ដោយ រដ្ឋា វិសាល RFA 2016-08-20
ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ នៅស្រុកសេសាន ខេត្តស្ទឹងត្រែង គ្រោងនឹងបិទទឹកនៅខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧ ខាងមុខនេះ។ ដោយឡែកប្រជាពលរដ្ឋមិនយល់ព្រមចាកចេញ បានប្ដូរជំហរទទួលយកសំណងផលប៉ះពាល់ និងយល់ព្រមចាកចេញទៅតាំងលំនៅថ្មីកាន់តែច្រើនឡើង។
ប្រជាពលរដ្ឋភូមិស្រែគរមួយ និងភូមិស្រែគរពីរ ក្នុងឃុំស្រែគរ ស្រុកសេសាន ខេត្តស្ទឹងត្រែង ជាង ១០០គ្រួសារបន្ថែមទៀត បានយល់ព្រមទទួលយកសំណងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីហើយចាកចេញទៅតាំងលំនៅថ្មី។
មេឃុំស្រែគរ លោក សៀក មេគង្គ បញ្ជាក់នៅថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ថា រហូតមកទល់ពេលនេះតួលេខប្រជាពលរដ្ឋក្នុងឃុំស្រែគរ ដែលយល់ព្រមទទួលសំណងកើនឡើងដល់ជាង ៤៥០នាក់ ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋសរុបក្នុងឃុំជាង ៥៥៥គ្រួសារ។ លោកថា អាជ្ញាធរមិនបានបង្ខិតបង្ខំពលរដ្ឋឲ្យទទួលសំណងនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកភូមិបានស្ម័គ្រចិត្តមកសុំឲ្យអាជ្ញាធរអន្តរាគមន៍ទៅក្រុមការងារចុះស្រង់ទិន្នន័យទ្រព្យសម្បត្តិដីធ្លីផលដំណាំដើម្បីទូទាត់សំណង៖ «អ្នកក្រោយៗគេស្ម័គ្រចិត្ត គេមករាយការណ៍ឲ្យខ្ញុំ។ អត់ទាន់រើទេ ប្រហែលខែមួយខែពីរផ្ទះគេធ្វើសងបណ្ដើរៗហើយ»។
តួលេខរបស់គណៈកម្មការដោះស្រាយសំណងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ កាលពីដើមឆ្នាំ២០១៦ មានប្រជាពលរដ្ឋជាង ៣០០គ្រួសារ នៅឃុំចំនួនពីរ គឺឃុំស្រែគរ និងឃុំក្បាលរមាស បដិសេធមិនទទួលយកសំណង និងមិនព្រមចាកចេញទៅតាំងលំនៅថ្មី។ ក្នុងនោះប្រជាពលរដ្ឋ ២៥០គ្រួសារនៅឃុំស្រែគរ និងជាង ៣០គ្រួសារនៅឃុំក្បាលរមាស។
ប្រជាពលរដ្ឋភូមិស្រែគរមួយ លោក ផា ស៊ូណា បញ្ជាក់ថា មិនមានអាជ្ញាធរណាគំរាមកំហែង ឬបង្ខំឲ្យគាត់ទទួលយកសំណងនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនបានយល់ព្រមទទួលសំណង និងប្ដូរទីលំនៅ ហេតុនេះក្រុមគ្រួសារលោកបានប្ដូរចិត្តទទួលយកសំណងដូចគេឯង៖ «អត់មានអ្នកណាបង្ខំខ្ញុំទេ ពីមុនមិនព្រម ឥឡូវព្រមហើយ គេមកច្រើនគ្នាហើយពីណាក៏ទៅៗទៅជាមួយគេហើយ»។
តាមការគ្រោងទុកទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ គ្រោងបិទទឹកនៅខែមីនា ឆ្នាំ២០១៧។ រហូតដល់ចុងឆ្នាំដដែល ទំនប់នេះនឹងអាចមានទាញយកថាមពលអគ្គិសនីមកប្រើប្រាស់បាន។
