ដោយ សុ ជីវី RFA 2016-05-24
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ហៅថា គ.ជ.ប រំពឹងថាការចុះបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មី អាចនឹងធ្វើទាន់កាលកំណត់បោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៤។ រដ្ឋាភិបាលបានកំណត់ថា ការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ នឹងធ្វើនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧។
មន្ត្រីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលធ្វើការងារផ្នែកបោះឆ្នោត បារម្ភពីបញ្ហាមួយចំនួនដែលកើតឡើងនៅក្នុងពេលចុះបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ដែលត្រូវចំរដូវធ្លាក់ភ្លៀង ស្របពេលដែលការផ្ដល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណនៅមិនទាន់បានគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ។
អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប បញ្ជាក់ថា ស្ថាប័ននេះនឹងព្យាយាមបញ្ចៀសបញ្ហាប្រឈមនានា ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យការចុះបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មីបានចប់សព្វគ្រប់ទាន់ពេលវេលា បើទោះបីជារយៈពេលនៃការចុះបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតឋិតក្នុងរដូវធ្លាក់ភ្លៀងក៏ដោយ។
អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប លោក ទេព នីថា មានប្រសាសន៍នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ខែឧសភា ថា គ.ជ.ប នឹងចាប់ផ្ដើមចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ នៅដើមខែកញ្ញា ខាងមុខ នៅពេលដែលទទួលបានសម្ភារៈសម្រាប់ការចុះបញ្ជីបោះឆ្នោតនៅពាក់កណ្ដាលខែកក្កដា។ លោកថា ការចុះឈ្មោះនេះយឺតយ៉ាវ បើប្រៀបធៀបនឹងផែនការដែលកំណត់ថា ចាប់ផ្ដើមតាំងពីខែមីនា មកម្ល៉េះ។
លោក ទេព នីថា ទទួលស្គាល់ថា រយៈពេល ៣ខែនៃគម្រោងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនេះ ឋិតក្នុងរដូវធ្លាក់ភ្លៀង ប៉ុន្តែ គ.ជ.ប នឹងរកមធ្យោបាយផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងណាឲ្យពលរដ្ឋបានយល់ដឹងពីសិទ្ធិ និងសារសំខាន់នៃការបោះឆ្នោតដល់ពលរដ្ឋ៖ «យើងរង់ចាំសម្ភារៈ ទើបបានជាអូសបន្លាយរហូតដល់ទៅខែ៩។ ខ្ញុំប៉ាន់ស្មានទៅប្រហែលជាអាចរង្វង់ខែ៦ ឬដើមខែ៧ គ.ជ.ប អាចជ្រើសរើសមន្ត្រីបុគ្គលិក ហើយយើងផ្សព្វផ្សាយពីយុទ្ធនាការចុះឈ្មោះតែម្ដង»។
លោក ទេព នីថា បញ្ជាក់ថា គិតដល់ពេលបោះឆ្នោត គឺមានពលរដ្ឋគ្រប់អាយុអាចបោះឆ្នោតបាន មានចំនួនជាង ៩លាននាក់ ហើយឯកសារចាំបាច់សម្រាប់ពួកគេក្នុងការចុះបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត គឺអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ។ លោកបន្តថា កន្លងទៅ គ.ជ.ប បានសហការជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីពន្លឿនការធ្វើ និងផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណដល់ពលរដ្ឋ។ មកដល់ពេលនេះមានពលរដ្ឋចំនួនជាង ៨លាននាក់ហើយបានទទួលអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ៖ «ហើយកំពុងតែជំរុញតទៅទៀត ក្នុងករណីដែលប្រជាពលរដ្ឋពុំមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរទេ គ.ជ.ប និងក្រសួងមហាផ្ទៃ បានចេញសេចក្តីណែនាំរួមមួយ ដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋទៅសុំឯកសារបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណនៅក្នុងឃុំ-សង្កាត់ ហើយចុះបញ្ជីបោះឆ្នោតតែម្ដង»។
សេចក្ដីសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាលចុះថ្ងៃទី២៤ ខែឧសភា បានកំណត់យកថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ ជាថ្ងៃបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៤។
មន្ត្រីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបារម្ភថា ពលរដ្ឋអាចនឹងជួបបញ្ហាច្រើនក្នុងពេលទៅចុះឈ្មោះ នៅពេលតំបន់ខ្លះអាចមានទឹកជំនន់ និងតំបន់ខ្លះទៀតពិបាកធ្វើដំណើរ ជាពិសេសនៅតាមទីជនបទដាច់ស្រយាល។
នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ដើម្បីបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា ឬហៅថាអង្គការនិកហ្វិច (NICFEC) លោក សំ គន្ធាមី មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហានេះនឹងជំរុញឲ្យ គ.ជ.ប ត្រូវបង្កើតកាលវិភាគរបស់ខ្លួនដែលប្រញាប់ប្រញាល់ដែរ។ លោកថា អង្គការរបស់លោក នឹងជួយផ្សព្វផ្សាយទៅទីជនបទឆ្ងាយៗឲ្យអ្នកបោះឆ្នោតយល់ដឹងពីការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត៖ «ទី១ អប់រំអ្នកបោះឆ្នោត ដើម្បីឲ្យគាត់អញ្ជើញចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ហើយយើងជួយដល់អ្នកណាដែលអត់មានអត្តសញ្ញាណ។ យើងនឹងជួយគាត់ដោយឲ្យគាត់យកឯកសារ មានសំបុត្រកំណើត យកសាក្សីទៅបញ្ជាក់នៅឃុំ-សង្កាត់ទៅ ដើម្បីយកលិខិតបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត»។
ការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ក្នុងរយៈពេលបីអាណត្តិកន្លងទៅ ធ្វើឡើងនៅថ្ងៃអាទិត្យ ដើមខែមិថុនា។
នៅក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ដែលចេញកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៥ មាត្រា៣ ចែងថា ការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ធ្វើឡើងរយៈពេល ៥ឆ្នាំម្ដង។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជាអ្នកកំណត់ថ្ងៃបោះឆ្នោត តាមសំណើរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។
ទាក់ទងដល់ការកំណត់ពេលបោះឆ្នោតនេះ នៅក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៣ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានជួបជជែកគ្នាពីគម្រោងរំកិលពេលវេលានៃការបោះឆ្នោត ទាំងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ ពោលគឺនៅក្រោយពេលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលឆ្នោត និងទាមទារឲ្យបោះឆ្នោតឡើងវិញ។ នៅក្រោយពីគណបក្សប្រឆាំងបានចូលសភា និងព្រមព្រៀងដោះស្រាយនយោបាយនោះ គឺគណបក្សទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នារៀបចំការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧៕