ដោយ ម៉ែន សុធីរ RFA 2016-10-30
ពលរដ្ឋ ៥គ្រួសាររស់នៅឃុំកាំងចាម ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង ចោទកូនមេភូមិដូង ថាប្រើអំណាចរបស់ឪពុកដែលជាមេភូមិ កាប់ទន្ទ្រានព្រៃឈើរានយកដីធ្វើអាជីវកម្មខុសច្បាប់អស់រាប់សិបហិកតារ។ អ្នកភូមិថា ការកាប់ទន្ទ្រាននោះបង្កឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដីធ្លីអាស្រ័យផលពលរដ្ឋ ៥គ្រួសារផ្សេងទៀត។
ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិដូង ឃុំកាំងចាម ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ នៅថ្ងៃទី៣០ តុលា អំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តស្ទឹងត្រែង ពន្លឿនដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីរបស់ពួកគេជាង ១០ហិកតារ ដែលកូនមេភូមិដូង លោក សាន់ ថុន រំលោភយក។ អ្នកភូមិថា កូនមេភូមិរូបនោះបានជួលកម្មករកាប់ទន្ទ្រានព្រៃហ៊ុមព័ទ្ធដីស្រែចម្ការរបស់អ្នកភូមិ បង្ករាំងស្ទះច្រកចេញចូលស្រែចម្ការរបស់ពួកគេទៀតផង។
តំណាងពលរដ្ឋ លោក នៃ បឺន ឲ្យដឹងថា កូនប្រុសមេភូមិដូង បានជួលកម្មករជិត ១០នាក់បោះតង់ក្នុងព្រៃ ដើម្បីកាប់ព្រៃរានយកដីត្រង់ចំណុចរទេះតាឌុលបាក់ តាំងពីពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០១៥ រហូតមក អស់ប្រហែលជាង ៥០ហិកតារ។ លោកថា ក្រុមកម្មករទាំងនោះប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនអារឈើស្វ័យប្រវត្តិ ឬត្រង់សឺន័រច្រើនគ្រឿង សម្រុកកាប់ទន្ទ្រានខ្លាំងនៅខែវស្សា។ លោកបន្ថែមថា អ្នកភូមិ ៥គ្រួសារបានផ្ដិតមេដៃប្ដឹងកូនមេភូមិរូបនោះ ទៅមន្ត្រីអធិការកិច្ចនៃសាលាខេត្តស្ទឹងត្រែង និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលកាលពីដើមខែតុលា៖ «បាទ! វាមិនមានទុកឲ្យវាកាប់ជុំវិញចម្ការយើង អត់មានច្រកចេញវាបិទផ្លូវ ហើយផ្លូវខ្ញុំទៅស្រែ ដូចជាខ្ទមខ្ញុំ ហើយវាកាប់សង្គ្រុបលើខ្ទមទៀត»។
បុរសដដែលបន្តថា លោក សាន់ ថុន បានបាញ់ថ្នាំជាសញ្ញាសម្គាល់ដី ដើម្បីបង្ហាញថាជាដីរបស់ខ្លួន និងកាងព្រៃទុកច្រើនតំបន់សម្រាប់ទុកកាប់រានយកដីលក់ ហើយដើមឈើមុខកាត់មួយតឹកឡើងទៅ ត្រូវគេដុតកម្ទេចចោលដើម្បីដាំដំណាំ៖ «ស្ដាយស្រណោះមែនទែន បើកុំឲ្យកាប់ទុកធម្មជាតិរបស់វា យើងគ្រាន់កាប់លក្ខណៈគ្រួសាររបស់យើង កុំឲ្យវារុករានខ្លាំង ហើយសំខាន់ដូចជាដើមឈើស្អាតៗដូចជាសុក្រំ ស្រឡៅ កកោះ អីកាប់រួចគេដុតចោល»។
