររបស់ប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលជាន់ខ្ពស់ គឺត្រូវប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកដែលមានទំនោរលើកជើងរដ្ឋាភិបាល ប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយរួចទៅហើយ។
លើសពីនេះ កាសែតចាស់វស្សា ឈ្មោះ ហ្វៃណាន់ស្យល ថែមស៍ (Financial Times) បានរំលឹកថា ការទាមទារប្រើគោរមងារនេះ ស្រដៀងទៅនឹងស្ថានភាពនៅប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ដែលប្រកាន់របបផ្ដាច់ការ។ ហ្វៃណាន់ស្យល ថែមស៍ អះអាងថា មេដឹកនាំស្ថាបនិកកូរ៉េខាងជើង លោក គីម ជុងអ៊ីល (Kim Jong Il) បានបញ្ជាឲ្យប្រើគោរមងារផ្លូវការរបស់លោកដែលត្រូវបានគេប្រសិទ្ធនាមថា "មគ្គុទ្ទេសក៍កាំរស្មីព្រះអាទិត្យ និងសេនាបតីប្រកបដោយកិត្តិយសដែលធ្លាក់ចុះមកពីឋានសួគ៌"។
វ៉ាស៊ីនតោន ប៉ុស្ដិ៍ បានហៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទំនងជាមេដឹកនាំតែម្នាក់គត់លើពិភពលោក ដែលស្រលាញ់គោរមងារខ្លួនហួសហេតុ និងចូលចិត្តឲ្យគេបញ្ចោរសរសើរ។
ទោះបីយ៉ាងណា សារព័ត៌មាននៅប្រទេសមួយចំនួននៅប្រទេសវៀតណាម (Vietnam) កាតារ (Qatar) អាហ្វ្រិកខាងត្បូង (South Africa) មិនបានចាប់អារម្មណ៍ផ្សាយព័ត៌មានពីការព្រមានរបស់ក្រសួងព័ត៌មានកម្ពុជា ចំពោះប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលមិនប្រើគោរមងាររបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗនៅកម្ពុជា នោះឡើយ។
សព្វថ្ងៃ បុគ្គល ឬអ្នកនយោបាយដែលមានគោរមងារសម្ដេច មានដូចជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មានគោរមងារជា សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានរដ្ឋសភា លោក ហេង សំរិន មានគោរមងារជា សម្ដេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក សាយ ឈុំ មានគោរមងារជា សម្ដេចវិបុលសេនាភក្ដី សាយ ឈុំ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង មានគោរមងារជា សម្ដេចក្រឡាហោម ស ខេង។
ក្រសួងព័ត៌មាន ទុកពេលឲ្យស្ថាប័នសារព័ត៌មានរហូតដល់ចុងខែមិថុនា ពិចារណាពីការប្រើ ឬមិនប្រើគោរមងារសម្ដេច សម្រាប់បុគ្គលទាំងឡាយណាដែលមានគោរមងារជាសម្ដេច នៅក្នុងអត្ថបទព័ត៌មានរបស់ខ្លួន ក៏ប៉ុន្តែមិនទាន់បង្ហាញពីចំណាត់ការជាក់លាក់ប្រឆាំងនឹងស្ថាប័នដែលមិនអនុវត្តតាមបទបញ្ជា៕