ដោយ ម៉ម មុនីរតន៍ RFA 2016-10-22
គណបក្សប្រឆាំងសម្រេចធ្វើពិធីរំលឹកខួបកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ស្ដីពីកម្ពុជា នៅនឹងទីស្នាក់ការគណបក្សនាសង្កាត់ចាក់អង្រែលើ តែម្ដង។ ការសម្រេចនេះ គឺក្រោយពេលដែលសាលារាជធានីភ្នំពេញ បដិសេធមិនឲ្យធ្វើនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យតាមការស្នើសុំរបស់គណបក្ស ដោយលើកហេតុផលថា មានបក្សនយោបាយ និងក្រុមផ្សេងទៀតបានស្នើសុំជាន់គ្នារួចទៅហើយ។
ការបង្វែរទិសដៅពីទីលានប្រជាធិបតេយ្យ មកធ្វើនៅទីស្នាក់ការបក្សវិញនេះ ត្រូវបានអនុប្រធានគណបក្សប្រឆាំង ចោទប្រកាន់ថា នេះជាការរើសអើងផ្នែកនយោបាយរបស់អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ ដែលជាសេនាធិការដ៏សំខាន់មួយរបស់រដ្ឋាភិបាល។
ការថ្លែងដូចនេះរបស់លោក កឹម សុខា ធ្វើឡើងនៅចំពោះអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនកាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២២ ខែតុលា គឺមុនមួយថ្ងៃនៃការប្រារព្ធពិធីរយៈពេល ២៥ឆ្នាំ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។ ប្រមុខដឹកនាំបក្សប្រឆាំងរូបនេះ ចំអកថា រដ្ឋាភិបាលចូលចិត្តធ្វើអ្វីមួយចង់ឲ្យតែមានការទិតៀន និងរិះគន់។ បើទោះជារដ្ឋាភិបាលព្យាយាមបិទបាំងការរៀបចំកម្មវិធីនៃការរំលឹកខួបទី២៥ សម្រាប់កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ស្ដីពីកម្ពុជា នេះក៏ដោយចុះ លោក កឹម សុខា មានមោទនភាពថា អាចនឹងមានអ្នកចូលរួមលើសពីការរំពឹងទុក៖ «ថ្ងៃស្អែកនេះយើងនឹងប្រារព្ធនូវទិវាអបអរសាទរទីក្រុងប៉ារីស ២៥ឆ្នាំ។ យើងសុំនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យគេមិនអោយយើងនឹងធ្វើជួបជុំគ្នានៅទីនេះ។ នៅទីនេះពោរពេញដោយមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ រាប់ម៉ឺននាក់។ ទីលានប្រជាធិបតេយ្យជាកម្មសិទ្ធិឯកជន មិនមែនជាជាកម្មសិទ្ធិរបស់រដ្ឋ ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្មែរទាំងអស់គ្នា មិនមែនខ្មែរខ្លះធ្វើបាន ខ្មែរខ្លះធ្វើមិនបានអ៊ីចឹងទេ។ នេះជាការរើសអើងនយោបាយ»។
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ បើគិតកាលពី ២៥ឆ្នាំមុន គឺបានជួយឲ្យកម្ពុជា មានសន្តិភាព និងបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលផ្ទៃក្នុងប្រទេសឡើងវិញ។ កាលណោះ មាន ៤ភាគីដែលជាគូជម្លោះបានហែកហួរកម្ពុជា ទៅជា ៤ចម្រៀក ក្នុងនោះមានភាគីលោក សឺន សាន ភាគីរដ្ឋកម្ពុជា ដឹកនាំដោយលោក ហេង សំរិន ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចដឹកនាំដោយសម្រេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ និងក្រុមតស៊ូខ្មែរក្រហមដឹកនាំដោយ សាឡុត ស ឬ ប៉ុល ពត។ តាមរយៈការសម្របសម្រួលរបស់ប្រទេសជាម្ចាស់ហត្ថលេខីទាំង១៨ប្រទេសនេះហើយ បានរុញច្រានឲ្យមេដឹកនាំទាំង៤ភាគីវិលចូលតុចរចា ហើយឈានទៅបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលនៅពេលនោះ។
ទាក់ទងការស្នើសុំទីតាំងប្រារព្ធពិធីរបស់គណបក្សប្រឆាំងនេះដែរ ត្រូវបានសាលារាជធានីភ្នំពេញ ចេញលិខិតច្រានចោល កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែតុលា រួចមកហើយ។ ការបដិសេធពីបំណងរៀបចំពិធីរំលឹកខួបលើកទី២៥ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសនេះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ យល់ឃើញថា មិនចាំបាច់ធ្វើទៀតនោះទេ។ លើសពីនេះ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសនេះ ត្រូវបានសភាធម្មនុញ្ញបញ្ចូលទៅក្នុងធាតុផ្សំនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបានប្រកាសដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតដល់បច្ចុប្បន្នទៅហើយ។