អាស៊ីសេរី មិនអាចរកប្រភពទាក់ទងកូនមេភូមិដូង លោក សាន់ ថុន ដើម្បីសុំការបំភ្លឺករណីនេះបានទេនៅថ្ងៃទី៣០ តុលា។ ចំណែកមេឃុំកាំងចាម លោក ឃឹម សុខា ក៏មិនអាចទាក់ទងបាន។
ប្រធានរដ្ឋបាលសាលាស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ លោក ថៃ អ៊ី មានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរស្រុកមិនទាន់ទទួលពាក្យបណ្ដឹងករណីនេះទេ។ តែយ៉ាងណាលោកថា បុគ្គលណាក៏ដោយឲ្យតែពាក់ព័ន្ធកាប់ទន្ទ្រានព្រៃឈើខុសច្បាប់ គឺត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រសិនបើការកាប់ទន្ទ្រាននោះប៉ះពាល់ដល់ដីក្បាលស្រែពលរដ្ឋ គឺត្រូវប្រគល់ជូនអ្នកភូមិវិញ៖ «ធម្មតាពាក្យបណ្ដឹងទៅ យើងចង់ដាក់តាមអាជ្ញាធរភូមិ-ឃុំ ហើយបើប្ដឹងតាមមេភូមិ ប្រាកដជាកប់ចោលហើយ។ អ៊ីចឹងសូមមកឃុំមក។ បើដាក់មកស្រុកតាមរយៈឃុំមក ហើយបើស្រុកយើងបានឯកសារហ្នឹង យើងនឹងចុះពិនិត្យមើលជាក់ស្តែង»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (ADHOC) ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ហូ សំអុល ថ្លែងបញ្ជាក់ថា សមាគមអាដហុក បានចុះស៊ើបអង្កេតរឿងនេះផ្ទាល់រកឃើញថា ដីនៅតំបន់នោះពិតជារងការកាប់ទន្ទ្រានមែន។ លោកថា ក្រុមការងារអធិការកិច្ចខេត្តស្ទឹងត្រែង ក៏ចុះស្រាវជ្រាវរឿងនេះដែរ តែពុំទទួលលទ្ធផល។ លោករកឃើញថា បុគ្គលដែលកាប់ទន្ទ្រាននោះ បានប្រើតួនាទីរបស់មេភូមិ ដើម្បីដាក់សម្ពាធដល់អ្នកភូមិនៅតំបន់នោះ។ លោក ហូ សំអុល ទទូចឲ្យអាជ្ញាធរខេត្ត ពន្លឿនដោះស្រាយបញ្ហានេះជូនពលរដ្ឋកំពុងរងគ្រោះ ដើម្បីស្រោចស្រង់ធនធានធម្មជាតិនៅតំបន់នោះ៖ «ប្រសិនបើយើងមិនយកចិត្តទុកដាក់ទេ ព្រៃឈើយើងវាកាន់តែហិនហោច ហើយវាកាន់តែបាត់បង់ទៅអស់ហើយ។ អ្នកដែលកាប់ហ្នឹង វាពាក់ព័ន្ធគំរាមប្រាប់ពលរដ្ឋថាមានច្បាប់ តាមពិតមានច្បាប់មកពីណា»។
លោក ហូ សំអុល បារម្ភថា ការបំផ្លាញព្រៃឈើ នឹងគ្មានទីបញ្ចប់ទេ ប្រសិនបើអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធមិនប្រកាន់ជំហរច្បាស់លាស់ក្នុងការទប់ស្កាត់ និងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ។
ច្បាប់ព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ មាត្រា១០០ ចែងថា សកម្មភាពទាំងឡាយដែលធ្វើឡើងដោយមន្ត្រីអាជ្ញាធរដែនដី មន្ត្រីនគរបាលកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដែលបានអន្តរាគមន៍ ឬផ្ដល់ការអនុញ្ញាតដោយផ្ទាល់ ឬប្រយោល ជួយដល់អាជីវកម្មព្រៃឈើ ចាត់ទុកជាបទល្មើស ដោយត្រូវផ្ដន្ទាទោសពី ១ឆ្នាំទៅ ៥ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១០លានរៀលដល់ ១០០លានរៀល៕
ពលរដ្ឋ ៥គ្រួសាររស់នៅឃុំកាំងចាម ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង ចោទកូនមេភូមិដូង ថាប្រើអំណាចរបស់ឪពុកដែលជាមេភូមិ កាប់ទន្ទ្រានព្រៃឈើរានយកដីធ្វើអាជីវកម្មខុសច្បាប់អស់រាប់សិបហិកតារ។ អ្នកភូមិថា ការកាប់ទន្ទ្រាននោះបង្កឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដីធ្លីអាស្រ័យផលពលរដ្ឋ ៥គ្រួសារផ្សេងទៀត។
ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិដូង ឃុំកាំងចាម ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ នៅថ្ងៃទី៣០ តុលា អំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តស្ទឹងត្រែង ពន្លឿនដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីរបស់ពួកគេជាង ១០ហិកតារ ដែលកូនមេភូមិដូង លោក សាន់ ថុន រំលោភយក។ អ្នកភូមិថា កូនមេភូមិរូបនោះបានជួលកម្មករកាប់ទន្ទ្រានព្រៃហ៊ុមព័ទ្ធដីស្រែចម្ការរបស់អ្នកភូមិ បង្ករាំងស្ទះច្រកចេញចូលស្រែចម្ការរបស់ពួកគេទៀតផង។
តំណាងពលរដ្ឋ លោក នៃ បឺន ឲ្យដឹងថា កូនប្រុសមេភូមិដូង បានជួលកម្មករជិត ១០នាក់បោះតង់ក្នុងព្រៃ ដើម្បីកាប់ព្រៃរានយកដីត្រង់ចំណុចរទេះតាឌុលបាក់ តាំងពីពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០១៥ រហូតមក អស់ប្រហែលជាង ៥០ហិកតារ។ លោកថា ក្រុមកម្មករទាំងនោះប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនអារឈើស្វ័យប្រវត្តិ ឬត្រង់សឺន័រច្រើនគ្រឿង សម្រុកកាប់ទន្ទ្រានខ្លាំងនៅខែវស្សា។ លោកបន្ថែមថា អ្នកភូមិ ៥គ្រួសារបានផ្ដិតមេដៃប្ដឹងកូនមេភូមិរូបនោះ ទៅមន្ត្រីអធិការកិច្ចនៃសាលាខេត្តស្ទឹងត្រែង និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលកាលពីដើមខែតុលា៖ «បាទ! វាមិនមានទុកឲ្យវាកាប់ជុំវិញចម្ការយើង អត់មានច្រកចេញវាបិទផ្លូវ ហើយផ្លូវខ្ញុំទៅស្រែ ដូចជាខ្ទមខ្ញុំ ហើយវាកាប់សង្គ្រុបលើខ្ទមទៀត»។
បុរសដដែលបន្តថា លោក សាន់ ថុន បានបាញ់ថ្នាំជាសញ្ញាសម្គាល់ដី ដើម្បីបង្ហាញថាជាដីរបស់ខ្លួន និងកាងព្រៃទុកច្រើនតំបន់សម្រាប់ទុកកាប់រានយកដីលក់ ហើយដើមឈើមុខកាត់មួយតឹកឡើងទៅ ត្រូវគេដុតកម្ទេចចោលដើម្បីដាំដំណាំ៖ «ស្ដាយស្រណោះមែនទែន បើកុំឲ្យកាប់ទុកធម្មជាតិរបស់វា យើងគ្រាន់កាប់លក្ខណៈគ្រួសាររបស់យើង កុំឲ្យវារុករានខ្លាំង ហើយសំខាន់ដូចជាដើមឈើស្អាតៗដូចជាសុក្រំ ស្រឡៅ កកោះ អីកាប់រួចគេដុតចោល»។
អាស៊ីសេរី មិនអាចរកប្រភពទាក់ទងកូនមេភូមិដូង លោក សាន់ ថុន ដើម្បីសុំការបំភ្លឺករណីនេះបានទេនៅថ្ងៃទី៣០ តុលា។ ចំណែកមេឃុំកាំងចាម លោក ឃឹម សុខា ក៏មិនអាចទាក់ទងបាន។