មន្ត្រីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សសមាគមអាដហុក (ADHOC) ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ហូ សំអុល កត់សំគាល់ថា ការសម្រេចចិត្តទទួលយកសំណងថ្មីៗ និងពលរដ្ឋដែលមិនព្រមចាកចេញគឺជាសិទ្ធិសម្រេចចិត្តរបស់ពលរដ្ឋដែលមិនអាចបង្ខំបានឡើយ។ លើសពីនេះទៀត ប្រជាពលរដ្ឋដែលសេសសល់ នឹងបន្តសម្រេចចិត្ត ពីព្រោះគម្រោងកាន់តែដល់ពេលបញ្ចប់ហើយ។ លោកបន្តថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធមិនត្រូវប្រើវិធីគំរាមកំហែង ឬបំភិតបំភ័យឲ្យអ្នកភូមិចាកចេញនោះទេ ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋភូមិក្បាលរមាស ដែលជាជនជាតិដើមភាគតិច៖ «ប្រមើលមើលទៅគាត់ត្រូវតែចាកចេញហើយ ព្រោះវាលិចទឹក ប៉ុន្តែបើគាត់មិនព្រមចាកចេញទេ គឺជាសិទ្ធិរបស់គាត់»។
អ្នកនាំពាក្យ និងជានាយករដ្ឋបាលសាលាខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ម៉ែន គុង កត់សំគាល់ដែរថា ការសម្រេចចិត្តមិនចាកចេញរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិក្បាលរមាស មិនទាន់មានការប្រែប្រួលទេ ក៏ប៉ុន្តែរហូតបច្ចុប្បន្នក្រុមការងារដោះស្រាយផលប៉ះពាល់នៃអាជ្ញាធរខេត្តទទួលបានព័ត៌មានថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនព្រមទទួលសំណងចង់ជួបពិភាក្សា និងទទួលព័ត៌មានបន្ថែមពីក្រុមអាជ្ញាធរដើម្បីធ្វើការសម្រេចចិត្តជាថ្មី។
លោកថា គោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលគឺយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយបញ្ហារបស់ពលរដ្ឋ ហេតុនេះក្រុមការងារនៅតែបន្តជួបពិភាក្សាផ្ដល់លទ្ធភាពឲ្យប្រជាពលរដ្ឋសម្រេចដោយស្ម័គ្រចិត្ត៖ «យើងទៅស្ទាបស្ទង់សិក្សាជាមួយពលរដ្ឋទៀតដើម្បីសម្រេចចិត្តរៀបចំលំនៅឋានជូនពួកគាត់។ យើងមិនឲ្យគាត់នៅលើទឹកទេ»។
គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ (Hydro Power Lower Sesan 2 Co., Ltd.) បង្កើតឡើងដោយក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុករូយ៉ាល់ ហ្គ្រុប (Royal Group) មានភាគហ៊ុន ៣៩ភាគរយ និងក្រុមហ៊ុនឆាយណា ហាយដ្រូ ឡាងឆាង អ៊ីនធឺណេស្សិនណល់ អ៊ីននើជី (China Hydrolancang International Energy) ប្រទេសចិន ភាគហ៊ុន ៥១ភាគរយ និងក្រុមហ៊ុនអគ្គិសនីវៀតណាម អន្តរជាតិ (EVN) មានភាគហ៊ុន ១០%។ ជាគម្រោងខ្នាតធំទី១ នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលអនុម័តដោយសម័យប្រជុំរបស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រីកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ និងចំណាយប្រាក់ជាង ៨ពាន់លានដុល្លារគម្រោងនេះបង្កផលប៉ះពាល់ប្រជាពលរដ្ឋជាង ១ពាន់គ្រួសារ នៅភូមិចំនួន៧ ក្នុងឃុំចំនួន៤។ បច្ចុប្បន្នប្រជាពលរដ្ឋជិត ៩០ភាគរយទទួលយកគោលនយោបាយសំណង និងព្រមចាកចេញទៅរស់នៅតំបន់តាំងលំនៅថ្មី៕