តុង សុប្រាជ្ញ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ Tue, 27 September 2016
«លក់ស្រូវជូនរដ្ឋគឺស្នេហាជាតិ...» គឺជាបទចម្រៀងបដិវត្តន៍ដែលជួយលើកកម្ពស់គោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការប្រមូលទិញស្រូវពីប្រជាកសិករកាលពីសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ៨០ ។
កាលនោះរដ្ឋនៅក្រីក្រនៅឡើយទេ តែរដ្ឋសម័យសង្គមនិយមមួយនេះមានលទ្ធភាពទិញអង្ករទាំងអស់ពីប្រជាកសិករផ្ទុយទៅវិញហេតុអ្វីបានជាមកសម័យមូលធននិយមបែបទីផ្សារសេរី រដ្ឋមានលុយហើយតែបែរជាមិនមានជួយទិញស្រូវអង្គរពីប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីដោះបន្ទុក?
ដូចកាលពីសប្តាហ៍មុននេះមានកសិករធ្វើបាតុកម្មតវ៉ានៅលើផ្លូវជាតិលេខ ៥ ខេត្តបាត់ដំបងដោយសារអត់មានអ្នកទិញ ស្រូវ-អង្ករ ប្រភេទក្រអូបបន្ទាប់ពីប្រមូលផលបាន។
ដោយសារការខាតបង់របស់ប្រជាកសិករធ្វើឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលឈឺក្បាលវិលមុខដោះស្រាយមិនចេញភ្លាមនោះគឺមានតែសម្រេចចិត្តបញ្ចេញថវិកាជាតិ ២៧ លានដុល្លារដើម្បីស្រាយបន្ទុកកសិករតែនៅមិនរួចខ្លួនទៀតលោកនាយរដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថែមទាំងអំពាវនាវឲ្យសប្បុរសជនជួយទិញអង្ករ និងស្នើឲ្យធនាគារដែលឲ្យពលរដ្ឋខ្ចីលុយពន្យារការសង និងកុំរឹបអូសយកទ្រព្យសម្បតិ្ត។
រីឯរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មបានត្រឹមតែសុំទោសប្រជាកសិករប៉ុណ្ណោះ តើសុំទោសហ្នឹងយកមកធ្វើអីកើត? បំណុលនៅដដែលពួកគាត់ខំធ្វើស្រែបានផលហើយរកទីផ្សារមិនបានតើកំហុសអ្នកណា? ឈ្មួញកណ្តាលក្រឡុកស្រេចតែនឹងចិត្តហើយទីផ្សារខាងក្រៅមិនមានបញ្ជាទិញ រាល់ឆ្នាំមានឈ្មួញថៃ និងឈ្មួញវៀតណាមមកទិញតែឥឡូវគេដាំស្រូវក្រអូបនេះដែរ។
នៅពេលដែលបានឃើញផលលំបាករបស់ប្រជាកសិករជាក់ស្តែងបែបនេះទើបដឹងថាមន្ត្រីនៅជុំវិញលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីភាគច្រើនៗតែរាយការណ៍មិនពិតជាក់ស្តែងដូចវិបត្តិស្រូវ-អង្ករនេះរាយការណ៍ជូនប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលសុទ្ធតែរីកចម្រើនគ្រប់វិស័យចំពោះរដ្ឋាភិបាលសេដ្ឋកិច្ចមួយនេះ។
តើក្រសួងណាខ្លះដែលពាក់ព័ន្ធវិបត្តិស្រូវ-អង្ករនេះ? ក្រសួងកសិកម្ម និងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទដើរតួសំខាន់ជារឿងមួយចុះក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទបានជួយអ្វីខ្លះ? ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មជួយបានអ្វីខ្លះសម្រាប់ការនាំចេញទៅ WTO? ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ទាំងម៉ាក្រូ និងទាំងមីក្រូជួយបានអ្វីខ្លះ?
រួចចុះសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាដែលមានលោក សុខ ពុទ្ធិវុធ កូនប្រុសលោកឧបនាយរដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន និងត្រូវជាកូនប្រសាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏មិនបានចេញសកម្មភាពរកដំណោះស្រាយបញ្ហាស្រូវ-អង្ករនេះទេ? តើសហព័ន្ធស្រូវអង្ករហ្នឹងធ្វើអីខ្លះ? បង្កើតមកហ្នឹងគ្រាន់តែល្អមើល និងរកតំណែងធំៗឲ្យកូនកាន់មានមុខមានមាត់តែប៉ុណ្ណឹងទេ? រីឯក្រុមហ៊ុនហ្គោដិនរ៉ាយ (Golden Rice) កម្ពុជារបស់សេដ្ឋវិទូ សុខ ហាច ដែលបានរាយការណ៍ពីការនាំចេញអង្ករ ១ លានតោនក្នុង ១ ឆ្នាំនៅឆ្នាំ ២០១៥ (www.goldenricecambodia.com) ក៏មិនឃើញមានសកម្មភាពរកដំណោះស្រាយណាមួយចំពោះវិបត្តិស្រូវ-អង្ករនេះដែរ។
ថ្មីៗនេះរឿងរ៉ាវពាក់ព័ន្ធនឹងការនាំចេញអង្ករក្រអូបនេះត្រូវបានសហគមន៍អឺរ៉ុបព្រមានពីការលាយអង្ករអន់គុណភាពដាក់ជាមួយនឹងអង្ករមានគុណភាពខ្ពស់លក់នៅទីផ្សារអឺរ៉ុប។ ការអនុញ្ញាតឲ្យទំនិញអង្ករចូលទីផ្សារអឺរ៉ុបនេះដោយសារមានការភ្ជាប់ឲ្យលើកស្ទួយផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាផងដែរ ដែលក្នុង ១ ឆ្នាំៗប្រមាណ ៥៣ ម៉ឺនតោននាំចេញពីកម្ពុជានោះ។
ចំពោះការព្រមាន និងសភាពការណ៍តានតឹងផ្នែកនយោបាយ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជានេះក៏បានធ្វើឲ្យសហគមន៍អឺរ៉ុបពិចារណាចំពោះការទិញអង្ករនេះផងដែរតែរាជរដ្ឋាភិបាលឆ្លើយចំអកទៅវិញថាកម្ពុជាធ្លាប់រស់នៅតាំងពីបាតដៃទទេកសាងបានដូចសព្វថ្ងៃនេះអ៊ីចឹងបន្តរស់តាមហ្នឹងទៀតទៅ។
ជាមួយនឹងការឆ្លើយតបបែបនេះគឺរដ្ឋាភិបាលហាក់បីដូចជាមានខ្នងបង្អែករួចជាស្រេចគឺរដ្ឋាភិបាលចិនដែលយល់ព្រមឲ្យកម្ពុជានាំចូល ១០ ម៉ឺនតោនក្នុង ១ ឆ្នាំចាប់ផ្តើមអនុវត្តពីឆ្នាំ ២០១៦ នេះតទៅផងចុះហេតុអ្វីបានជានៅដោះស្រាយបញ្ហាអង្ករនេះមិនចេញ? ជាងនេះទៅទៀតរាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់សំណើខ្ចីលុយពីរដ្ឋាភិបាលចិនចំនួនទឹកប្រាក់ ៣០០ លានដុល្លារដើម្បីជួយដល់វិស័យកសិកម្មផងដែរ។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបញ្ហាវិបត្តិស្រូវអង្ករនេះមិនមែនជារឿងងាយអន្តរាគមន៍នោះទេបើដោះស្រាយមិនស្រួលអាចកាន់តែលំបាកឡើងឧទាហរណ៍ថាបើមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងឧកញ៉ាៗដែលទិញយកមកគ្រាន់តែចែកអំណោយជូនអ្នកក្រីក្រទេគឺវាអាចប៉ះពាល់ដល់អ្នកលក់អង្ករគឺមិនសូវមានអ្នកទិញអាចសល់អង្ករក្នុងស្តុកខូចគុណភាពខាតដដែលហើយបើបិទមិនឲ្យមានការនាំអង្ករចូលគឺវាប៉ះពាល់ទៅអ្នករកស៊ីអង្ករ បើនាំគ្នាឈប់ហូបអង្ករនាំចូលពីខាងក្រៅធ្វើឲ្យប៉ះពាល់អ្នកលក់អង្ករដដែល។
បើតាមបទពិសោធបរាជ័យរបស់លោកស្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត្រា អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃបានសម្រេចយកថវិកាជាតិទិញអង្ករពីប្រជាកសិករ និងដំឡើងថ្លៃអង្ករទ្វេដងដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិអង្ករផង និងចង់ទាញយកប្រជាប្រិយភាពពីកសិករផងតែដល់ពេលលោកស្រីធ្លាក់ចេញពីតំណែងត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលថ្មីប្តឹងប្ដល់ដោយនៅជាប់បណ្តឹងនៅឡើយចំពោះការអនុម័តថវិកានោះ។ ដោយសារកសិករខ្លះខូចមិនបានដាំស្រូវប្រភេទក្រអូបដូចការរំពឹងទុករបស់លោកស្រីនោះរហូតមកទល់ពេលនេះរដ្ឋាភិបាលថៃសព្វថ្ងៃបានប៉ាន់ប្រមាណក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិស្រូវអង្ករនេះគឺប្រើរយៈពេល ១៦ ឆ្នាំទៅមុខទៀតបានសងបំណុលរួច (បាងកកប៉ុស្តិ៍)។
ម្យ៉ាងវិញទៀតថ្មីៗនេះដើម្បីតបតាមការអំពាវនាវរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុងការចូលរួមចំណែកជួយទិញអង្ករពីប្រជាកសិករដែលខាតនោះនៅតាមសារព័ត៌មានតាមអនឡាញនៅតែចេញផ្សាយសប្បុរសជនជួយទិញអង្ករនៅឡើយទេ។
ដំណោះស្រាយវិបត្តិនេះគឺបានតែមួយគ្រាៗប៉ុណ្ណោះហើយកសិករខ្លះនៅតែថ្ងូរខាតដដែលដោយសារតែទុកស្រូវយូរចូលរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវមិនទាន់ធ្វើឲ្យខូចគុណភាពអង្ករ។ ការនាំគ្នាធ្វើបែបនេះគឺបន្ទាប់ពីមានការធ្វើបាតុកម្មរបស់កសិករធ្វើស្រូវចុះនៅពេលដែលកសិករមិនធ្វើស្រូវដូចជាដំណាំល្ពៅ ដំឡូង ឪឡឹក សណ្តែក កៅស៊ូ និងម្រេច ជាដើម។ល។
នៅពេលអត់មានទីផ្សារ ឬក៏មានតម្លៃក្នុងទីផ្សារទាបពេកអត់បានធ្វើបាតុកម្មដូចកសិករធ្វើស្រូវ-អង្ករគឺមានសល់គរចាក់ចោលពេញចម្ការទៅហើយព្រោះរដ្ឋាភិបាលរវល់តែដោះស្រាយមិនចេញហើយគ្មានបាតុកម្មតវ៉ាទៀតគឺច្បាស់ជារឹតតែធ្វើមិនដឹងមិនឮទៅទៀត។ តើនរណាជាជនរងគ្រោះពិតប្រាកដ? កសិករខ្មែរប្រឈមនឹងវិបត្តិគ្រប់សព្វតាំងពីនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច កសិកម្ម អប់រំ និងសុខាភិបាលហើយមុននឹងសម្រេចទៅធ្វើខ្ញុំគេនៅបរទេសពេលខ្លះទោះបីជាដឹងថាវាវេទនាហើយក៏ដោយក៏នៅតែទៅដែរព្រោះនៅក្នុងស្រុកអស់ជម្រើសពឹងលើរដ្ឋាភិបាលមិនបានផលហើយជួបគ្រោះមហន្តរាយយាយីទៀតដូចជាទឹកជំនន់ ក្តៅហួតហែង ជំងឺរុក្ខជាតិ និងសត្វល្អិតបំផ្លាញពូជស្រូវជាដើមបើជួបវិបត្តិជាទូទៅបានត្រឹមតែទទួលអំណោយបន្តិចបន្តួចហើយជំពាក់គុណគេទៀត។
នេះជាបញ្ហាចោទដល់សព្វថ្ងៃនេះហើយរដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃនេះគឺគិតតែពីរឿងនយោបាយខ្លាចចាញ់ឆ្នោតទេឲ្យតែមានការអីចោទតែបក្សប្រឆាំងបំផុសបំផុលទៅរួចខ្លួនហើយជាជាងខំប្រឹងអភិវឌ្ឍឲ្យបានខ្លាំងក្លាដើម្បីរក្សា ឬក៏ធ្វើឲ្យកើនសន្លឹកឆ្នោតនោះ។
ជាមួយគ្នានេះដែរមានសំណួរសាមញ្ញៗថាពេលមន្ត្រីក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលចុះពង្រឹងបក្សក្នុងមូលដ្ឋានរៀងរាល់ចុងសប្តាហ៍ផងពេលខ្លះនៅក្នុង ១ សប្តាហ៍ធ្វើអ្វីខ្លះ? បានដោះស្រាយអ្វីខ្លះជូនប្រជាកសិករ ឬក៏ចុះម្តងៗបានត្រឹមតែរាយការណ៍ការចូលរួមសមាជិកថ្មីដែលបានបំបែកមកពីបក្សប្រឆាំង ឬគណបក្សផ្សេងៗមកចូលរួមជាមួយគណបក្សប្រជាជនដូចសារព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃចុះផ្សាយរាល់ថ្ងៃនេះទេ? ហើយចេះតែរាយការណ៍មកថ្នាក់លើថាល្អៗរហូតពេលចុះទៅម្តងៗហេតុអ្វីបានជាមិនស្រង់នូវអ្នកដែលមានតម្រូវការជាក់ស្តែងហើយនាំគ្នាដោះស្រាយជូនពួកគាត់ទៅ?
ឧទាហរណ៍ដូចរឿងបញ្ហាស្រូវអង្ករនៅខេត្តបាត់ដំបងដែលជាខេត្តលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស ខេង ប្រធានដឹកនាំបក្សប្រជាជននៅខេត្តនោះផងចុះហេតុអ្វីក៏មិនយកបញ្ហាស្រូវអង្ករមកដាក់លើតុដោះស្រាយជូនគាត់ទៅចាំបាច់ដល់ពេលប្រជាកសិករឡើងមកតវ៉ាតាមផ្លូវជាតិបានដឹងថាខេត្តមានវិបត្តិស្រូវអង្ករ? នេះមកពីលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីក្តាប់មិនណែននូវបញ្ហាក្នុងខេត្ត ឬក៏មន្ត្រីបក្សដែលចុះពីថ្នាក់ជាតិទៅមិនបានរាយការណ៍ជូន?
នេះជារឿងនយោបាយរបស់គណបក្សនីមួយៗតែអ្វីដែលសំខាន់គឺអ្នកក្តាប់រួមពោលគឺចៅហ្វាយខេត្តបាត់ដំបងផ្ទាល់ហើយអ្នកដែលនៅជិតជាងគេគឺថ្នាក់ស្រុក និងថ្នាក់ឃុំ តើនេះមកពីរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិមិនបានទទួលអំណាចមកពីថ្នាក់ជាតិតាមបែបវិមជ្ឈការក្នុងការដោះស្រាយជូនប្រជាកសិករទាំងនេះ?
សរុបមកចំពោះបញ្ហាវិបត្តិស្រូវ-អង្ករនេះក៏ដូចជាផលដំណាំកសិកម្មផ្សេងទៀតរាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែរៀបចំសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិដោយអញ្ជើញគ្រប់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយ និងរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រយូរអង្វែងជាជាងការចេះតែត្មះតិះដៀលអ្នកស្រាវជ្រាវអំពីសេដ្ឋកិច្ចថាល្ងង់នោះទេ៕