ដោយ សូត សុខប្រាថ្នា RFA 2016-05-28
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាគណបក្សប្រឆាំង នៅឃុំទួលស្នួល ស្រុកក្រូចឆ្មារ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ឱ្យដឹងថា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានចេះតែសួរនាំអំពីសកម្មភាពរបស់លោកជាប្រចាំ ពិសេសគម្រោងឡើងទៅរាជធានីភ្នំពេញ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ នៅតាមផ្លូវមានកងកម្លាំងចម្រុះជាច្រើនកន្លែងដាក់ត្រួតពិនិត្យរថយន្តដឹកអ្នកដំណើរទៀតផង។ មន្ត្រីអង្គការសិទ្ធិមនុស្សហៅករណីនេះថា ជាការបំភិតបំភ័យពលរដ្ឋ។ ចំណែកស្នងការនគរបាលខេត្តបញ្ជាក់ថា ពុំមានសកម្មភាពដូចការលើកឡើងទេ។
មន្ត្រីសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំទួលស្នួល គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឱ្យដឹងថា បើទោះបីជាមានការសួរនាំអំពីសកម្មភាពរបស់ខ្លួនចំនួនពីរថ្ងៃជាប់ៗគ្នា គឺថ្ងៃទី២៦ និងទី២៧ ខែឧសភា ក៏ដោយ ប៉ុន្តែខាងលោកនឹងនាំគ្នាឡើងទៅភ្នំពេញ ប្រសិនបើមានផែនការពីមន្ត្រីថ្នាក់លើ។
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំទួលស្នួល គណបក្សប្រឆាំង លោក ជ្រុន ចំរើន ឱ្យដឹងថា នៅពេលមានហេតុការណ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងតាមរកចាប់ខ្លួនប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ភ្លាម សមត្ថកិច្ចឃុំទួលស្នួល បានហៅទូរស័ព្ទមកសួរនាំរឿងឡើងទៅភ្នំពេញ ភ្លាមតែម្ដង។ លោកបន្តថា ស្ថានភាពនៅក្នុងឃុំគ្មានអ្វីប្រែប្រួលឡើយ ហើយខាងលោកនៅតែធ្វើស្រែចម្ការដូចសព្វដង ដោយមិនទាន់មានបំណងឡើងទៅភ្នំពេញ នោះទេ៖ «នេះគឺមានបំណង ព្រោះនៅខាងភ្នំពេញ គេមានហេតុការណ៍អីផ្សេងៗ ខ្ញុំអត់ដឹងដែរ»។
ក្រៅពីសួរនាំមន្ត្រីគណបក្សជំទាស់ហើយនោះ តាមផ្លូវក្នុងឃុំ នៅស្រុកក្រូចឆ្មារ មួយចំនួនក៏មានដាក់កម្លាំងចម្រុះដើម្បីត្រួតពិនិត្យរថយន្តដឹកអ្នកដំណើរ ពិសេសរថយន្តដឹកអ្នកធ្វើដំណើរទៅកាន់ភ្នំពេញ ទៀតផង។
ពលរដ្ឋនៅឃុំទួលស្នួល មួយរូបសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ឱ្យដឹងនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ថា នៅពេលលោកធ្វើដំណើរទៅចម្ការ ឃើញមានកម្លាំងចម្រុះដាក់នៅតាមផ្លូវមានបួនកន្លែង ហើយឃុំខ្លះមានដាក់កម្លាំងពីរកន្លែងតែម្ដង។ លោកថា សមត្ថកិច្ចត្រួតពិនិត្យអ្នកជិះក្នុងរថយន្ត ហើយថតរូបអ្នកធ្វើដំណើរ ប៉ុន្តែមិនបានឃាត់ទុកនោះទេ។ លោកយល់ថា សកម្មភាពរបស់សមត្ថកិច្ច មិនមែនការពារសន្តិសុខសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ឡើយ ប៉ុន្តែដើម្បីទប់ស្កាត់មិនឱ្យពលរដ្ឋឡើងទៅភ្នំពេញ ច្រើនជាង ពីព្រោះពីមុនមកមិនធ្លាប់មានសកម្មភាពដាក់កម្លាំងបែបនេះឡើយ។
ប្រភពដដែលយល់ថា សកម្មភាពទាំងនេះធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបារម្ភ៖ «ដាក់អ៊ីចឹង ទប់ស្កាត់អ៊ីចឹង គឺវាប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការនិយាយស្តី។ រឿងធម្មតា តវ៉ា ខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋ ជាធម្មតា រឿងតវ៉ារឿងអ្វីមួយគឺដោយសន្តិវិធី និងស្របច្បាប់»។
ពលរដ្ឋដដែលឱ្យដឹងទៀតថា ទោះបីជាអាជ្ញាធររារាំង ឬគាបសង្កត់សិទ្ធិសេរីភាពពួកគាត់យ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រជាពលរដ្ឋនៅតែហ៊ានចេញតវ៉ាដោយសន្តិវិធីដដែល គឺតវ៉ាប្រឆាំងទៅនឹងអំពើអយុត្តិធម៌។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ ស្នងការនគរបាលខេត្តត្បូងឃ្មុំ លោក ម៉ៅ ពៅ មានប្រសាសន៍ថា មិនមានករណីដូចការលើកឡើងទេ ប៉ុន្តែកន្លងមកអាជ្ញាធរគ្រប់ក្រុង និងស្រុកទាំងអស់បានដាក់កម្លាំងដើម្បីត្រួតពិនិត្យស្ថានភាពចរាចរណ៍នៅតាមផ្លូវតែប៉ុណ្ណោះ៖ «ខ្ញុំសូមឆ្លើយថា មិនមានសកម្មភាពបែបនោះទេ សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគឺមានគ្រប់ៗគ្នាចំពោះមុខច្បាប់»។
លោកបន្តថា អាជ្ញាធរមិនអាចរារាំងការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅកន្លែងណាមួយដែលពួកគាត់ចង់ទៅបានទេ ពីព្រោះជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពួកគាត់ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ប្រសិនសកម្មភាពណាមួយបង្កភាពអសន្តិសុខ ឬនាំឱ្យមានអស្ថិរភាពសង្គម អាជ្ញាធរត្រូវចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់។
អ្នកគ្រប់គ្រងបច្ចេកទេសការិយាល័យស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើដូចអ្វីដែលមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងប្រជាពលរដ្ឋលើកឡើងនោះ គឺជារូបភាពគំរាមកំហែង និងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋត្រូវភិតភ័យទៀតផង៖ «ស្ថានភាពនៃទង្វើបែបនេះ គឺធ្វើឱ្យបរិយាកាសផ្នែកនយោបាយហ្នឹង វាកាន់តែតានតឹង ហើយវាធ្វើឱ្យមានភាពភ័យខ្លាច ឬក៏ជ្រួលច្របល់»។
លោកបន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិចូលរួមសម្ដែងមតិដោយអហិង្សារបស់ខ្លួននៅរាជធានីភ្នំពេញ ប្រសិនបើថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ពួកគាត់ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន សំខាន់ឱ្យតែសកម្មភាពទាំងនោះធ្វើឡើងដោយសន្តិវិធី និងស្របតាមច្បាប់៕