ប្រធានរដ្ឋបាលសាលាស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ លោក ថៃ អ៊ី មានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរស្រុកមិនទាន់ទទួលពាក្យបណ្ដឹងករណីនេះទេ។ តែយ៉ាងណាលោកថា បុគ្គលណាក៏ដោយឲ្យតែពាក់ព័ន្ធកាប់ទន្ទ្រានព្រៃឈើខុសច្បាប់ គឺត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រសិនបើការកាប់ទន្ទ្រាននោះប៉ះពាល់ដល់ដីក្បាលស្រែពលរដ្ឋ គឺត្រូវប្រគល់ជូនអ្នកភូមិវិញ៖ «ធម្មតាពាក្យបណ្ដឹងទៅ យើងចង់ដាក់តាមអាជ្ញាធរភូមិ-ឃុំ ហើយបើប្ដឹងតាមមេភូមិ ប្រាកដជាកប់ចោលហើយ។ អ៊ីចឹងសូមមកឃុំមក។ បើដាក់មកស្រុកតាមរយៈឃុំមក ហើយបើស្រុកយើងបានឯកសារហ្នឹង យើងនឹងចុះពិនិត្យមើលជាក់ស្តែង»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (ADHOC) ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ហូ សំអុល ថ្លែងបញ្ជាក់ថា សមាគមអាដហុក បានចុះស៊ើបអង្កេតរឿងនេះផ្ទាល់រកឃើញថា ដីនៅតំបន់នោះពិតជារងការកាប់ទន្ទ្រានមែន។ លោកថា ក្រុមការងារអធិការកិច្ចខេត្តស្ទឹងត្រែង ក៏ចុះស្រាវជ្រាវរឿងនេះដែរ តែពុំទទួលលទ្ធផល។ លោករកឃើញថា បុគ្គលដែលកាប់ទន្ទ្រាននោះ បានប្រើតួនាទីរបស់មេភូមិ ដើម្បីដាក់សម្ពាធដល់អ្នកភូមិនៅតំបន់នោះ។ លោក ហូ សំអុល ទទូចឲ្យអាជ្ញាធរខេត្ត ពន្លឿនដោះស្រាយបញ្ហានេះជូនពលរដ្ឋកំពុងរងគ្រោះ ដើម្បីស្រោចស្រង់ធនធានធម្មជាតិនៅតំបន់នោះ៖ «ប្រសិនបើយើងមិនយកចិត្តទុកដាក់ទេ ព្រៃឈើយើងវាកាន់តែហិនហោច ហើយវាកាន់តែបាត់បង់ទៅអស់ហើយ។ អ្នកដែលកាប់ហ្នឹង វាពាក់ព័ន្ធគំរាមប្រាប់ពលរដ្ឋថាមានច្បាប់ តាមពិតមានច្បាប់មកពីណា»។
លោក ហូ សំអុល បារម្ភថា ការបំផ្លាញព្រៃឈើ នឹងគ្មានទីបញ្ចប់ទេ ប្រសិនបើអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធមិនប្រកាន់ជំហរច្បាស់លាស់ក្នុងការទប់ស្កាត់ និងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ។
ច្បាប់ព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ មាត្រា១០០ ចែងថា សកម្មភាពទាំងឡាយដែលធ្វើឡើងដោយមន្ត្រីអាជ្ញាធរដែនដី មន្ត្រីនគរបាលកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដែលបានអន្តរាគមន៍ ឬផ្ដល់ការអនុញ្ញាតដោយផ្ទាល់ ឬប្រយោល ជួយដល់អាជីវកម្មព្រៃឈើ ចាត់ទុកជាបទល្មើស ដោយត្រូវផ្ដន្ទាទោសពី ១ឆ្នាំទៅ ៥ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១០លានរៀលដល់ ១០០លានរៀល៕