ដោយ សូត សុខប្រាថ្នា RFA 2016-05-18
ពលរដ្ឋមួយគ្រួសារនៅឃុំត្រប់ ស្រុកបាធាយ ខេត្តកំពង់ចាម កំពុងបារម្ភសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួន។ ក្តីបារម្ភនេះ ក្រោយពេលមានពលរដ្ឋមួយចំនួននៅក្នុងភូមិ នាំគ្នាចោទប្រកាន់ក្រុមគ្រួសារខ្លួន ថាចេះអំពើអាបធ្មប់បណ្ដាលឲ្យអ្នកភូមិមានជំងឺ។ ទាក់ទងបញ្ហានេះ អធិការស្រុកបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរនឹងកោះហៅពលរដ្ឋទាំងសងខាង ដើម្បីឈានទៅសម្របសម្រួលគ្នា។
ពលរដ្ឋមួយគ្រួសារនៅឃុំត្រប់ អំពាវនាវឲ្យមន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ចជួយការពារសុវត្ថិភាព និងស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនក្រុមគ្រួសារពួកគាត់។ ការអំពាវនាវនេះ កើតឡើងក្រោយពេលតំណាងពលរដ្ឋមួយចំនួន ដើរប្រមូលស្នាមមេដៃដើម្បីគាំទ្រឲ្យគ្រួសារនេះចេញពីភូមិ។
ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិពោធិឫស្សី ឃុំត្រប់ លោក ស៊ុន សាត់ រៀបរាប់ថា ការចោទប្រកាន់ក្រុមគ្រួសារលោក ថាចេះអំពើអាបធ្មប់ គឺកើតមានឡើងម្តងរួចមកហើយកាលពីឆ្នាំ២០០៨ ក្រោយមកក៏ស្ងាត់ទៅវិញ។ លោកបន្តថា រហូតដល់ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ គឺមានពលរដ្ឋម្នាក់បានលបកាប់លោកចំនួនបីពូថៅ ដោយចោទថាលោកចេះអំពើធ្វើឲ្យសមាជិកគ្រួសារគេឈឺ។ ក្រោយមក មានតំណាងពលរដ្ឋចំនួន ៦នាក់ដើរប្រមូលស្នាមមេដៃពីអ្នកភូមិ គាំទ្រថាលោកចេះធ្វើអំពើអាបធ្មប់ ដើម្បីបណ្ដេញក្រុមគ្រួសារលោក ស៊ុន សាត់ ចេញពីភូមិទៀតផង។ លោកបដិសេធថា លោកមិនបានចេះអំពើធ្មប់ដូចការចោទប្រកាន់ឡើយ ហើយលោកថែមទាំងស្បថឲ្យស្លាប់ចោលកូនទៀតផង៖ «ខ្ញុំប្ដឹងថាឲ្យរកតាមផ្លូវច្បាប់ ថាចេះ ឬមិនចេះ ឲ្យទល់មាត់គ្នាទៅ»។
ប្រភពដដែលបន្តថា ករណីនេះលោកបានដាក់ពាក្យប្ដឹងទៅប៉ូលិសប៉ុស្តិ៍ក្នុងឃុំ ប៉ុន្តែមិនឃើញមានចំណាត់ការអ្វីឡើយ ដែលធ្វើឲ្យសមាជិកក្រុមគ្រួសារលោកចេះតែបារម្ភពីសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួនរហូត។ បន្ថែមពីនេះ តាំងពីមានការចោទប្រកាន់មក ធ្វើឲ្យអ្នកភូមិជាច្រើនរើសអើងក្រុមគ្រួសារលោក រហូតធ្វើឲ្យលោកមិនហ៊ានដើរចេញពីផ្ទះឡើយ។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ មេភូមិពោធិឫស្សី លោក ប៊ុន អុល មានប្រសាសន៍ថា រឿងនេះកើតឡើងមែន ហើយលោកមិនអាចដោះស្រាយបានទេ ព្រោះវាហួសពីដែនសមត្ថកិច្ចអាជ្ញាធរភូមិ។ លោកថែមទាំងស្នើឲ្យថ្នាក់លើជួយសម្របសម្រួលភាគីទាំងពីរ ដើម្បីជៀសវាងការចោទប្រកាន់ និងរើសអើងក្រុមគ្រួសារលោក ស៊ុន សាត់ តទៅទៀត៖ «បាទ! ខ្ញុំថាឲ្យខាងលើជួយខ្ញុំផងៗ តាំងពីឃុំរហូតដល់ថ្នាក់លើ ថាជួយសម្រួលដោះស្រាយយ៉ាងម៉េចឲ្យចេញ»។
អធិការនគរបាលស្រុកបាធាយ លោក សំ ណាល់ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី១៧ ឧសភា ថា សមត្ថកិច្ចបានធ្វើលិខិតមួយដើម្បីកោះហៅប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះមកជួបគ្នានៅថ្ងៃទី១៩ ឧសភា ដើម្បីឈានទៅធ្វើកិច្ចសន្យាបញ្ឈប់សកម្មភាពចោទប្រកាន់ ឬរើសអើងគ្នាតទៅទៀត។ លោកថា រឿងនេះមិនបានបង្កជាអំពើហិង្សាទេ ហើយប្រសិនបើមាន គឺអាចសម្របសម្រួលគ្នានៅក្នុងដំណាក់កាលណាមួយជាមិនខាន។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) ខេត្តកំពង់ចាម លោក ប៊ូ វីរៈ មានប្រសាសន៍ថា ការចោទប្រកាន់ក្រុមគ្រួសារលោក ស៊ុន សាត់ គឺធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិរស់រានរបស់ក្រុមគ្រួសារលោក។ បន្ថែមពីនេះទៀត វាជាសញ្ញាមួយបង្ហាញពីភាពរើសអើងនៅក្នុងសង្គម៖ «វិធានការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវមានការគាំទ្រពីអាជ្ញាធររដ្ឋ មានការគាំទ្រពីសង្គម»។
លោកបន្តថា ករណីនេះ សមត្ថកិច្ចត្រូវចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ជៀសវាងបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតក្រុមគ្រួសារលោក ស៊ុន សាត់។
កន្លងមក ការចោទប្រកាន់បែបនេះ តែងកើតមានរហូតឈានទៅសម្លាប់ពលរដ្ឋដែលត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ថាចេះអំពើអាបធ្មប់ក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់ទៀតផង ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចមិនបានចាប់ខ្លួនជនល្មើសមកផ្ដន្ទាទោសឡើយ។ បញ្ហានេះ លោក ប៊ូ វីរៈ លើកឡើងថា ដើម្បីជៀសវាងមិនឲ្យមានការសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់ ដោយគ្រាន់តែចោទប្រកាន់ថាចេះអំពើអាបធ្មប់នោះ អាជ្ញាធរត្រូវអនុវត្តច្បាប់ឲ្យបានតឹងរ៉ឹង និងមានវិធានការការពារ ឬទប់ស្កាត់ឲ្យបានច្បាស់លាស់៕