បើទោះជាមានការបកស្រាយបែបនេះក៏ដោយចុះ ក្រុមអង្គការអន្តរជាតិជាច្រើន កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែតុលា រួមមាន អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ ជាដើម គាំទ្រឲ្យមានការកោះប្រជុំប្រទេសដែលជាម្ចាស់ហត្ថលេខី កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ស្ដីពីកម្ពុជា ឡើងវិញ។ ក្រុមអង្គការអន្តរជាតិចាត់ទុកថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អនុវត្តបំពានលើស្មារតីដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។
ផ្ទុយពីនេះវិញ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលធ្លាប់ប្រកាន់ជំហរថា ប្រទេសកម្ពុជា ពុំមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ឬអនុវត្តផ្ទុយពីស្មារតីនៃច្បាប់ទេ។ សំខាន់នៅកម្ពុជាមានតែអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់ប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកវិភាគសង្គម និងនយោបាយលោក គឹម សុខ យល់ឃើញថា ការចេញបម្រាមមិនអនុញ្ញាតឲ្យបក្សនយោបាយដទៃរៀបចំពិធីនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យនោះបញ្ជាក់ថា នេះហើយគឺជាការអនុវត្តដែលផ្ទុយពីធម្មនុញ្ញដែលមានកំណត់នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស។ លោកបន្តថា ការរារាំងនេះទំនងជារដ្ឋាភិបាលភ័យខ្លាចចំពោះការអនុវត្តខុសហើយខុសទៀតពីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស៖ «ការរារាំងរបស់រដ្ឋាភិបាលហ្នឹងជាការបង្ហាញជំហរបារម្ភថា បើកាលណាមានរដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយ ឬមេដឹកនាំថ្មីមួយគេជាមេដឹកនាំត្រឹមត្រូវ គេគិតពីជាតិ ខ្លាចគេសើរើអំពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។ រឿងសំខាន់មួយទៀត គឺការដោះស្រាយអំពីបូរណភាពទឹកដីព្រំដែនអីជាដើមហ្នឹង»។
បច្ចុប្បន្នទីលានប្រជាធិបតេយ្យបានប្រែក្លាយពីទីតាំងសម្រាប់សម្ដែងមតិទៅជាកន្លែងសម្រាប់ចំណតម៉ូតូ និងជួលលក់ដូរទៅវិញ។ នៅអមសង្ខាងនៃចិញ្ចឹមទីលានប្រជាធិបតេយ្យមានម៉ូតូជាច្រើនគ្រឿង និងកន្លែងលក់ដូរខ្នាចតូចព្រោងព្រាតទៅវិញ។
បក្សប្រឆាំងប្រកាសបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាយុវជន
ប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រកាសថា គណបក្សនឹងបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាយុវជនឲ្យបាន ១០០នាក់នៅទូទាំង ២៥រាជធានីខេត្តក្រុង។
ការបញ្ជាក់ដូចនេះរបស់លោក កឹម សុខា ធ្វើឡើងក្នុងពេលជួបជុំជាមួយយុវជនបក្ស កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២២ ខែតុលា។ លោកបន្តថា ក្រុមប្រឹក្សាយុវជនដែលគណបក្សបង្កើតឡើងនេះ គឺជាសសរទ្រូងដ៏សំខាន់របស់បក្ស ជាពិសេសមានសិទ្ធិធ្វើសេចក្ដីសម្រេចជាមួយមេដឹកនាំបក្សលើគោលនយោបាយថែមទៀតផង៖ «ក្មួយៗទាំងអស់ជាចលនាយុវជន ជាយុវជនមកពីចលនាផ្សេងៗ យើងខ្ញុំសូមស្វាគមន៍ដើម្បីចូលរួមនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាយុវជនសង្គ្រោះជាតិ។ ក្រុមប្រឹក្សាយុវជនសង្គ្រោះជាតិនេះ គឺជាសេនាធិការផ្ទាល់របស់ប្រធាន និងអនុប្រធានគណបក្ស។ បើជាចលនាគ្រាន់តែគេរុញឲ្យដើរពេលគេត្រូវការទេ ប៉ុន្តែជាក្រុមប្រឹក្សានេះ គឺជាអ្នកធ្វើសេចក្ដីសម្រេចនយោបាយ»។
ក្រុមប្រឹក្សាយុវជនដែលគណបក្សប្រឆាំង នឹងចាប់ដំណើរការក្នុងពេលពេលនេះ គឺរើសយកចេញពីក្នុងគណបក្សចំនួន ៥០នាក់ ហើយសល់ ៥០នាក់ផ្សេងទៀត គឺជ្រើសរើសចេញពីខាងក្រៅ។ ប្រមុខដឹកនាំបក្សប្រឆាំងប្រកាសជំហរថា ការជ្រើសយុវជនដើម្បីឲ្យចូលក្នុងក្របខ័ណ្ឌជាក្រុមប្រឹក្សាយុវជននេះ គឺត្រូវធ្វើឡើងដោយតម្លាភាពមិនស្ថិតក្រោមអំពើពុករលួយ និងមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានបក្សពួក ឬសែស្រឡាយឡើយ៕